22 Φεβρουαρίου 2022

Τι θα μπορούσαν να είχαν κάνει οι Η.Π.Α διαφορετικά προκειμένου να αποφευχθούν όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία;

| In , , ,

22 | 2 | 3 μ.Κ ~ Year ΙΙΙ AQ | 2022

Μουσική Συνοδεία


Πριν από λίγες ημέρες παρακολούθησα μια διαδικτυακή ομήγυρη που διοργανώθηκε από το Atlantic Council. Ένα από τα ερωτήματα που τέθηκαν προς διάλογο στο εικονικό τραπέζι ήταν το εξής: «τι θα μπορούσαν να είχαν κάνει οι Η.Π.Α διαφορετικά προκειμένου να αποφευχθούν όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία;». 

Οι απαντήσεις ήταν τριών ειδών: είτε από τυπικές μέχρι ανούσιες, είτε πολεμικές που αν αφαιρέσεις το πολεμικό στοιχείο από πίσω δεν υπάρχει κάποιο ουσιαστικό επιχείρημα, είτε μη απαντήσεις (π.χ καλά έκανε η κυβέρνηση Μπάιντεν και κράτησε τις κυρώσεις ως μοχλό άσκησης πίεσης για αργότερα). Η συζήτηση και οι καλεσμένοι ήταν μάλλον χαμηλής ποιότητας και στάθμης καθώς δεν προσέφεραν κάτι ουσιώδες, όχι μόνο λόγω π.χ ενός τρόπου σκέψης που τους χαρακτήριζε αλλά και διότι ακόμα και εάν είχαν κάτι ουσιαστικό να προσφέρουν, δεν θα μπορούσαν να το εκφράσουν εύκολα σε ένα πεδίο διαλόγου του Atlantic Council. 

Γι' αυτό λοιπόν θα δώσουμε από την Κοσμοϊδιογλωσσία μια απάντηση (υπάρχουν πολλές) στο ερώτημα που τέθηκε στο πάνελ του Atlantic Council. Μια απάντηση, μάλιστα, η οποία ούτε πίσω στην εποχή του ψυχρού πολέμου και τους παγκόσμιους πολέμους θα πηγαίνει, ούτε στην επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς (σημείο που ασφαλώς δημιουργεί κλίμα ενόχλησης σε μια διατλαντική ομήγυρη, και γι' αυτό αγνοείται επιδεικτικά ακόμη και όταν αναφέρεται από λίγους γνωστούς και θαρραλέους στο εσωτερικό των Η.Π.Α). Ποια είναι λοιπόν η απάντηση στο ερώτημα τι θα μπορούσαν να είχαν κάνει οι Ηνωμένες Πολιτείες διαφορετικά προκειμένου να είχε αποφευχθεί η σημερινή κατάσταση στην Ουκρανία:

Να είχαν νικήσει τον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Μια μικρή λεπτομέρεια που δεν τη σκέφτηκε ή δεν την είπε κανείς. 

Το πνεύμα της εποχής μας απαιτεί συνεχώς μια νέα είδηση για να καταναλώσει το φιλοθεάμον κοινό, όμως τα σημαντικά και ουσιαστικά ζητήματα δεν μεταβάλλονται τόσο εύκολα όσο επιθυμεί η ειδησεογραφία. Γι' αυτό θα επαναλάβω εμβαθύνοντας μια επισήμανση που είχα κάνει πριν από πέντε και πλέον χρόνια, συγκεκριμένα το 2016, κατά την παλαιά και πιο πρόσφατα κατά τη νέα περίοδο της Κοσμοϊδιογλωσσίας.

Πριν από περίπου μια δεκαετία, το 2013, ο Barack Obama είχε δηλώσει την πεποίθησή του ότι η ισχύς απορρέει από το δίκαιο και όχι το δίκαιο από την ισχύ, χαράσσοντας τις περίφημες κόκκινες γραμμές για τη Συρία. Όμως αυτές οι κόκκινες γραμμές των Η.Π.Α  ξεθώριασαν στη Συρία και λίγους μήνες μετά είχαμε τα γεγονότα της Κριμαίας.

Τόσο στη Συρία όσο και στο Αφγανιστάν, παρόλο που αποτελούν διαφορετικές μεταξύ τους περιπτώσεις, το κράτος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής δεν μπόρεσε ούτε να προασπίσει το δίκαιο ούτε να επιβεβαιώσει την ισχύς του. 

Το ίδιο επαναλαμβάνεται τώρα. Στην Ουκρανία οι Η.Π.Α ομολογούν ξανά με τις πράξεις τους πως ούτε να προασπίσουν το δίκαιο (και να επιβάλλουν τον νόμο) ούτε να επιβεβαιώσουν τη δύναμή τους μπορούν. Αντίθετα, επιβεβαιώνουν την αδυναμία τους και την καθοδική πορεία της επιρροής και της αποφασιστικότητάς τους. 

Η εισβολή στο Καπιτώλιο και η πτώση της Καμπούλ ήταν τα τελευταία πλήγματα στην εικόνα του διεθνούς κύρους, της παγκόσμιας ισχύος και της αξιοπιστίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Τώρα προστίθεται και η εγκατάλειψη της Ουκρανίας. Μετά από το Αφγανιστάν, η απώλεια ενός ακόμη περιφερειακού συμμαχικού κράτους θα αποτελέσει εξαιρετικά δυσάρεστη εξέλιξη για την κυβέρνηση Μπάιντεν στο εσωτερικό, αλλά κυρίως για το γόητρο των Ηνωμένων Πολιτειών σε διατλαντικό (ΝΑΤΟϊκό), διεθνές και παγκόσμιο επίπεδο. 

Τις εξελίξεις αυτές παρακολουθούν με μεγάλη προσοχή όχι απλώς κράτη που έχουν ανταγωνιστικά συμφέροντα με τις Η.Π.Α αλλά κυρίως κράτη όπως η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Ιαπωνία, η Ινδία κ.λπ. Η τελευταία, παρεμπιπτόντως, φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στη Ρωσσία στο ζήτημα της Ουκρανίας απ' ό,τι η Κίνα. Στην έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε η Ινδία δεν καταδίκασε τη Ρωσσία. Η Ιρλανδία, για να αναφέρω ορισμένα ακόμα κράτη ενδεικτικά, τάχθηκε στο πλευρό της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας. Η Βραζιλία επίσης δεν καταδίκασε τη Ρωσσία, απέφυγε να αναφερθεί ονομαστικά και τόνισε την ανάγκη να σταθμιστούν οι ανησυχίες όλων των πλευρών. Το Μεξικό ήταν επικριτικό επισημαίνοντας τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου. Το όνομα της Κένυας από αύριο θα ακουστεί λίγο περισσότερο, καθώς η ομιλία του εκπροσώπου του συγκεκριμένου κράτους ήδη προωθείται στα κοινωνικά δίκτυα. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, επίσης, δεν καταδίκασαν τη Ρωσσία. Η Κίνα, με μια συντομότατη παρέμβαση χαρακτήρισε την κατάσταση περίπλοκη δίχως να αναφέρεται υπέρ ή κατά οποιουδήποτε, ευρισκόμενη εμφανώς σε δύσκολη θέση καθώς δεν αποτελεί το κράτος που γίνεται προσπάθεια να παρουσιαστεί από αμερικανικά κέντρα. Ο λόγος, το ύφος και το λεξιλόγιο του εκπροσώπου της Ινδίας ήταν πιο κοντά στη Ρωσσία απ' ό,τι ήταν της Κίνας. Όποιος νομίζει ότι η Ινδία θα μετατραπεί σε ένα μεγεθυμένο Ηνωμένο Βασίλειο λόγω της ανόδου της Κίνας κάνει τεράστιο σφάλμα.

Το ζήτημα είναι ότι οι καταδίκες, οι κενές περιεχομένου απειλές και οι κυρώσεις φανερώνουν αδυναμία από κάποιο σημείο και ύστερα, εφόσον δεν έχουν αποτέλεσμα και αδυνατούν να επηρεάσουν τη βούληση των κρατών εις βάρος των οποίων επιβάλλονται, όπως επανειλημμένα έχει αποδειχθεί στο πρόσφατο παρελθόν. Μήπως οι κυρώσεις εμπόδισαν την ανεξαρτησία της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσσετίας από τη Γεωργία το 2008 (και την εξάρτησή τους από τη Ρωσσία) ή στην περίπτωση της Ουκρανίας το 2014 την προσάρτηση της Κριμαίας; Όχι. Στην πραγματικότητα, οι οικονομικές κυρώσεις δεν είναι παρά το προκάλυμμα της αδυναμίας αντίδρασης και επηρεασμού της βούλησης του αντιπάλου, αποτελώντας το προπέτασμα καπνού πίσω από το οποίο κρύβεται η αδυναμία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και να προασπίσουν το δίκαιο και να επιβεβαιώσουν τη δύναμή τους.

.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


22 | 2 | 3 μ.Κ ~ Year ΙΙΙ AQ | 2022

«Τις πταίει;» για τον πόλεμο.

| In ,

22 | 2 | 3 μ.Κ ~ Year ΙΙΙ AQ | 2022

Μουσική Συνοδεία


Όταν οι άνθρωποι κάνουν την ερώτηση γιατί γίνεται ένας πόλεμος, σε μια υποτιθέμενη προσπάθεια να αναζητήσουν τα αίτια, συνήθως εννοούν ποιος έχει την ευθύνη για το ξέσπασμά του, προκειμένου μέσω αυτής της απόδοσης ή επίρριψης ευθύνης να υπάρξει καταλογισμός ενοχής. Η ιστορία σε ό,τι αφορά το παρελθόν, και η δημοσιογραφία στη σύντομη χρονική κλίμακα του παρόντος, συνήθως δίνουν μια απλή, καθαρή και συνεχώς επαναλαμβανόμενη απάντηση: ο επιτιθέμενος. Επιπλέον, σε αρκετές περιπτώσεις, στην πλευρά του επιτιθέμενου κυριαρχεί ένας κακός άνθρωπος, αν όχι κάποια διαταραγμένη προσωπικότητα,  ή και κάποιο είδος συλλογικής παράνοιας. Μάλιστα, στο ατομικό επίπεδο, ο ιστοριογραφικός μας πρωταγωνιστής, σκόπιμα και συνειδητά, δηλαδή έχοντας κίνητρο, φταίει για το ξέσπασμα του πολέμου. Όμως δεν αρκεί μόνον αυτό. Επιπροσθέτως, ο σίγουρα κακός αν όχι διαταραγμένος αυτός άνθρωπος, μαζί με το επιτελείο του, έχει προνοήσει και σχεδιάσει τον πόλεμο εκ των προτέρων, δηλαδή έχει πλάνο ή σχέδιο, με την απόδειξη αυτού του προσχεδιασμού να αποτελεί καθήκον των ιστορικών ex post facto, δηλαδή κατόπιν εορτής (ήτοι ήττας), και μετά το πέρας των γεγονότων. Τέλος, όταν έρχεται στην επιφάνεια το ερώτημα του χρονισμού, δηλαδή γιατί ο πόλεμος συνέβη τώρα και όχι νωρίτερα, μια συνηθισμένη απάντηση είναι ότι ναι μεν ο πρωταγωνιστής μας και το επιτελείο του είχαν προσχεδιάσει τον πόλεμο αλλά μέχρι τώρα τον ανέβαλαν προκειμένου να βρεθεί η κατάλληλη ευκαιρία, δηλαδή αποδίδεται δύναμη ελέγχου όχι απλώς των γεγονότων αλλά και της ροής ή της εξέλιξής τους.

Έτσι, μια πολύ συνηθισμένη και κυρίαρχη απάντηση, που αποτελεί δείγμα και της εποχής μας, στο ερώτημα γιατί γίνεται ένας πόλεμος είναι η εξής: «ο επιτιθέμενος κακός ή ψυχοπαθής (τάδε) ευθύνεται για τον πόλεμο. Όχι απλώς τον ξεκίνησε αλλά τον είχε προσχεδιάσει κιόλας, και μόλις οι συνθήκες ήταν κατάλληλες εξαπέλυσε τον πόλεμο». 

Ασφαλώς, αυτή δεν είναι μια ιστορική μέθοδος ή μια θεωρία ιστορίας παρά μια προσέγγιση δικαίου και ένας τρόπος επίρριψης ευθυνών ή ενοχής και καταδίκης.

Δεν θα εμβαθύνουμε εδώ στο γεγονός ότι όλα όσα προηγήθηκαν προϋποθέτουν τη θεωρία του ενός ―προσώπου, επιτελείου, κράτους― που έχει την ευθύνη για τον πόλεμο. Ωστόσο, οφείλουμε να κάνουμε ορισμένες παρατηρήσεις για το κομβικό στοιχείο της όλης συλλογιστικής, δηλαδή για τον επιτιθέμενο:

Πρώτον, μια επίθεση σε τακτικό επίπεδο κάλλιστα μπορεί να αποτελεί πράξη άμυνας σε επίπεδο στρατηγικής. Υπό καμία έννοια μια επιθετική ενέργεια δεν έρχεται σε αντίθεση ή δεν αναιρεί μια στρατηγική άμυνας. Με απλά λόγια, και ο αμυνόμενος επιτίθεται. Και μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν μπορεί παρά να επιτεθεί πρώτος.

Δεύτερον, στην εποχή μας κανένα κράτος δεν χαρακτηρίζει τον εαυτό του επιτιθέμενο και τις ενέργειές του επιθετικές. Ακόμα και το κράτος που έχει διεξάγει τους περισσότερους πολέμους τις τελευταίες δύο με τρεις γενιές, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, αναφέρονται στο στρατιωτικό τμήμα του κράτους ως «Υπουργείο Άμυνας» αντί για «Υπουργείο Πολέμου», όπως ονομαζόταν στο παρελθόν, δηλαδή προπολεμικά. Η εισβολή στο Αφγανιστάν ήταν μια «άμυνα» απέναντι σε τρομοκρατικές επιθέσεις. Η εισβολή στο Ιράκ το ίδιο, με την προσθήκη στην εξίσωση υποτιθέμενων όπλων μαζικής καταστροφής. Η εισβολή στο Βιετνάμ ήταν επίσης μια «άμυνα» ενάντια στην πιθανότητα ενός υποτιθέμενου ντόμινο, ενώ η επέμβαση στον πόλεμο της Κορέας ήταν μια συνεισφορά σε «άμυνα», κατόπιν αιτήματος του καθεστώτος Syngman Rhee, έχοντας ουσιαστικά το βλέμμα στραμμένο στην Ιαπωνία. Το ΝΑΤΟ είναι ένας «αμυντικός» οργανισμός. Η τριμερής «αμυντική» συμφωνία μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Αυστραλίας (AUKUS), και η τετραμερής συμφωνία ασφάλειας μεταξύ Η.Π.Α, Ινδίας, Ιαπωνίας και Αυστραλίας (QSD/QUAD), είναι και οι δύο συλλογικές «αμυντικές» δομές. Τι ακριβώς είναι η άμυνα;

Τρίτον, ποιο ακριβώς είναι το όριο το οποίο αν ξεπεράσουμε βρισκόμαστε από μια κατάσταση ειρήνης σε συνθήκες πολέμου; Οι οικονομικές κυρώσεις που έχουν ως αποτέλεσμα εκατοντάδες αν όχι χιλιάδες νεκρούς δεν είναι πολεμική ενέργεια αλλά μια στρατιωτική επιχείρηση που δεν έχει νεκρούς είναι; Ποιος είναι αμυνόμενος και ποιος επιτιθέμενος; Και κυρίως: Τι ακριβώς είναι ο πόλεμος; Άραγε είναι μια συνθήκη που βρίσκεται σε ένα άκρο, ξεκάθαρα διαχωρισμένη και δίχως να έχει την παραμικρή σχέση με μια κατάσταση ειρήνης που βρίσκεται σε κάποιο αντίθετο άκρο; Ή μήπως οι διαφορές τους βρίσκονται κυρίως σε ζητήματα έντασης, οργάνωσης, συμμετοχής, συγκέντρωσης: εάν η ειρήνη αποτελεί μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από τη συσσώρευση χρόνιων, διάχυτων, σποραδικών μη οργανωμένων συγκρούσεων και αντιπαραθέσεων, εξαιρετικά χαμηλής έντασης και πολύ μικρής έκτασης και διάρκειας, που επιλύονται στο πλαίσιο ενός εσωτερικού δικαίου και με την απειλή χρήσης νόμιμης βίας από μια ανώτερη αρχή που επιβάλλει τάξη κ.λπ, τότε μπορεί κανείς όχι μόνο να αντιληφθεί αλλά και να προσδιορίσει διαφορετικά τον πόλεμο, και όχι ως εκ διαμέτρου αντίθετο πόλο από την ειρήνη.


Επειδή τα πράγματα αυτά είναι εξεζητημένα, και δεν έχουν υπάρξει οριστικές απαντήσεις ούτε σε επίπεδο επιστήμης ούτε σε επίπεδο φιλοσοφίας, γι' αυτό αναλαμβάνουν οι νομικοί και οι ιστορικοί, προκειμένου οι πολιτικοί να παίρνουν τις αποφάσεις τούς και οι πολίτες να διαμορφώνουν μια «κοινή γνώμη» που να τις νομιμοποιεί, με την «βοήθεια» των  δημοσιογράφων. 

Γι' αυτό άλλωστε υπάρχει και ο ιστοριογραφικός μας πρωταγωνιστής, ο οποίος θα καταστεί ένοχος για τους δικαστές, διαταραγμένη προσωπικότητα για τους ψυχανθρώπους, κακός για τους δημοσιογράφους και την κοινή τους γνώμη και, τέλος, ανάξιος εμπιστοσύνης, διεφθαρμένος και ψεύτης, επιζήμιος για το συλλογικό συμφέρον του λαού του και αμείλικτος ανάλγητος και απάνθρωπος απέναντί του, τύραννος ικανός να διαπράξει κάθε έγκλημα και αδίστακτος προκειμένου να ικανοποιήσει το προσωπικό του συμφέρον, για τους πολιτικούς. Και σε περίπτωση που δεν αρκεί μόνο αυτός, καθώς κάτι τέτοιο φαντάζει εντελώς γελοίο σε αρκετές περιπτώσεις, υπάρχει και το επιτελείο του, και αν ακόμη αυτό δεν αρκεί, υπάρχει και το κράτος του (και η θεωρία του ενός ―προσώπου, επιτελείου, κράτους― που φέρει την ευθύνη). Η Γιουγκοσλαβία του τάδε, το Ιράκ του δείνα, η Λιβύη του τρίτου και η Συρία του άλλου, η Ρωσσία του τάδε, οι Η.Π.Α του δείνα και η Κίνα του άλλου. Όλοι αυτοί οι τάδε και οι δείνα, οι τρίτοι και οι άλλοι, αποτελούν δυνητικούς υποψήφιους μελλοντικής δίκης στα πρότυπα της Γερμανίας του γνωστού και μη εξαιρετέου και συνεχώς κατονομαζόμενου. Βέβαια, όπως προείπαμε, αυτές είναι αντιλήψεις που έχουν μεγαλύτερη συνάφεια με το δίκαιο παρά με την ιστορία, και υπό αυτή την έννοια τα περισσότερα ιστορικά έργα, όπως και οι περισσότερες ιστοριογραφίες, εξυπηρετούν νομικούς και πολιτικούς στόχους. 

Όμως, ενώ αυτές οι «ιστορικές» αντιλήψεις, όπως διατυπώθηκαν στην εισαγωγική παράγραφο, μπορεί να εξυπηρετούν σκοπούς από την περιοχή του δικαίου ―παραδείγματος χάριν τα κατηγορητήρια, τις παραβιάσεις συμβάσεων, την ανάληψη ευθύνης ή και την αποδοχή ενοχής (με το περίφημο άρθρο 231 της Συνθήκης των Βερσαλλιών, War Guilt Clause, να αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα)―, εφαρμοζόμενες στα ιστορικά γεγονότα δεν εξηγούν τίποτα.

Δημήτρης Β. Πεπόνης

.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


22 | 2 | 3 μ.Κ ~ Year ΙΙΙ AQ | 2022

9 Φεβρουαρίου 2022

What a Wonderful World, το τραγούδι από τα φιλαράκια, και γενιές. Σύντομο σχόλιο.

| In ,

9 | 2 | 3 μ.Κ ~ Year ΙΙΙ AQ | 2022

Ι

Ο Louis Armstrong γεννήθηκε το 1901. Οι Christian Vorländer και Simon Heeger είναι περίπου 40αρηδες, γεννήθηκαν χονδρικά οκτώ δεκαετίες μετά από τον Armstrong. Το τραγούδι με τίτλο What a Wonderful World κυκλοφόρησε το 1968. Η διασκευή του τραγουδιού από τους 2WEI κυκλοφόρησε 53 χρόνια αργότερα, το 2021, δηλαδή περίπου δύο γενιές μετά.

Εδώ δεν θα αναπτύξω το θέμα που είχα θέσει στο κείμενο με τίτλο Εισαγωγή στο ζήτημα των γενεών, δηλαδή της συνειδητής και ασυνείδητης οριοθέτησης, παραλαβής και παράδοσης από τους προηγούμενους στους επόμενους, στη μικρότερη χρονικά κλίμακα, δηλαδή εντός δύο ή το πολύ τριών γενεών, απλώς θα επισημάνω κάτι διαφορετικό: στο χρονικό διάστημα μεταξύ της μιας και της άλλης μουσικής δημιουργίας, μεταξύ της μιας και της άλλης γενιάς, θα μπορούσαμε άτυπα να ισχυριστούμε ότι έχει υπάρξει μια ψυχική μεταμόρφωση, αν όχι μετάλλαξη, η οποία φαίνεται στο ύφος και την ατμόσφαιρα που διαμορφώνουν και εμφυσούν στη ψυχή του ακροατή οι δύο εκτελέσεις του τραγουδιού (αυτό είναι το πρώτο θέμα που θέλω να θίξω), καθώς η σύνθεση και η έκφραση της καθεμιάς αποτελεί εξωτερίκευση ασυνείδητων ψυχικών καταστάσεων και βαθύτερων σκέψεων, ή διαφορετικά της εσωτερικής φύσης του δημιουργού και (του κλίματος) της εποχής του.
 

Το What a Wonderful World ουσιαστικά καλεί να δεις την ομορφιά μέσα στην ασχήμια. Έγινε δημοφιλές είκοσι χρόνια μετά από την κυκλοφορία του, μέσω της κινηματογραφικής παραγωγής Good Morning, Vietnam. Εάν δεν το είχε αναδείξει μέσα στο χρονικό διάστημα μιας γενιάς η συγκεκριμένη ταινία, ποιος ξέρει αν θα το γνωρίζατε...


ΙΙ

Άπειροι άνθρωποι για μια περίοδο της ζωής τους άκουγαν σχεδόν σε καθημερινή βάση το τραγούδι από τα φιλαράκια (The Rembrandts - I'll be there for you). Αρκετοί από αυτούς δεν είχαν αντιληφθεί πως στιχουργικά ήταν ένα καταθλιπτικό τραγούδι, διότι αυτό το συναίσθημα κρυβόταν πίσω από τη χαρούμενη μελωδία. Η εκτέλεση του τραγουδιού που ακολουθεί βρίσκεται πιο κοντά σε μια αντιστοίχιση περιεχομένου των στίχων, της σύνθεσης και της έκφρασης (τα παιχνίδια μεταξύ των τριών, ανάλογα τη γενιά, είναι το δεύτερο θέμα που θίγω). Με άλλα λόγια, η εκτέλεση πετά από πάνω της τη γλυκιά και χαρούμενη μελωδία, πίσω από την οποία κρυβόταν το στιχουργικό νόημα και συναίσθημα του τραγουδιού, και αναδεικνύει τα δύο προηγούμενα μέσω μιας νέας μελωδικής μουσικής ενορχήστρωσης και έκφρασης που αρμόζει, ή καλύτερα αντιστοιχεί, στο στιχουργικό περιεχόμενο.

Το πρώτο βίντεο που ακολουθεί είναι η διασκευασμένη επανεκτέλεση και περιλαμβάνει μόνο τους στίχους, για να είναι πιο εστιασμένη η προσοχή στο περιεχόμενό τους. Τα επόμενα δύο είναι το πρωτότυπο βιντεοκλιπ, και το βίντεο από τη σελίδα στο youtube του τύπου που το διασκεύασε έξυπνα το 2019, δηλαδή 24 χρόνια μετά από τη κυκλοφορία του, ήτοι: μια γενιά αργότερα.



.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


9 | 2 | 3 μ.Κ ~ Year ΙΙΙ AQ | 2022

7 Φεβρουαρίου 2022

Δέκατη τρίτη (Fb) Summa.

| In ,

7 | 2 | 3 μ.Κ ~ Year ΙΙΙ AQ | 2022

Μουσική Συνοδεία


Οι (Fb) Summæ αποτελούνται από σύντομες παρεμβάσεις που γράφονται είτε με αφορμή την επικαιρότητα είτε υπό την πίεση του χρόνου, και δημοσιεύονται μόνο στη σελίδα της Κοσμοϊδιογλωσσίας στο facebook. Ο στόχος της επαναδημοσίευσής τους σε αυτή καθεαυτή την Κοσμοϊδιογλωσσία, δηλαδή εδώ, είναι η δυνατότητα ανάγνωσης για όσους δεν διαθέτουν λογαριασμό σε κοινωνικά δίκτυα. Εδώ μπορείτε να βρείτε συγκεντρωμένες όλες τις (Fb) Summæ.

~

I

Είναι αξιόπιστη σύμμαχος η Γερμανία; αναρωτιούνται στην Washington Post. Τα ίδια φυσικά γράφονταν και για την Τουρκία, μέχρι πρόσφατα. Αλλά μήπως, μετά από την υπογραφή της AUKUS, ο αμερικανικός τύπος δεν γέμισε άρθρα και για την προβληματική, υπερβολική και μοναχική Γαλλία; Και μήπως οι Ιταλοί δεν είναι προδότες που έχουν απαράδεκτα στενές και καλές σχέσεις τόσο με τη Ρωσσία όσο και με το Ιράν; Και προδοσία δεν είναι, άραγε, που τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στο δίλημμα: F-35 ή Huawei, που τους θέσαμε, αποφάσισαν να πατήσουν παύση στις διαπραγματεύσεις για την αγορά των F-35; Και, ασφαλώς, τίποτα περισσότερο δεν περιμέναμε από τους Βραζιλιάνους, τους οποίους προειδοποιήσαμε (βασικά πιέσαμε) να μην υπάρξει συνάντηση σε πρώτο-υψηλό επίπεδο με τον Ρώσσο Πρόεδρο, αλλά μας αγνοούν. Και οι Ιάπωνες, γιατί  δεν είναι διατεθειμένοι να συμμετέχουν άνευ όρων (δηλαδή δικών μας όρων) σε έναν πόλεμο με την Κίνα; Και γιατί υπογράφουν γιγαντιαία εμπορική συμφωνία μαζί της; Και πως τολμούν να επιτρέπουν τη μια χρονιά να είναι η Κίνα και την άλλη χρονιά εμείς, ο μεγαλύτερος εμπορικός τους εταίρος; Μήπως δεν έμαθαν αρκετά από το οικονομικό και κυρίως το πυρηνικό μάθημα του παρελθόντος; Και ο «Μεγάλος μη ΝΑΤΟϊκός Σύμμαχος», όπως βαφτίσαμε το Κατάρ, πως τολμά να έχει καλές σχέσεις παράλληλα και με το Ιράν, και με τη Ρωσσία και με την Κίνα;

Είναι όλοι τους κακοί! Αντιπροσωπεύουν το σκοτάδι! Μόνον οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είναι καλές! ἐγώ εἰμι τὸ φῶς τοῦ κόσμου·. ―

~

II

Τις προάλλες, καθώς έπινα τον καφέ μου, μια παρέα 17χρονων έδινε παλμό στη νεκρή ατμόσφαιρα. Σε κάποια φάση, ο ένας κοίταξε το βιβλίο που διάβαζα (τον δεύτερο τόμο της παρακμής της Δύσης). Άρχισε να με ρωτάει για το βιβλίο.

Τον ρώτησα τι πιστεύει ότι είναι «η Δύση».

«Η Αμερική», πετάχτηκε ένας από την παρέα, που άκουσε την ερώτηση. Και αυτός συμφώνησε. Δεν υπήρξαν ενστάσεις από τους άλλους.

Κάναμε έναν ολιγόλεπτο διάλογο (προσπάθησα να καταλάβω μέσα από δύο-τρεις ερωτήσεις τι ακριβώς εννοούσαν). Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν ήταν ότι: 
«ουσιαστικά πριν από την Αμερική δεν υπήρχε πολιτισμός». 

Αυτό που εννοούσαν ήταν πως δεν υπήρχε τεχνολογική πρόοδος πριν από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Στην πράξη η γραμμή σκέψης ήταν: 

1. Πολιτισμός = 
2. Τεχνολογική πρόοδος = 
3. «Αμερική» = 
4. «Δύση» = 
5. Πάνω-κάτω περίπου τα τελευταία 100 χρόνια. 

Πριν από τότε, δηλαδή πριν από περίπου έναν αιώνα, δεν υπήρχε πολιτισμός, ισχυρίζονταν. Υπήρχε κάτι σαν «προϊστορικη» ανθρώπινη περίοδος.

~

Υ.γ: υπόψιν, τα παιδία «σκάμπαζαν» λίγο (τουλάχιστον τα δύο από την παρέα), δηλαδή δεν ήταν ολωσδιόλου εκτός ιστορικού τόπου και χρόνου.

.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


7 | 2 | 3 μ.Κ ~ Year ΙΙΙ AQ | 2022

1 Φεβρουαρίου 2022

Πως να αντιλαμβάνεστε μια απάτη.

| In , ,

1 | 2 | 3 μ.Κ ~ Year ΙΙΙ AQ | 2022

Μουσική Συνοδεία


Τα κυριότερα όπλα της απάτης είναι η ομοιότητα, η μίμηση και η υποκριτική συμφωνία, δηλαδή το να πηγαίνει κάποιος με τα νερά του ανθρώπου που θέλει να εξαπατήσει. Τα σπουδαιότερα όπλα για να αντιληφθείς μια απάτη ―και κατά συνέπεια να την αποφύγεις ή να την καταπολεμήσεις― είναι δύο: πρώτον, να αναγνωρίζεις τις διαφορές ανάμεσα στα πράγματα και, δεύτερον, να ορίζεις και άρα να γνωρίζεις τι είναι ίδιο με κάτι άλλο. Και εφόσον δεν μπορούμε να αντιληφθούμε καθόλου εάν ένα πράγμα είναι το ίδιο με ένα άλλο, ή διαφορετικό, χωρίς να γνωρίζουμε τους τρόπους που διαιρείται η ομοιότητα, είναι δικαιολογημένο στο κείμενο αυτό να ξεκινήσουμε με τη διαίρεση της ομοιότητας. Για τη μίμηση, την υποκριτική συμφωνία και τους τρόπους αναγνώρισης των διαφορών θα απαιτηθεί διαφορετικό κείμενο. 

Κατά τον Αριστοτέλη, λοιπόν, το ίδιο διαιρείται με 3+1 τρόπους: είτε αριθμητικά, είτε ως προς το είδος, είτε ως προς το γένος, αλλά και με έναν ακόμα δυσκολότερο και πιο πλούσιο τρόπο, που είναι πιο μακριά από τους τρεις προηγούμενους, δηλαδή με το να είναι τα πράγματα ίδια κατ' αναλογία: 

Πράγματα που είναι ίδια αριθμητικά είναι τα πράγματα που έχουν περισσότερα από ένα ονόματα αν και το ίδιο το πράγμα είναι ένα: π.χ ένα πανωφόρι έχει πολλά ονόματα. 

Πράγματα που είναι ίδια ως προς το είδος είναι πάντα ίδια και ως προς το γένος, όπως ο Σωκράτης και ο Πλάτωνας, που ήταν άνθρωποι ως προς το είδος αλλά και ζωντανά όντα ως προς το γένος.

Πράγματα που είναι ίδια ως προς το γένος δεν είναι απαραίτητα ίδια ως προς το είδος· ο άνθρωπος και ο σκύλος είναι ίδια ως προς το γένος, σαν ζωντανά όντα, αλλά διαφορετικά ως προς το είδος. 

Τέλος έχουμε την περίπτωση, που είναι πιο μακριά από τις τρεις προηγούμενες, όπου τα πράγματα διαφέρουν ως προς το γένος, αλλά είναι ίδια κατ' αναλογία. Παραδείγματος χάριν, όπως αναφέρει ο Αλέξανδρος ο Αφροδισιεύς ― ο αγαπημένος μου συγγραφέας τα χρόνια της νέας προ και μετά πανδημίας εποχής:

Το ίδιο κατ' αναλογία είναι η καρδιά, η πηγή και η μονάδα, επειδή η μονάδα είναι για έναν αριθμό ό,τι είναι η πηγή για ένα ποτάμι και η καρδιά για ένα ζωντανό ον: και τα τρία αποτελούν αφετηρίες ή σημεία εκκίνησης των πραγμάτων στα οποία βρίσκονται. Δεύτερο παράδειγμα: η όραση και η κατανόηση είναι το ίδιο κατ' αναλογία επειδή η κατανόηση είναι για την ψυχή ό,τι και η όραση για το μάτι (βέβαια, εάν δεν πιστεύεις στην ύπαρξη ψυχής είναι  δύσκολο να δεις και να κατανοήσεις την αναλογία). Με τον ίδιο τρόπο, ακόμα πιο απλά αλλά συνάμα πιο ποιητικά, η ηρεμία της θάλασσας (μπονάτσα) είναι το ίδιο με την ησυχία του ανέμου (άπνοια-νηνεμία): το ένα είναι για τη θάλασσα ό,τι το άλλο για τον αέρα, και τα δύο είναι η ήρεμη κατάσταση των πραγμάτων. 

Είναι τυχαίο, άραγε, ότι κάποιες φορές όταν η θάλασσα είναι ήρεμη και επικρατεί ησυχία ανέμου, γαληνεύει η ψυχή μας; Και συμβαίνει άνευ λόγου και αιτίας, άραγε, όταν ανοίγεται και χάνεται το βλέμμά μας στον ορίζοντα, μιας τέτοιας συνθήκης, ότι νιώθουμε η αίσθηση του περιβάλλοντος να εισέρχεται μέσα μας, νιώθοντας γαλήνια; ― η φράση «η θάλασσα μέσα μου» είναι πανέμορφη. Και, μήπως, ό,τι είναι η μπονάτσα για τη θάλασσα και η άπνοια για τον άνεμο δεν είναι η γαλήνη για τη ψυχή; (Δεν χρησιμοποιώ τον όρο αταραξία διότι η λέξη φέρει συγκεκριμένο φορτίο και θα ήταν σα να βρίσκομαι στο πλευρό των Στωϊκών έναντι των Αριστοτελικών. Επιπλέον, το παράδειγμα φέρνει στο νου μια διαδικασία εισχώρησης των συνθηκών του φυσικού περιβάλλοντος στον ψυχικό κόσμο του ανθρώπου, και ανοίγματος του εσωτερικού προς το εξωτερικό, όχι π.χ μια αποκοπή από το περιβάλλον και συνακόλουθα μια πλήρης βύθιση στον κόσμο του εαυτού). Ξανά, ένας άνθρωπος που τον χαρακτηρίζει η πίστη στη μη ύπαρξη ψυχής, που δεν πιστεύει στην ύπαρξή της, ναι μεν θα αισθανθεί την ομοιότητα, ωστόσο ούτε θα δει ούτε θα κατανοήσει την αναλογία.

Η ομοιότητα, επίσης, μπορεί να παραπλανά και να εξαπατά μέσω της εξομοίωσης ή και της προσομοίωσης. 

Την περίπτωση της εξομοίωσης τη συναντάμε άπειρες φορές σε καθημερινή σχεδόν βάση. Ας αναφέρουμε, όμως, ένα επίκαιρο παράδειγμα προσπάθειας εξαπάτησης, μέσω αυτής, από τη διακρατική πολιτική που θα μας απασχολήσει και στο προσεχές μέλλον. Αναφέρομαι στην προσπάθεια των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής να εξομοιώσουν τις περιπτώσεις της Ουκρανίας και της Ταϊβάν, για αυτονόητους λόγους. Για την ασυνείδητη χρήση αυτής της εξομοίωσης δε χρειάζεται να γράψουμε κάτι. Τη συνειδητή χρήση της, εντούτοις, τη συναντάμε σε ανθρώπους που είτε θέλουν να εξαπατήσουν μέσω της συγκεκριμένης εξομοίωσης, είτε μιμούνται τους αμέσως προηγούμενους, είτε θέλουν να αναλύσουν τη συγκεκριμένη κατάσταση-συνθήκη, ανεξάρτητα από το αν την πιστεύουν, και σε ανθρώπους που είτε ψάχνουν τις διαφορές, επειδή θέλουν να αποφύγουν την πλάνη ή να αναδείξουν την απάτη, είτε απλώς αναγνωρίζουν τις διαφορές. 

Όπως ειπώθηκε στην αρχή, ένα από τα κυριότερα όπλα της απάτης είναι η ομοιότητα, και η (εξ)απάτη(ση) λαμβάνει χώρα μέσω της ομοιότητας. Αυτό δεν το είχε τονίσει μόνο ο Πλάτων, όπως είδαμε πρόσφατα, αλλά ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα είχαν δώσει ο Αριστοτέλης και ο Πλούταρχος, με τον τελευταίο να γράφει το περίφημο Quomodo adulator ab amico internoscatur, δηλαδή πως να ξεχωρίζεις τον κόλακα από τον φίλο.

Σε ό,τι αφορά, τέλος, την προσομοίωση. Εάν ζούσαν σήμερα, δηλαδή στην εποχή της εικονικής πραγματικότητας (virtual reality), των avatar και του Metaverse, ο Αριστοτέλης, ο Πλούταρχος και ο Αλέξανδρος ο Αφροδισιεύς, ίσως να μην αερολογούσαν περί μιας νέας, εξίσου πραγματικής, πραγματικότητας παρά να αναφωνούσαν με χαρακτηριστική ευκολία: απάτη ― ενώ η πλέον κυρίαρχη μεταφυσική ιδέα της εποχής μας, που προωθείται με διάφορους επιστημονικοφανείς και μη τρόπους, δηλαδή η πραγματικότητα ως προσομοίωση, για τη δική τους κατανόηση των πραγμάτων μπορεί να ερμηνευόταν απλώς και μόνο ως εξής: η πραγματικότητα ως απάτη. 

Δημήτρης Β. Πεπόνης

.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


1 | 2 | 3 μ.Κ ~ Year ΙΙΙ AQ | 2022