Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Τεχνολογία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Τεχνολογία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

11 Ιουνίου 2023

Είναι η τεχνολογία ισχυρότερη κοινωνική δύναμη από την ελευθερία;


11 | 6 | 4 μ.Κ ~ Year ΙV AQ | 2023

Μουσική Συνοδεία


Χθες πέθανε ο Theodore (Ted) John Kaczynski (22 Μαΐου 1942 - 10 Ιουνίου 2023), επίσης γνωστός ως Unabomber. Δημοσιεύω μεταφρασμένα δύο μέρη από έργα του καθώς τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά από τα έτη 2017-2021 (κυκλοφορία τηλεοπτικής σειράς, πανδημία, επανεκδόσεις), υπήρξε μια αναβίωση του ενδιαφέροντος γύρω από τη σκέψη του.

Το κείμενο αποτελεί μέρος της σειράς Σπουδαία Αποσπάσματα από βιβλία διαφόρων προσώπων ή από κινηματογραφικές επιλογές του 21ου αιώνα, που παρουσιάζω κατά καιρούς μέσα από την Κοσμοϊδιογλωσσία.

Περιεχόμενα

I.
1. Τι Δεν είναι το Σύστημα
2. Πως το Σύστημα Εκμεταλλεύεται την Παρόρμηση του Επαναστάτη
3. Το πιο Πετυχημένο και Εκλεπτυσμένο Κόλπο του Συστήματος

II.
4. Ο Περιορισμός της Ελευθερίας είναι Αναπόφευκτος στη Βιομηχανική Κοινωνία
5. Τα «Κακά» μέρη της τεχνολογίας δεν μπορούν να διαχωριστούν από τα «Καλά» μέρη
6. Η Τεχνολογία είναι πιο Ισχυρή Κοινωνική Δύναμη από το Ιδανικό της Ελευθερίας


I

1. Τι Δεν είναι το Σύστημα

Ας ξεκινήσουμε ξεκαθαρίζοντας τι δεν είναι το Σύστημα. Το Σύστημα δεν είναι ο Τζορτζ Μπους και οι σύμβουλοι και διορισμένοι του, δεν είναι οι αστυνομικοί που κακοποιούν τους διαδηλωτές, δεν είναι οι διευθύνοντες σύμβουλοι των πολυεθνικών εταιρειών, και δεν είναι οι Φρανκενστάιν που στα εργαστήριά τους εγκληματικά πειράζουν τα γονίδια ζωντανών όντων. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι είναι υπηρέτες του Συστήματος, αλλά από μόνοι τους δεν αποτελούν το Σύστημα. Ειδικότερα, οι προσωπικές και ατομικές αξίες, στάσεις, πεποιθήσεις και συμπεριφορες οποιουδήποτε από αυτούς τους ανθρώπους μπορεί να έρχεται σε σύγκρουση με τις ανάγκες του Συστήματος.  
 
Για να το δείξουμε με ένα παράδειγμα, το Σύστημα απαιτεί σεβασμό στα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, ωστόσο οι διευθύνοντες σύμβουλοι, οι αστυνομικοί, οι επιστήμονες και οι πολιτικοί μερικές φορές κλέβουν (Μιλώντας για κλοπή δεν χρειάζεται να περιοριστούμε σε φυσικά αντικείμενα. Μπορούμε να συμπεριλάβουμε όλα τα παράνομα μέσα απόκτησης περιουσίας, όπως η εξαπάτηση στο φόρο εισοδήματος, η αποδοχή δωροδοκιών και οποιαδήποτε άλλη μορφή δωροδοκίας ή διαφθοράς). Αλλά το γεγονός ότι οι διευθύνοντες σύμβουλοι, οι αστυνομικοί, οι επιστήμονες και οι πολιτικοί κλέβουν μερικές φορές δεν σημαίνει ότι η κλοπή είναι μέρος του Συστήματος. Αντίθετα, όταν ένας μπάτσος ή ένας πολιτικός κλέβει κάτι, επαναστατεί ενάντια στην απαίτηση του Συστήματος για σεβασμό του νόμου και της ιδιοκτησίας. Ωστόσο, ακόμη και όταν κλέβουν, αυτοί οι άνθρωποι παραμένουν υπηρέτες του Συστήματος όσο διατηρούν δημόσια την υποστήριξή τους στον νόμο και την ιδιοκτησία.

Οποιεσδήποτε παράνομες πράξεις μπορεί να διαπραχθούν από πολιτικούς, μπάτσους ή διευθύνοντες συμβούλους ως άτομα, η κλοπή, η δωροδοκία και η διαφθορά δεν αποτελούν μέρος του Συστήματος αλλά ασθένειες του Συστήματος. Όσο λιγότερες είναι οι κλοπές τόσο καλύτερα λειτουργεί το Σύστημα, και γι' αυτό οι υπηρέτες και οι ενισχυτές του Συστήματος υποστηρίζουν πάντα την υπακοή στον νόμο δημόσια, ακόμα κι αν μερικές φορές το βρίσκουν βολικό να παραβιάζουν τον νόμο κατ' ιδίαν.  

Πάρτε ένα άλλο παράδειγμα. Αν και οι αστυνομικοί είναι η επιβολείς του συστήματος, η αστυνομική βία δεν είναι μέρος του Συστήματος. Όταν οι μπάτσοι κάνουν μαύρο στο ξύλο έναν ύποπτο δεν κάνουν τη δουλειά του Συστήματος, εκπέμπουν μόνο τον δικό τους θυμό και την εχθρότητά τους. Στόχος του Συστήματος δεν είναι η ωμότητα ή το ξέσπασμα θυμού. Όσον αφορά το αστυνομικό έργο, στόχος του Συστήματος είναι να υποχρεώσει σε υπακοή στους κανόνές του και να το κάνει με τη μικρότερη δυνατή αναστάτωση, βία και κακή δημοσιότητα. Έτσι, από τη σκοπιά του Συστήματος, ο ιδανικός μπάτσος είναι αυτός που δεν θυμώνει ποτέ, δεν χρησιμοποιεί ποτέ περισσότερη βία από ό,τι χρειάζεται, και αυτός που βασίζεται όσο το δυνατόν περισσότερο στη χειραγώγηση παρά στη δύναμη για να κρατά τους ανθρώπους υπό έλεγχο. Η αστυνομική βία είναι απλώς μια άλλη ασθένεια του Συστήματος, όχι μέρος του Συστήματος.
 
Για απόδειξη, δείτε τη στάση των ΜΜΕ. Τα κυρίαρχα μέσα μαζικής ενημέρωσης καταδικάζουν σχεδόν καθολικά την αστυνομική βία. Φυσικά, η στάση των κυρίαρχων ΜΜΕ αντιπροσωπεύει, κατά κανόνα, τη συναίνεση των ισχυρών τάξεων της κοινωνίας μας για το τι είναι καλό για το Σύστημα.

Όσα μόλις ειπώθηκαν για την κλοπή, τη δωροδοκία και την αστυνομική βία ισχύουν επίσης σε ζητήματα διακρίσεων και θυματοποίησης όπως ο ρατσισμός, ο σεξισμός, η ομοφοβία, η φτώχεια και τα κάτεργα. Όλα αυτά είναι κακά για το Σύστημα. Για παράδειγμα, όσο περισσότερο οι μαύροι αισθάνονται ότι περιφρονούνται ή αποκλείονται, τόσο πιο πιθανό είναι να στραφούν στο έγκλημα και τόσο μικρότερες είναι οι πιθανότητες να μορφωθούν και να κάνουν καριέρες που θα τους καταστήσουν χρήσιμους στο Σύστημα.

Η σύγχρονη τεχνολογία, με τις γρήγορες μεταφορές σε μεγάλες αποστάσεις και τη διατάραξη των παραδοσιακών τρόπων ζωής, έχει οδηγήσει σε ανάμειξη πληθυσμών, έτσι ώστε σήμερα άνθρωποι διαφορετικών φυλών, εθνικοτήτων, πολιτισμών και θρησκειών πρέπει να ζουν και να εργάζονται δίπλα-δίπλα. Εάν οι άνθρωποι μισούν ή απορρίπτουν ο ένας τον άλλον με βάση τη φυλή, την εθνικότητα, τη θρησκεία, τις σεξουαλικές προτιμήσεις κ.λπ., οι συγκρούσεις που προκύπτουν παρεμβαίνουν στη λειτουργία του Συστήματος... οι ηγέτες του Συστήματος το γνωρίζουν αυτό πολύ καλά και γι' αυτό διδασκόμαστε στο σχολείο και μέσω των μέσων ενημέρωσης να πιστεύουμε ότι ο ρατσισμός, ο σεξισμός, η ομοφοβία κ.λπ. είναι κοινωνικά δεινά που πρέπει να εξαλειφθούν.   

Χωρίς αμφιβολία, ορισμένοι από τους ηγέτες του Συστήματος, ορισμένοι από τους πολιτικούς, τους επιστήμονες και τους διευθύνοντες συμβούλους, αισθάνονται ιδιωτικά ότι η θέση της γυναίκας είναι στο σπίτι, ή ότι η ομοφυλοφιλία και ο διαφυλετικός γάμος είναι αποκρουστικοί. Αλλά ακόμα κι αν η πλειονότητά τους ένιωθε έτσι, δεν θα σήμαινε ότι ο ρατσισμός, ο σεξισμός και η ομοφοβία θα ήταν μέρος του Συστήματος ― περισσότερο απ' ό,τι είναι η ύπαρξη κλοπής μεταξύ ηγετών μέρος του Συστήματος. Όπως το Σύστημα πρέπει να προάγει τον σεβασμό του νόμου και της ιδιοκτησίας για χάρη της δικής του ασφάλειας, το Σύστημα πρέπει επίσης να αποθαρρύνει τον ρατσισμό και άλλες μορφές θυματοποίησης, για τον ίδιο λόγο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το Σύστημα, παρά τις όποιες ιδιωτικές αποκλίσεις από μεμονωμένα μέλη της ελίτ, είναι βασικά δεσμευμένο να καταστείλει τις διακρίσεις και τη θυματοποίηση. 
 
Για απόδειξη, δείτε ξανά τη στάση των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης. Παρά την περιστασιακή δειλή διαφωνία από μερικούς από τους πιο τολμηρούς και αντιδραστικούς σχολιαστές, η προπαγάνδα των μέσων ενημέρωσης ευνοεί συντριπτικά την φυλετική ισότητα και την ισότητα των φύλων, την αποδοχή της ομοφυλοφιλίας και του διαφυλετικού γάμου. 

Το Σύστημα χρειάζεται έναν πληθυσμό που είναι πράος, μη βίαιος, εξημερωμένος, πειθήνιος και υπάκουος. Χρειάζεται να αποφευχθεί οποιαδήποτε σύγκρουση ή διακοπή που θα μπορούσε να επηρεάσει την εύρυθμη λειτουργία της κοινωνικής μηχανής. Εκτός από την καταστολή των φυλετικών, εθνοτικών, θρησκευτικών και άλλων ομαδικών εχθροπραξιών, πρέπει επίσης να καταστείλει ή να αξιοποιήσει προς όφελός του όλες τις άλλες τάσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αναστάτωση ή αναταραχή, όπως ματαιοδοξία, επιθετικές παρορμήσεις και οποιαδήποτε τάση για βία.  

Φυσικά, οι παραδοσιακοί φυλετικοί και εθνοτικοί ανταγωνισμοί πεθαίνουν αργά, το αντριλίκι (machismo), η επιθετικότητα και οι βίαιες παρορμήσεις δεν καταστέλλονται εύκολα και οι στάσεις απέναντι στο σεξ και την ταυτότητα φύλου δεν μεταμορφώνονται από τη μια μέρα στην άλλη. Επομένως, υπάρχουν πολλά άτομα που αντιστέκονται σε αυτές τις αλλαγές και το Σύστημα αντιμετωπίζει το πρόβλημα να ξεπεράσει την αντίστασή τους. 

 2. Πως το Σύστημα Εκμεταλλεύεται την Παρόρμηση του Επαναστάτη

Όλοι μας στη σύγχρονη κοινωνία βρισκόμαστε μέσα σε ένα πυκνό δίκτυο κανόνων και κανονισμών. Είμαστε στο έλεος μεγάλων οργανισμών όπως εταιρείες, κυβερνήσεις, εργατικά συνδικάτα, πανεπιστήμια, εκκλησίες και πολιτικά κόμματα, και κατά συνέπεια είμαστε ανίσχυροι. Ως αποτέλεσμα της δουλοπρέπειας, της αδυναμίας και άλλων ταπεινώσεων που μας επιβάλλει το Σύστημα, κυριαρχεί εκτεταμένη απογοήτευση που οδηγεί σε μια παρόρμηση για εξέγερση. Και εδώ είναι που το Σύστημα παίζει το πιο πετυχημένο του κόλπο: Μέσω μιας λαμπρής ταχυδακτυλουργίας, στρέφει την εξέγερση προς όφελός του.  

Πολλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν τις ρίζες της απογοήτευσής τους, ως εκ τούτου η εξέγερσή τους δεν έχει κατεύθυνση. Ξέρουν ότι θέλουν να εξεγερθούν, αλλά δεν ξέρουν απέναντι σε τι θέλουν να επαναστατήσουν. Ευτυχώς, το Σύστημα είναι σε θέση να καλύψει την ανάγκη τους παρέχοντάς τους μια λίστα τυπικών και στερεότυπικών παραπόνων και καταγγελιών στο όνομα των οποίων θα επαναστατήσουν: ρατσισμός, ομοφοβία, γυναικεία ζητήματα, φτώχεια, κάτεργα... όλη τη μπουγάδα των «ακτιβιστικών» θεμάτων.

Τεράστιοι αριθμοί επίδοξων επαναστατών τσιμπάνε το δόλωμα. Στην καταπολέμηση του ρατσισμού, του σεξισμού, κ.λπ., κ.λπ., κάνουν μόνο τη δουλειά του Συστήματος για λογαριασμό του Συστήματος. Παρόλα αυτά φαντάζονται ότι επαναστατούν ενάντια στο Σύστημα. Πώς είναι αυτό δυνατόν;  

Πρώτον, πριν από 50 [Δ`~.: Διάβαζε 70] χρόνια το Σύστημα δεν είχε ακόμη δεσμευτεί για την ισότητα για τους μαύρους, τις γυναίκες και τους ομοφυλόφιλους, έτσι ώστε η δράση υπέρ αυτών των λόγων ήταν πραγματικά μια μορφή εξέγερσης. Κατά συνέπεια, αυτοί οι λόγοι έφτασαν να θεωρούνται συμβατικά ως επαναστατικοί λόγοι. Διατήρησαν αυτό το καθεστώς σήμερα απλώς ως ζητήματα παράδοσης, και αυτό γιατί κάθε επαναστατική γενιά μιμείται τις προηγούμενες γενιές.

Δεύτερον, υπάρχει ακόμη σημαντικός αριθμός ανθρώπων, όπως τόνισα προηγουμένως, που αντιστέκονται στις κοινωνικές αλλαγές που απαιτεί το Σύστημα, και μερικοί από αυτούς τους ανθρώπους είναι ακόμη πρόσωπα εξουσίας, όπως αστυνομικοί, δικαστές ή πολιτικοί. Αυτοί οι αντιστασιακοί αποτελούν στόχο για τους επίδοξους επαναστάτες, κάποιον απέναντι στον οποίον μπορούν να εξεγερθούν. Σχολιαστές... βοηθούν αυτή τη διαδικασία διαφωνώντας με τους ακτιβιστές: Το να βλέπουν ότι έχουν εκνευρίσει κάποιον, καλλιεργεί την ψευδαίσθηση των ακτιβιστών πως επαναστατούν.  

Τρίτον, για να έρθουν σε σύγκρουση ακόμη και με εκείνη την πλειοψηφία των ηγετών του Συστήματος που αποδέχονται πλήρως τις κοινωνικές αλλαγές που απαιτεί το Σύστημα, οι επίδοξοι επαναστάτες επιμένουν σε λύσεις που πηγαίνουν πιο μακριά από αυτό που οι ηγέτες του Συστήματος θεωρούν ότι είναι συνετό, δείχνοντας υπερβολικό θυμό για ασήμαντα θέματα. Για παράδειγμα, απαιτούν την καταβολή ιστορικών αποζημιώσεων σε μαύρους και συχνά εξοργίζονται με οποιαδήποτε κριτική σε μια μειονοτική ομάδα, όσο προσεκτική και λογική κι αν είναι.

Με αυτόν τον τρόπο οι ακτιβιστές μπορούν να διατηρήσουν την ψευδαίσθηση ότι επαναστατούν ενάντια στο Σύστημα. Αλλά η ψευδαίσθηση είναι παράλογη. Η αναταραχή κατά του ρατσισμού, του σεξισμού, της ομοφοβίας και όλων των συναφών δεν συνιστά πλέον εξέγερση ενάντια στο Σύστημα περισσότερο από την αναταραχή ενάντια στην πολιτική δωροδοκία και την διαφθορά. Αυτοί που εργάζονται κατά της δωροδοκίας και της διαφθοράς δεν επαναστατούν αλλά ενεργούν ως επιβολείς του Συστήματος: Βοηθούν να κρατηθούν οι πολιτικοί υπάκουοι στους κανόνες του Συστήματος. Όσοι εργάζονται κατά του ρατσισμού, του σεξισμού και της ομοφοβίας με παρόμοιο τρόπο ενεργούν ως επιβολείς  του Συστήματος: Βοηθούν το Σύστημα να καταστείλει τις αποκλίνουσες ρατσιστικές, σεξιστικές και ομοφοβικές συμπεριφορές που προκαλούν προβλήματα στο Σύστημα.  

Αλλά οι ακτιβιστές δεν ενεργούν μόνο ως επιβολείς του Συστήματος. Λειτουργούν επίσης ως ένα είδος αλεξικέραυνου που προστατεύει το Σύστημα απομακρύνοντας τη δημόσια δυσαρέσκεια από το Σύστημα και τους θεσμούς του [Δ`~.: Δες αμέσως παρακάτω]. Για παράδειγμα, υπήρχαν αρκετοί λόγοι για τους οποίους ήταν προς όφελος του Συστήματος η απομάκρυνση των γυναικών από το σπίτι και η ένταξή τους στον εργασιακό χώρο. Πριν από πενήντα χρόνια, αν το Σύστημα, όπως εκπροσωπείται από την κυβέρνηση ή τα μέσα ενημέρωσης, είχε ξεκινήσει απροκάλυπτα μια εκστρατεία προπαγάνδας σχεδιασμένη να καταστήσει κοινωνικά αποδεκτό για τις γυναίκες να επικεντρώνουν τη ζωή τους στην καριέρα και όχι στο σπίτι, η φυσική ανθρώπινη αντίσταση στην αλλαγή θα είχε προκαλέσει ευρεία δημόσια δυσαρέσκεια.   

Αυτό που στην πραγματικότητα συνέβη ήταν ότι στις αλλαγές πρωτοστάτησαν ριζοσπάστριες φεμινίστριες, πίσω από τις οποίες οι θεσμοί του Συστήματος ακολουθούσαν σε απόσταση ασφαλείας. Η δυσαρέσκεια των πιο συντηρητικών μελών της κοινωνίας στρεφόταν κυρίως ενάντια στις ριζοσπάστριες  φεμινίστριες [Δ`~.: Το Ανούσιο] παρά ενάντια στο Σύστημα και τους θεσμούς του [Δ`~.: Το Ουσιώδες], επειδή οι αλλαγές που υποστήριξε το Σύστημα και έγιναν με τη χορηγία του Συστήματος φαίνονταν αργές και μετριοπαθείς σε σύγκριση με τις πιο ριζοσπαστικές λύσεις που υποστήριζαν οι φεμινίστριες, και ακόμη και αυτές οι σχετικά αργές αλλαγές θεωρήθηκε ότι επιβλήθηκαν στο Σύστημα από την πίεση των ριζοσπαστών.


Το Ανούσιο 
(ή το Αλεξικέραυνο)


Το Ουσιώδες και το Καθοριστικό


3. Το πιο Πετυχημένο και Εκλεπτυσμένο Κόλπο του Συστήματος

Έτσι, με λίγα λόγια, το πιο προσεγμένο κόλπο του συστήματος είναι το εξής:  

(α) Για χάρη της δικής του αποτελεσματικότητας και ασφάλειας, το Σύστημα χρειάζεται να επιφέρει βαθιές και ριζικές κοινωνικές αλλαγές ώστε να ανταποκρίνεται στις μεταβαλλόμενες συνθήκες που προκύπτουν από την τεχνολογική πρόοδο.
 
(β) Η απογοήτευση από τις συνθήκες που επιβάλλει το Σύστημα οδηγεί σε επαναστατικές παρορμήσεις.  

(γ) Οι επαναστατικές παρορμήσεις ενστερνίζονται από το Σύστημα και τίθενται στην υπηρεσία των κοινωνικών αλλαγών που απαιτεί, ακτιβιστές «επαναστατούν» ενάντια στις παλιές και ξεπερασμένες αξίες που δεν είναι πλέον χρήσιμες για το Σύστημα και υπέρ των νέων αξιών που το Σύστημα έχει ανάγκη να γίνουν αποδεκτές.

(δ) Με αυτόν τον τρόπο δίνεται σε επαναστατικές παρορμήσεις —οι οποίες διαφορετικά θα μπορούσαν να ήταν επικίνδυνες για το Σύστημα—, μια διέξοδος που όχι μόνο είναι αβλαβής για το Σύστημα, αλλά και χρήσιμη για αυτό. 

(ε) Μεγάλο μέρος της δημόσιας δυσαρέσκειας που προκύπτει από την επιβολή των κοινωνικών αλλαγών απομακρύνεται από το Σύστημα και τους θεσμούς του και στρέφεται αντ' αυτού στους ριζοσπάστες που πρωτοστατούν στις κοινωνικές αλλαγές.  

Φυσικά, αυτό το κόλπο δεν σχεδιάστηκε εκ των προτέρων από τους ηγέτες του Συστήματος, που δεν συνειδητοποιούν ότι συμμετέχουν σε κάποιο κόλπο. Ο τρόπος που λειτουργεί είναι κάπως έτσι: 

Για να αποφασίσουν ποια θέση θα λάβουν για οποιοδήποτε θέμα, οι συντάκτες, οι εκδότες και οι ιδιοκτήτες των μέσων ενημέρωσης πρέπει συνειδητά ή ασυνείδητα να εξισορροπήσουν πολλούς παράγοντες. Πρέπει να εξετάσουν πώς θα αντιδράσουν οι αναγνώστες ή οι θεατές τους σε ό,τι τυπώνουν ή μεταδίδουν σχετικά με το θέμα, πρέπει να εξετάσουν πώς θα αντιδράσουν οι διαφημιστές τους, οι συνάδελφοί τους στα μέσα ενημέρωσης, και άλλα ισχυρά πρόσωπα, και πρέπει να εξετάσουν την επίδραση στην ασφάλεια του Συστήματος όσων εκτυπώνουν ή μεταδίδουν.

Αυτές οι πρακτικές σκέψεις συνήθως υπερισχύουν των προσωπικών συναισθημάτων που μπορεί να έχουν για το θέμα. Τα προσωπικά συναισθήματα των ηγετών των μέσων ενημέρωσης, των διαφημιστών τους και άλλων ισχυρών προσώπων ποικίλλουν. Μπορεί να είναι φιλελεύθεροι ή συντηρητικοί, θρησκευόμενοι ή άθεοι. Το μόνο καθολικό κοινό σημείο μεταξύ των ηγετών είναι η δέσμευσή τους στο Σύστημα, την ασφάλειά του και τη δύναμή του. Ως εκ τούτου, εντός των ορίων που επιβάλλονται από αυτό που το κοινό είναι διατεθειμένο να αποδεχθεί, ο κύριος παράγοντας που καθορίζει τις στάσεις που διαδίδονται από τα μέσα ενημέρωσης είναι μια χονδρική συναίνεση απόψεων μεταξύ των ηγετών των μέσων ενημέρωσης και άλλων ισχυρών ανθρώπων ως προς το τι είναι καλό για το Σύστημα.   

Έτσι, όταν ένας συντάκτης ή κάποιος ηγέτης μέσων ενημέρωσης ξεκινά να αποφασίσει ποια στάση θα κρατήσει απέναντι σε ένα κίνημα ή έναν σκοπό, η πρώτη του σκέψη είναι αν το κίνημα περιλαμβάνει οτιδήποτε που είναι καλό ή κακό για το Σύστημα. Ίσως λέει στον εαυτό του ότι η απόφασή του βασίζεται σε ηθικούς, φιλοσοφικούς ή θρησκευτικούς λόγους, αλλά έχει παρατηρηθεί ότι στην πράξη η ασφάλεια του Συστήματος υπερέχει όλων των άλλων παραγόντων για τον καθορισμό της στάσης των μέσων ενημέρωσης. Για παράδειγμα, αν ένας συντάκτης ειδησεογραφικού περιοδικού κοιτάξει το κίνημα της πολιτοφυλακής, μπορεί ή όχι να συμπάσχει προσωπικά με ορισμένα παράπονα και με τους στόχους του, αλλά βλέπει επίσης ότι θα υπάρξει ισχυρή συναίνεση μεταξύ των διαφημιστών του και των συναδέλφων του στα μέσα ενημέρωσης ότι το κίνημα της πολιτοφυλακής είναι δυνητικά επικίνδυνο για το Σύστημα και ως εκ τούτου θα πρέπει να αποθαρρύνεται. Κάτω από αυτές τις συνθήκες γνωρίζει ότι το περιοδικό του θα ήταν καλύτερα να κρατήσει μια αρνητική στάση απέναντι στο κίνημα της πολιτοφυλακής. Η αρνητική στάση των μέσων ενημέρωσης πιθανώς είναι μέρος του λόγου που το κίνημα της πολιτοφυλακής έχει καταρρεύσει.

Όταν ο ίδιος συντάκτης εξετάζει τον ριζοσπαστικό φεμινισμό, βλέπει ότι ορισμένες από τις πιο ακραίες λύσεις του θα ήταν επικίνδυνες για το Σύστημα, αλλά βλέπει επίσης ότι ο φεμινισμός έχει πολλά στοιχεία που είναι χρήσιμα για το Σύστημα. Η συμμετοχή των γυναικών στον επιχειρηματικό και τεχνικό κόσμο ενσωματώνει τις ίδιες και τις οικογένειές τους καλύτερα στο Σύστημα. Τα ταλέντα τους εξυπηρετούν το Σύστημα σε επιχειρηματικά και τεχνικά θέματα. Η φεμινιστική έμφαση στον τερματισμό της ενδοοικογενειακής κακοποίησης και του βιασμού εξυπηρετεί επίσης τις ανάγκες του Συστήματος, καθώς ο βιασμός και η κακοποίηση, όπως και άλλες μορφές βίας, είναι επικίνδυνες για το Σύστημα. Ίσως το πιο σημαντικό, ο συντάκτης αναγνωρίζει ότι η μικροπρέπεια και η ανοησία των σύγχρονων οικιακών εργασιών και η κοινωνική απομόνωση της σύγχρονης νοικοκυράς μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή απογοήτευση πολλές γυναίκες, απογοήτευση που θα προκαλέσει προβλήματα στο Σύστημα, εκτός εάν επιτραπεί στις γυναίκες μια διέξοδος σταδιοδρομίας στον επιχειρηματικό και τεχνικό κόσμο.  

Ακόμη κι αν αυτός ο συντάκτης είναι ένας φαλλοκράτης που προσωπικά αισθάνεται πιο άνετα με τις γυναίκες σε υποδεέστερη θέση, ξέρει ότι ο φεμινισμός, τουλάχιστον σε μια σχετικά μέτρια μορφή, είναι καλός για το Σύστημα. Γνωρίζει ότι η στάση του ως συντάκτης πρέπει να είναι ευνοϊκή προς τον μετριοπαθή φεμινισμό, διαφορετικά θα αντιμετωπίσει την αποδοκιμασία των διαφημιστών του και άλλων ισχυρών ανθρώπων. Αυτός είναι ο λόγος που η στάση των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης ήταν γενικά υποστηρικτική προς τον μετριοπαθή φεμινισμό, ανάμεικτη προς τον ριζοσπαστικό φεμινισμό και σταθερά εχθρική μόνο προς τις πιο ακραίες φεμινιστικές θέσεις.

Μέσω μιας τέτοιου τύπου διαδικασίας, κινήματα επαναστατών που είναι επικίνδυνα για το Σύστημα υπόκεινται σε αρνητική προπαγάνδα, ενώ επαναστατικά κινήματα που πιστεύεται ότι είναι χρήσιμα για το Σύστημα ενθαρρύνονται προσεκτικά στα μέσα ενημέρωσης. Η ασυνείδητη απορρόφηση της προπαγάνδας των ΜΜΕ επηρεάζει τους επίδοξους εξεγερμένους να «επαναστατήσουν» με τρόπους που εξυπηρετούν τα συμφέροντα του Συστήματος.

Σημαντικό ρόλο στην πραγματοποίηση του κόλπου του Συστήματος παίζουν οι πανεπιστημιακοί διανοούμενοι. Αν και τους αρέσει να φαντάζονται τους εαυτούς τους ως ανεξάρτητους στοχαστές, οι διανοούμενοι είναι (επιτρέποντας μεμονωμένες εξαιρέσεις) η πιο υπερκοινωνικοποιημένη, η πιο κομφορμιστική, η πιο ήρεμη και εξημερωμένη, η πιο χαϊδεμένη, εξαρτημένη και ασπόνδυλη ομάδα στην Αμερική σήμερα. Ως αποτέλεσμα, η παρόρμησή τους να επαναστατήσουν είναι ιδιαίτερα ισχυρή. Όμως, επειδή είναι ανίκανοι για ανεξάρτητη σκέψη, η πραγματική εξέγερση τους είναι αδύνατη. Κατά συνέπεια, είναι τα κορόιδα του κόλπου του Συστήματος, το οποίο τους επιτρέπει να εκνευρίζουν τους ανθρώπους και να απολαμβάνουν την ψευδαίσθηση της εξέγερσης χωρίς ποτέ να χρειαστεί να αμφισβητήσουν τις βασικές αξίες του Συστήματος.  

Επειδή είναι οι δάσκαλοι των νέων, οι πανεπιστημιακοί διανοούμενοι είναι σε θέση να βοηθήσουν το σύστημα να παίξει το κόλπο του στους νέους, κάτι που κάνουν κατευθύνοντας τις επαναστατικές παρορμήσεις των νέων προς τους τυπικούς, στερεοτυπικούς στόχους: ρατσισμό, αποικιοκρατία, γυναικεία ζητήματα κ.λπ. Οι νέοι που δεν είναι φοιτητές μαθαίνουν μέσω των ΜΜΕ, ή μέσω προσωπικής επαφής, τα ζητήματα της «κοινωνικής δικαιοσύνης» για τα οποία επαναστατούν οι φοιτητές και τους μιμούνται. Έτσι αναπτύσσεται μια νεανική κουλτούρα στην οποία υπάρχει ένας στερεοτυπικός τρόπος εξέγερσης που εξαπλώνεται μέσω της μίμησης των συνομηλίκων — ακριβώς όπως με τα χτενίσματα, τα στυλ ρούχων και άλλες μόδες που εξαπλώνονται μέσω της μίμησης.

II

4. Ο Περιορισμός της Ελευθερίας είναι Αναπόφευκτος στη Βιομηχανική Κοινωνία  

...ο σύγχρονος άνθρωπος είναι εγκλωβισμένος από ένα δίκτυο κανόνων και κανονισμών και η μοίρα του εξαρτάται από τις ενέργειες προσώπων που βρίσκονται μακριά του, των οποίων τις αποφάσεις δεν μπορεί να επηρεάσει. Αυτό δεν είναι τυχαίο ή αποτέλεσμα της αυθαιρεσίας των αλαζόνων γραφειοκρατών. Είναι απαραίτητο και αναπόφευκτο σε κάθε τεχνολογικά ανεπτυγμένη κοινωνία. Το σύστημα ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ρυθμίζει στενά την ανθρώπινη συμπεριφορά προκειμένου να λειτουργήσει... [Δ`~.: Η έμφαση με κεφαλαία γράμματα, όπως και όλες όσες προηγήθηκαν ή ακολουθούν, από το πρωτότυπο]

Το σύστημα ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ αναγκάσει τους ανθρώπους να συμπεριφέρονται με τρόπους που είναι όλο και πιο απομακρυσμένοι από το φυσικό πρότυπο της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Για παράδειγμα, το σύστημα χρειάζεται επιστήμονες, μαθηματικούς και μηχανικούς. Δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς αυτά. Ασκείται λοιπόν μεγάλη πίεση στα παιδιά να διακριθούν σε αυτούς τους τομείς. Δεν είναι φυσικό για έναν έφηβο να περνά το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του καθισμένος σε ένα γραφείο απορροφημένος στη μελέτη. Ένας φυσιολογικός έφηβος θέλει να περνά το χρόνο του σε ενεργή επαφή με τον πραγματικό κόσμο. Μεταξύ των πρωτόγονων λαών, τα πράγματα στα οποία εκπαιδεύονται τα παιδιά τείνουν να είναι σε λογική αρμονία με τις φυσικές ανθρώπινες παρορμήσεις.  

Λόγω της συνεχούς πίεσης που ασκεί το σύστημα για την τροποποίηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς, αυξάνεται σταδιακά ο αριθμός των ανθρώπων που δεν μπορούν ή δεν πρόκειται να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις της κοινωνίας...  

Σε κάθε τεχνολογικά ανεπτυγμένη κοινωνία, η μοίρα του ατόμου ΠΡΕΠΕΙ να εξαρτάται από αποφάσεις που δεν μπορεί να επηρεάσει προσωπικά σε μεγάλο βαθμό. Μια τεχνολογική κοινωνία δεν μπορεί να χωριστεί σε μικρές, αυτόνομες κοινότητες, γιατί η παραγωγή εξαρτάται από τη συνεργασία πολύ μεγάλου αριθμού ανθρώπων και μηχανών. Μια τέτοια κοινωνία ΠΡΕΠΕΙ να είναι πολύ οργανωμένη και ΠΡΕΠΕΙ να ληφθούν αποφάσεις που επηρεάζουν πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Όταν μια απόφαση επηρεάζει, ας πούμε, ένα εκατομμύριο άτομα, τότε κάθε ένα από τα επηρεαζόμενα άτομα έχει, κατά μέσο όρο, μόνο το ένα εκατομμυριοστό ως μερίδιο στη λήψη της απόφασης. Αυτό που συνήθως συμβαίνει στην πράξη είναι ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται από δημόσιους λειτουργούς ή στελέχη επιχειρήσεων ή από εξειδικευμένους τεχνικούς, αλλά ακόμη και όταν το κοινό ψηφίζει για μια απόφαση, ο αριθμός των ψηφοφόρων είναι συνήθως πολύ μεγάλος για να είναι σημαντική η ψήφος οποιουδήποτε ατόμου. Έτσι, τα περισσότερα άτομα δεν είναι σε θέση να επηρεάσουν μετρήσιμα τις σημαντικές αποφάσεις που επηρεάζουν τη ζωή τους. Δεν υπάρχει κανένας δυνατός τρόπος για να διορθωθεί αυτό σε μια τεχνολογικά ανεπτυγμένη κοινωνία. Το σύστημα προσπαθεί να «λύσει» αυτό το πρόβλημα χρησιμοποιώντας την προπαγάνδα για να κάνει τους ανθρώπους να ΘΕΛΟΥΝ τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί για αυτούς εκ των προτέρων, αλλά ακόμη κι αν αυτή η «λύση» ήταν απόλυτα επιτυχημένη στο να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται καλύτερα, θα ήταν εξευτελιστική...

Το σύστημα δεν υπάρχει και δεν μπορεί να υπάρχει για να ικανοποιεί τις ανθρώπινες ανάγκες. Αντιθέτως, είναι η ανθρώπινη συμπεριφορά που πρέπει να τροποποιηθεί για να ταιριάζει στις ανάγκες του συστήματος. Αυτό δεν έχει καμία σχέση με την πολιτική ή κοινωνική ιδεολογία που μπορεί να προσποιείται ότι καθοδηγεί το τεχνολογικό σύστημα. Δεν φταίει ο καπιταλισμός και δεν φταίει ο σοσιαλισμός. Φταίει η τεχνολογία, γιατί το σύστημα δεν καθοδηγείται από την ιδεολογία αλλά από την τεχνική αναγκαιότητα. Φυσικά το σύστημα ικανοποιεί πολλές ανθρώπινες ανάγκες, αλλά σε γενικές γραμμές το κάνει μόνο στο βαθμό που είναι προς όφελος του συστήματος να το κάνει. Οι ανάγκες του συστήματος είναι πρωταρχικές, όχι αυτές του ανθρώπου. Για παράδειγμα, το σύστημα παρέχει στους ανθρώπους φαγητό επειδή το σύστημα δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει εάν όλοι λιμοκτονούσαν, φροντίζει για τις ψυχολογικές ανάγκες των ανθρώπων όποτε μπορεί να το κάνει ΒΟΛΙΚΑ, γιατί δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει εάν πάρα πολλοί άνθρωποι πάθαιναν κατάθλιψη ή επαναστατούσαν. Αλλά το σύστημα, για καλούς, σταθερούς, πρακτικούς λόγους, πρέπει να ασκεί συνεχή πίεση στους ανθρώπους προκειμένου να προσαρμόσουν τη συμπεριφορά τους στις ανάγκες του συστήματος. 

Συσσωρεύονται πάρα πολλά απόβλητα; Η κυβέρνηση, τα ΜΜΕ, το εκπαιδευτικό σύστημα, οι περιβαλλοντολόγοι, όλοι μας πλημμυρίζουν με μια μάζα προπαγάνδας για την ανακύκλωση. Χρειάζεστε περισσότερο τεχνικό προσωπικό; Μια χορωδία από φωνές προτρέπει τα παιδιά να σπουδάσουν επιστήμη. Κανείς δεν ρωτά αν είναι απάνθρωπο να αναγκάζουμε τους εφήβους να ξοδεύουν το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων και του χρόνου τους να μελετούν θέματα που οι περισσότεροι μισούν. Όταν οι ειδικευμένοι εργαζόμενοι τίθενται εκτός εργασίας λόγω της τεχνικής προόδου και πρέπει να υποβληθούν σε «επανακατάρτιση», κανείς δεν ρωτά αν είναι εξευτελιστικό για αυτούς να εξωθούνται με αυτόν τον τρόπο. Απλώς θεωρείται δεδομένο ότι όλοι πρέπει να υποκύψουν στην τεχνική αναγκαιότητα. Και για καλό λόγο: Εάν οι ανθρώπινες ανάγκες έμπαιναν πάνω από την τεχνική αναγκαιότητα, θα υπήρχαν οικονομικά προβλήματα, ανεργία, ελλείψεις ή χειρότερα. Η έννοια της «ψυχικής υγείας» στην κοινωνία μας ορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τον βαθμό στον οποίο ένα άτομο συμπεριφέρεται σύμφωνα με τις ανάγκες του συστήματος και από το αν το κάνει χωρίς να δείχνει σημάδια άγχους.  

5. Τα «Κακά» μέρη της τεχνολογίας δεν μπορούν να διαχωριστούν από τα «Καλά» μέρη 
 
Ένας επιπλέον λόγος για τον οποίο η βιομηχανική κοινωνία δεν μπορεί να μεταρρυθμιστεί υπέρ της ελευθερίας είναι ότι η σύγχρονη τεχνολογία είναι ένα ενοποιημένο σύστημα στο οποίο όλα τα μέρη εξαρτώνται το ένα από το άλλο. Δεν μπορείτε να απαλλαγείτε από τα «κακά» μέρη της τεχνολογίας και να διατηρήσετε μόνο τα «καλά». Πάρτε για παράδειγμα τη σύγχρονη ιατρική. Η πρόοδος στην ιατρική επιστήμη εξαρτάται από την πρόοδο στη χημεία, τη φυσική, τη βιολογία, την επιστήμη των υπολογιστών και άλλους τομείς. Οι προηγμένες ιατρικές θεραπείες απαιτούν ακριβό εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας που μπορεί να διατεθεί μόνο από μια τεχνολογικά ανεπτυγμένη, οικονομικά πλούσια κοινωνία. Είναι σαφές ότι δεν μπορείτε να έχετε μεγάλη πρόοδο στην ιατρική χωρίς ολόκληρο το τεχνολογικό σύστημα και όλα όσα το συνοδεύουν...

Αν νομίζετε ότι η κυβέρνηση παρεμβαίνει στη ζωή σας πάρα πολύ ΤΩΡΑ, απλώς περιμένετε μέχρι η κυβέρνηση να αρχίσει να ρυθμίζει τη γενετική σύσταση των παιδιών σας. Μια τέτοια ρύθμιση θα ακολουθήσει αναπόφευκτα την εισαγωγή της γενετικής μηχανικής των ανθρώπων, επειδή οι συνέπειες της μη ρυθμιζόμενης γενετικής μηχανικής θα ήταν καταστροφικές. 

Η συνήθης απάντηση σε τέτοιες ανησυχίες είναι να μιλάμε για «ιατρική ηθική». Αλλά ένας κώδικας δεοντολογίας δεν θα χρησιμεύσει για την προστασία της ελευθερίας ενόψει της ιατρικής προόδου, μόνο χειρότερα θα έκανε τα πράγματα. Ένας κώδικας δεοντολογίας που εφαρμόζεται στη γενετική μηχανική θα ήταν στην πραγματικότητα ένα μέσο ρύθμισης της γενετικής σύστασης των ανθρώπων. Κάποιος (πιθανώς η ανώτερη μεσαία τάξη, ως επί το πλείστον) θα αποφάσιζε ότι αυτές οι εφαρμογές της γενετικής μηχανικής ήταν «ηθικές» και άλλες όχι, έτσι ώστε στην πραγματικότητα να επιβάλλει τις δικές του αξίες στη γενετική σύσταση του πληθυσμού γενικότερα. Ακόμα κι αν ένας κώδικας δεοντολογίας επιλεγόταν σε εντελώς δημοκρατική βάση, η πλειοψηφία θα επέβαλλε τις δικές της αξίες σε οποιεσδήποτε μειονότητες θα μπορούσαν να έχουν διαφορετική ιδέα για το τι συνιστούσε μια «ηθική» χρήση της γενετικής μηχανικής. Ο μόνος κώδικας ηθικής που θα προστάτευε πραγματικά την ελευθερία θα ήταν αυτός που θα απαγόρευε ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ γενετική μηχανική των ανθρώπων, και να είστε βέβαιοι ότι κανένας τέτοιος κώδικας δεν θα εφαρμοστεί ποτέ σε μια τεχνολογική κοινωνία. Κανένας κώδικας που θα περιόριζε τη γενετική μηχανική σε δευτερεύοντα ρόλο δεν θα μπορούσε να σταθεί για πολύ, γιατί ο πειρασμός που παρουσιάζεται από την τεράστια δύναμη της βιοτεχνολογίας θα ήταν ακαταμάχητος, ειδικά επειδή στην πλειονότητα των ανθρώπων πολλές από τις εφαρμογές της θα φαίνονται προφανώς και αναμφισβήτητα καλές (εξάλειψη φυσικών και ψυχικών ασθενειών κ.λπ...). Αναπόφευκτα, η γενετική μηχανική θα χρησιμοποιηθεί εκτενώς, αλλά μόνο με τρόπους που συνάδουν με τις ανάγκες του βιομηχανικού τεχνολογικού συστήματος.    

6. Η Τεχνολογία είναι πιο Ισχυρή Κοινωνική Δύναμη από το Ιδανικό της Ελευθερίας

Δεν είναι δυνατό να γίνει ένας ΜΟΝΙΜΟΣ συμβιβασμός μεταξύ τεχνολογίας και ελευθερίας, επειδή η τεχνολογία είναι μακράν η ισχυρότερη κοινωνική δύναμη και καταπατά συνεχώς την ελευθερία μέσω ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ συμβιβασμών. Φανταστείτε την περίπτωση δύο γειτόνων, ο καθένας από τους οποίους κατέχει εξαρχής την ίδια έκταση, αλλά ο ένας είναι πιο ισχυρός από τον άλλο. Ο ισχυρός απαιτεί ένα κομμάτι από τη γη του άλλου. Ο αδύναμος αρνείται. Ο ισχυρός λέει: «Εντάξει, ας συμβιβαστούμε. Δώσε μου τα μισά από αυτά που ζήτησα». Ο αδύναμος δεν έχει άλλη επιλογή από το να υποχωρήσει. Λίγο αργότερα ο ισχυρός γείτονας απαιτεί ένα άλλο κομμάτι γης, πάλι υπάρχει συμβιβασμός, και ούτω καθεξής. Αναγκάζοντας μια μακρά σειρά συμβιβασμών στον πιο αδύναμο άνθρωπο, ο ισχυρός παίρνει τελικά όλη τη γη του. Έτσι συμβαίνει στη σύγκρουση μεταξύ τεχνολογίας και ελευθερίας.  

Ενώ η τεχνολογική πρόοδος ΩΣ ΣΥΝΟΛΟ συνεχώς περιορίζει και συρρικνώνει τη σφαίρα της ελευθερίας μας, κάθε νέα τεχνική πρόοδος που ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΚΑΘΕΑΥΤΗ, ΑΠΟ ΜΟΝΗ ΤΗΣ, φαίνεται να είναι επιθυμητή. Ηλεκτρισμός, εσωτερικές υδραυλικές εγκαταστάσεις, ταχύτατες επικοινωνίες εξ αποστάσεως… πώς θα μπορούσε κανείς να αντιταχθεί σε οποιοδήποτε από αυτά τα πράγματα, ή ενάντια σε οποιαδήποτε άλλη από τις αναρίθμητες τεχνικές προόδους που έχουν διαμορφώσει τη σύγχρονη κοινωνία; Θα ήταν παράλογο να αντισταθούμε στην εισαγωγή του τηλεφώνου, για παράδειγμα. Προσέφερε πολλά πλεονεκτήματα και κανένα μειονέκτημα... 

...όλες αυτές οι τεχνολογικές εξελίξεις μαζί, συνυπολογιζόμενες, έχουν δημιουργήσει έναν κόσμο στον οποίο η μοίρα του μέσου ανθρώπου δεν είναι πλέον στα χέρια του ή στα χέρια των γειτόνων και των φίλων του, αλλά στα χέρια πολιτικών, στελεχών εταιρειών και απομακρυσμένων ανώνυμων τεχνικών και γραφειοκρατών, που αυτός ο άνθρωπος ως άτομο δεν έχει καμία δύναμη να επηρεάσει. Η ίδια διαδικασία θα συνεχιστεί και στο μέλλον. Πάρτε για παράδειγμα τη γενετική μηχανική. Λίγοι άνθρωποι θα αντισταθούν στην εισαγωγή μιας γενετικής τεχνικής που εξαλείφει μια κληρονομική ασθένεια. Δεν παράγει κάποια εμφανή βλάβη και αποτρέπει πολλά δεινά. Ωστόσο, ένας μεγάλος αριθμός γενετικών βελτιώσεων μαζί θα μετατρέψει τον άνθρωπο σε ένα κατασκευασμένο προϊόν αντί για μια ελεύθερη δημιουργία της τύχης (ή του Θεού, ή οποιουδήποτε άλλου, ανάλογα με τις θρησκευτικές σας πεποιθήσεις).

Ένας άλλος λόγος για τον οποίο η τεχνολογία είναι τόσο ισχυρή κοινωνική δύναμη είναι ότι, στο πλαίσιο μιας δεδομένης κοινωνίας, η τεχνολογική πρόοδος βαδίζει προς μία μόνο κατεύθυνση, δεν μπορεί ποτέ να αντιστραφεί. Μόλις εισαχθεί μια τεχνολογική καινοτομία, οι άνθρωποι συνήθως εξαρτώνται από αυτήν με αποτέλεσμα να μην μπορούν ποτέ ξανά χωρίς αυτήν, εκτός εάν αντικατασταθεί από κάποια ακόμα πιο προηγμένη καινοτομία. Όχι μόνο οι άνθρωποι εξαρτώνται ως άτομα από ένα νέο στοιχείο τεχνολογίας, αλλά, ακόμη περισσότερο, το σύστημα ως σύνολο εξαρτάται από αυτό. (Φανταστείτε τι θα συνέβαινε με το σύστημα σήμερα εάν οι υπολογιστές, για παράδειγμα, καταργούνταν). Έτσι το σύστημα μπορεί να κινηθεί μόνο προς μία κατεύθυνση, προς μεγαλύτερη τεχνολογική ανάπτυξη [Δ`~.: με την ανάπτυξη της τεχνολογίας να συγχέεται με την πρόοδο]. Η τεχνολογία αναγκάζει συνεχώς και κατ' επανάληψη την ελευθερία να κάνει ένα βήμα πίσω, αλλά η τεχνολογία δεν μπορεί ποτέ να κάνει ένα βήμα πίσω...  

Η τεχνολογία προχωρά με μεγάλη ταχύτητα και απειλεί την ελευθερία σε πολλά διαφορετικά σημεία ταυτόχρονα (συνωστισμός, κανόνες και κανονισμοί, αυξανόμενη εξάρτηση ατόμων από μεγάλες οργανώσεις, προπαγάνδα και άλλες ψυχολογικές τεχνικές, γενετική μηχανική, παραβίαση της ιδιωτικής ζωής μέσω συσκευών παρακολούθησης και υπολογιστών κ.λπ). Για να συγκρατηθεί οποιαδήποτε από τις απειλές για την ελευθερία θα απαιτούσε έναν μακρύ και δύσκολο κοινωνικό αγώνα. Όσοι θέλουν να προστατεύσουν την ελευθερία κατακλύζονται από τον τεράστιο αριθμό των νέων επιθέσεων και την ταχύτητα με την οποία αναπτύσσονται, ως εκ τούτου γίνονται απαθείς και δεν αντιστέκονται πλέον. Η καταπολέμηση κάθε απειλής ξεχωριστά θα ήταν μάταιη...

Καμία κοινωνική ρύθμιση, είτε νόμοι, θεσμοί, έθιμα ή ηθικοί κώδικες, δεν μπορεί να παρέχει μόνιμη προστασία έναντι της τεχνολογίας. Η ιστορία δείχνει ότι όλες οι κοινωνικές ρυθμίσεις είναι παροδικές, όλες αλλάζουν ή καταρρέουν τελικά. Αλλά οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι μόνιμες στο πλαίσιο ενός δεδομένου πολιτισμού. Ας υποθέσουμε για παράδειγμα ότι ήταν δυνατό να καταλήξουμε σε κάποια κοινωνική ρύθμιση που θα απέτρεπε τη γενετική μηχανική από το να εφαρμοστεί σε ανθρώπινα όντα ή να αποτρέψει την εφαρμογή της κατά τρόπο που να απειλεί την ελευθερία και την αξιοπρέπεια. Ωστόσο, η τεχνολογία θα παρέμενε σε αναμονή. Αργά ή γρήγορα η κοινωνική ρύθμιση θα κατέρρεε. Μάλλον γρήγορα, δεδομένου του ρυθμού αλλαγής στην κοινωνία μας. Τότε η γενετική μηχανική θα άρχιζε να εισβάλλει στη σφαίρα της ελευθερίας μας, και αυτή η εισβολή θα ήταν μη αναστρέψιμη (εκτός από μια πιθανή κατάρρευση του ίδιου του τεχνολογικού πολιτισμού) [Δ`~.: Το συγκεκριμένο ζήτημα, όπως και ορισμένα ακόμα συναφή με το μέρος II, έχω θίξει στο βιβλίο μου «Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης»]. 

Οποιεσδήποτε ψευδαισθήσεις σχετικά με την επίτευξη οτιδήποτε μόνιμου μέσω κοινωνικών ρυθμίσεων θα πρέπει να διαλυθούν από αυτό που συμβαίνει επί του παρόντος με την περιβαλλοντική νομοθεσία. Πριν από μερικά χρόνια φαινόταν ότι υπήρχαν ασφαλή νομικά εμπόδια που απετρεπαν τουλάχιστον ΜΕΡΙΚΕΣ από τις χειρότερες μορφές περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Μια αλλαγή στον πολιτικό άνεμο και αυτά τα εμπόδια αρχίσαν να καταρρέουν.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, η τεχνολογία είναι πιο ισχυρή κοινωνική δύναμη από το ιδανικό της ελευθερίας. Αλλά αυτή η δήλωση χρειάζεται μια σημαντική επιφύλαξη. Φαίνεται ότι τις επόμενες δεκαετίες το βιομηχανικό-τεχνολογικό σύστημα θα υποστεί σοβαρές πιέσεις λόγω οικονομικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων και ιδιαίτερα λόγω προβλημάτων που σχετίζονται με την ανθρώπινη συμπεριφορά (αποξένωση, εξέγερση, εχθρότητα, ποικίλες κοινωνικές και ψυχολογικές δυσκολίες). Ελπίζουμε ότι οι πιέσεις από τις οποίες είναι πιθανό να περάσει το σύστημα θα το αναγκάσουν να καταρρεύσει ή τουλάχιστον να το αποδυναμώσουν αρκετά ώστε να καταστεί δυνατή μια επανάσταση εναντίον του. Εάν μια τέτοια επανάσταση συμβεί και είναι επιτυχής, τότε τη συγκεκριμένη στιγμή η φιλοδοξία για ελευθερία θα έχει αποδειχθεί πιο ισχυρή από την τεχνολογία. 

 
Theodore (Ted) John Kaczynski 


22 Μαΐου 1942 - 10 Ιουνίου 2023


.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


11 | 6 | 4 μ.Κ ~ Year ΙV AQ | 2023


Το βιβλίο μου Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης. Από την Ουκρανία και την Πανδημία στη Νέα Πλανητική Τάξη κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Τόπος:




Μπορείτε να προμηθευτείτε και να παραγγείλετε Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης (Τόπος/mέta) σε όλα τα βιβλιοπωλεία πανελλαδικά. Ενδεικτικοί σύνδεσμοι με το βιβλίο: Πολιτεία, ΙανόςΠρωτοπορίαPublic κ.λπ.

17 Δεκεμβρίου 2021

Τεχνολογικοί «ελέφαντες στο δωμάτιο».


17 | 12 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

Μουσική Συνοδεία


Η Γη έχει χτυπηθεί από άπειρες ηλιακές εκλάμψεις και μαγνητικές καταιγίδες και οι άνθρωποι, επί δεκάδες χιλιετίες, επιβιώσαν στην επιφάνειά της. Είναι μόνο τώρα, υπό τις τρέχουσες τεχνολογικές συνθήκες, που ο ανθρώπινος πολιτισμός διατρέχει κίνδυνο πιθανής κατάρρευσης, ακριβώς λόγω της βαθιάς τεχνολογικής εξάρτησης τόσο πολλών όψεων της πνευματικής και υλικής ανθρώπινης ύπαρξης, από τα απλούστερα μέχρι τα ζωτικότερα πράγματα· πιο συγκεκριμένα, λόγω του τρόπου οργάνωσης και της βαθιάς εξάρτησης ανθρώπινων κοινωνιών π.χ από τη δορυφορική και ψηφιακή τεχνολογία, σε τομείς από την ασφάλεια και την άμυνα μέχρι τις επικοινωνίες, το εμπόριο και την επεξεργασία τροφίμων (για να αναφέρουμε παραδείγματα ζωτικής σημασίας). Ο άνθρωπος απέκτησε μια απειλή που δεν αντιμετώπιζε στο παρελθόν. Το φυσικό φαινόμενο υπήρχε, η απειλή από αυτό όμως όχι. 

Ένα φυσικό φαινόμενο μετατράπηκε σε σχεδόν υπαρξιακή απειλή για τον άνθρωπο μέσα από μια συγκεκριμένη χρήση της τεχνολογίας.

Αυτός είναι ένας πρώτος «ελέφαντας στο δωμάτιο», για τον οποίον ουδείς ομιλεί. Θέμα του κειμένου, βέβαια, δεν είναι τόσο η τεχνολογία per se όσο συγκεκριμένες χρήσεις της. Κυρίως, όμως, είναι η ανάδειξη ορισμένων τεχνολογικών όψεων («ελεφάντων») που περνάνε απαρατήρητες 

1. Η τεχνολογία, μέσω συγκεκριμένων χρήσεων της, φέρνει τον άνθρωπο αντιμέτωπο με απειλές ―και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις με απειλές υπαρξιακού χαρακτήρα― που ήταν ανύπαρκτες παλαιότερα. Δηλαδή, γεννά νέες απειλές για τον άνθρωπο που δεν υπήρχαν πριν από μια συγκεκριμένη τεχνολογική χρήση.

2. Η τεχνολογία, σε αρκετές περιπτώσεις, δίνει λύσεις μόνο ή κυρίως σε προβλήματα που η ίδια ή κάποια χρήση της δημιουργεί: η πρόγνωση μια ηλιακής καταιγίδας είναι αναγκαία και απαραίτητη προκειμένου να κλείσουν εγκαίρως και να μην καταστραφούν ηλεκτρονικά συστήματα. Μια τέτοια πρόγνωση ήταν άχρηστη, δηλαδή δεν είχε καμία χρηστική αξία και σημασία, για μια ανθρώπινη κοινωνία που δεν έκανε χρήση δορυφορικών ή ψηφιακών συστημάτων για τις ζωτικές της λειτουργίες και για τις οργανωτικές της δομές.

3. Στα προηγούμενα θα πρέπει να συνυπολογιστούν οικονομικές απαιτήσεις, ζημίες και κόστη από μια απειλή που δεν υπήρχε πριν από μια συγκεκριμένη τεχνολογική χρήση, καθώς και η χρηματοδότηση και οι επενδύσεις για τη συντήρηση και την ανανέωση μιας υποδομής πρόληψης της συγκεκριμένης, ανύπαρκτης πρωτύτερα, απειλής : π.χ έγκαιρης πρόγνωσης μιας μαγνητικής καταιγίδας ή ηλιακής έκλαμψης, υποστήριξης χώρων αποθήκευσης ψηφιακών δεδομένων κ.λπ. Επενδύσεις που όταν γίνουν μη συμφέρουσες και μη αποδοτικές, δηλαδή μόλις αποτελέσουν φθίνουσες επενδύσεις, θα καταστήσουν μια τεχνολογία άχρηστη ― αυτός δεν είναι ο μόνος μη τεχνολογικός τρόπος μέσω του οποίου καθίσταται άχρηστη μια τεχνολογία: η άποψη που ισχυρίζεται πως μια τεχνολογία υπερβαίνεται αποκλειστικά και μόνον από μια νέα τεχνολογία είναι μεν αληθής αλλά αγνοεί τα ζητήματα της χρηστικότητας και της σχέσης κόστους-οφέλους, τα οποία είναι μη τεχνολογικά.

4. Επιπλέον, τα κόστη από τη χρήση μιας τεχνολογίας δεν είναι μόνο οικονομικά [Σημείωση].

5. Ερωτήματα: Η ανάπτυξη της τεχνολογίας... 

Σημαίνει πρόοδο; Εάν αφήσουμε στην άκρη την αοριστολογία του περιεχομένου της συγκεκριμένης έννοιας, μπορούμε να απαντήσουμε ναι. Ωστόσο, δεν μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε, πρόοδο σε σχέση με τι ακριβώς;  

Σημαίνει περισσότερη ισχύ; Ασφαλώς ναι. Όμως, προκειμένου να απαντήσουμε ναι χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις θα πρέπει να  προϋποθέσουμε, αγνοώντας πολύ βολικά, το κομβικότερο όλων των ζητημάτων, αυτό της ενέργειας που απαιτείται για να παραχθεί αυτή η μεγαλύτερη ισχύς. 

Σημαίνει, άραγε, περισσότερη ασφάλειαΌχι. Ίσως μάλιστα σημαίνει το ακριβώς αντίθετο:

6. Ο ανθρώπινος πολιτισμός είναι πιο ευάλωτος και πιο εύθραυστος από ποτέ. Σε ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία, ποτέ δεν υπήρξαν τόσες ταυτόχρονες απειλές που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μαζική κατάρρευση αδιανόητης κλίμακας. Ποτέ κατά το παρελθόν, ο άνθρωπος δεν αντιμετώπιζε τόσες πολλές απειλές πρώτου μεγέθους και ποτέ δεν είχε τόσο περιορισμένες αντοχές απέναντι στο χρόνο.

Εδώ ο καθένας και η καθεμιά, ανάλογα με τα γούστα, μπορεί να διαλέξει: αυτός που θεωρεί υπερβολική μια περιβαλλοντική ή καλύτερα κλιματική απειλή δεν μπορεί να αγνοήσει την απειλή μιας ηλιακής-μαγνητικής καταιγίδας (η οποία θα επηρεάσει μια κοινωνία του παρόντος ή του κοντινού μέλλοντος δυσανάλογα συγκριτικά με μια κοινωνία του σχετικά πρόσφατου παρελθόντος ―λίγες γενεές πριν―, π.χ του πρώτου παγκοσμίου πολέμου. Σήμερα, μια ηλιακή έκλαμψη μπορεί να αποβεί μοιραία, παραλύοντας και αποδιοργανώνοντας τα πάντα). Ένα άτομο που θεωρεί υπερβολική μια ιογενής απειλή δεν μπορεί να αγνοήσει την απειλή ενός πυρηνικού ολέθρου. Ενώ κάποιος τρίτος, που υποτιμά μια απειλή προερχόμενη από την πειραματική μοριακή βιολογία, δεν μπορεί να αγνοήσει μια απειλή κατάρρευσης οικοσυστημάτων και αφανισμού ζωικών ειδών, που θα είχε αλυσιδωτές αντιδράσεις και επιπτώσεις. Υπάρχει ποικιλία για όλες και όλους. Το κοινό στοιχείο είναι ότι απειλές τέτοιου μεγέθους και χαρακτήρα, και μάλιστα παράλληλα και ταυτόχρονα, δεν υπήρξαν ποτέ στην μέχρι τώρα ιστορία του ανθρώπου.  


Δημήτρης Β. Πεπόνης


Επισήμανση και Σημείωση
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η νοοτροπία και η λογική ―κατ' ουσίαν η πίστη― που πρεσβεύει την άποψη πως για κάθε ανθρώπινο πρόβλημα υπάρχει μια τεχνολογική λύση, καθώς και την θέση ότι για κάθε απειλή που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος υπάρχει μια επίσης τεχνολογική σωτηρία, δεν είναι μόνο παραπλανητική ―εκτός από αφελής― αλλά και εσφαλμένη. Μια τέτοια ιδέα λειτουργεί ως ιδεολογικό ναρκωτικό όχι μόνο επειδή αποκρύπτει ορισμένους από τους προηγούμενους τεχνολογικούς «ελέφαντες» αλλά και γιατί δημιουργεί ψευδαισθήσεις.

Σημείωση: Η τελευταία έμμεση αναφορά στο ζήτημα της τεχνολογίας και της εξάρτησης από αυτήν σε συνάφεια με το ζήτημα της ευθραυστότητας της σύγχρονης κοινωνίας συγκριτικά με τις παλαιότερες, και της αντοχής και της ανθεκτικότητάς των παλαιότερων απέναντι στο χρόνο, έγινε στην ενδέκατη Summa (II). Στο παρόν κείμενο αναδείχθηκαν ορισμένες ακόμα πτυχές, μεταξύ των οποίων και αυτή των νέων απειλών που υπάρχουν σήμερα και δεν υπήρχαν στο παρελθόν. Τέλος, στα Προλεγόμενα ενός νέου Ιστορικού Κύκλου, μεταξύ πολλών άλλων, τέθηκε τόσο το ζήτημα της φθίνουσας επένδυσης όσο και τα μη οικονομικά κόστη από συγκεκριμένες χρήσης μιας τεχνολογίας. Περισσότερα κείμενα σχετιζόμενα έμμεσα ή άμεσα με την Τεχνολογία μπορείτε να βρείτε εδώ.

.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


17 | 12 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

26 Νοεμβρίου 2021

Ενδέκατη (Fb) Summa.


26 | 11 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

Μουσική Συνοδεία


Οι (Fb) Summæ αποτελούνται από σύντομες παρεμβάσεις που γράφονται είτε με αφορμή την επικαιρότητα είτε υπό την πίεση του χρόνου, και δημοσιεύονται μόνο στη σελίδα της Κοσμοϊδιογλωσσίας στο facebook. Ο στόχος της επαναδημοσίευσής τους σε αυτή καθεαυτή την Κοσμοϊδιογλωσσία, δηλαδή εδώ, είναι η δυνατότητα ανάγνωσης για όσους δεν διαθέτουν λογαριασμό σε κοινωνικά δίκτυα. Εδώ μπορείτε να βρείτε συγκεντρωμένες όλες τις (Fb) Summæ.

~

I

Η προσπάθεια διαχείρισης του μέλλοντος μέσω της καλλιέργειας υπερβολικών προσδοκιών, οι συνεχείς διαψεύσεις αυτών των προσδοκιών κατ' εξακολούθηση, το χάσμα μεταξύ λόγων και έργων και η αδυναμία πειθούς, οδηγούν σε απώλεια αξιοπιστίας, την οποία ακολουθεί κρίση εμπιστοσύνης. Η κρίση εμπιστοσύνης οδηγεί σε αμφισβήτηση της υπεροχής της εξουσίας και του κύρους του κράτους.

~

II
Αντιδημοφιλής άποψη: 

Εάν οι Χριστιανοί, οι Μουσουλμάνοι και οι Βουδιστές, είχαν την φαεινή ιδέα να συνδέσουν την πίστη και τα δόγματά τους με την τεχνολογία (όπως κάνουν κάποια πανέξυπνα φυντάνια της σήμερον), όχι μόνο δεν θα υπήρχαν σήμερα αλλά, πιθανότατα, ούτε καν τα ίχνη της ιστορικής τους ύπαρξης δεν θα είχαν επιβιώσει. 

Εάν οι «προνεωτερικοί» ήταν τόσο έξυπνα φυντάνια όσο οι «νεωτερικοί», δεν θα είχαν αντέξει στο χρόνο, θα είχαν γίνει αδιάφοροι ή θα είχαν εξαφανιστεί, τόσο οι ίδιοι όσο και τα δόγματά τους, προτού υπάρξει Βασιλική του Αγίου Πέτρου, Παναγία των Παρισίων, Καθεδρικός του Κάντερμπερι, Αγιά Σοφίά και Πανάγιος Τάφος. Ούτε Κάαμπα, Θόλος του Βράχου και μεγάλο τέμενος του Ισφαχάν θα είχαν κατασκευαστεί, γιατί οι δημιουργοί τους δεν θα είχαν αντέξει στο χρόνο. Ούτε θα επιβίωναν ιστορικά, προκειμένου να οικοδομήσουν Άνγκορ Βατ, Μπορομπουντούρ και τους επτά μεγάλους ναούς της Νάρα.

Οι αυτοκατανοούμενοι ως «νεωτερικοί» ούτε τόσο έξυπνοι όσο νομίζουν είναι, συγκριτικά με τους «προνεωτερικούς», ούτε υποψιάζονται πόσο γρήγορα ο χρόνος θα εξαφανίσει τα ίχνη της ιστορικής τους ύπαρξης.

Μια τόσο βαθιά εξάρτηση, τόσο πολλών όψεων της πνευματικής και υλικής ύπαρξης, μιας ιστορικής οντότητας από την τεχνολογία, από τα απλούστερα μέχρι τα ζωτικότερα πράγματα, όχι μόνο εξασφαλίζει την ανυπαρξία της αντοχής και της ανθεκτικότητάς της, δηλαδή την αδυναμία και την ευθραυστότητά της, απέναντι στο χρόνο, αλλά σφραγίζει και το πεπρωμένο της.

.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


26 | 11 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

7 Νοεμβρίου 2021

Ζούμε σε μια εποχή θρησκευτικής έξαρσης.


7 | 11 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

Μουσική Συνοδεία


Όπως έχει επισημανθεί παλαιότερα, η πίστη δεν ταυτίζεται με την θρησκεία και η θρησκεία δεν ταυτίζεται με τον θεϊσμό. 

Χαρακτηριστική θρησκευτική πεποίθηση αποτελεί η πίστη στη μετά θάνατον ζωή. Η πίστη σε κάποιας μορφής μεταθανάτια ύπαρξη έχει γεννήσει έννοιες όπως η θεία δίκη-κρίση, ο παράδεισος και η κόλαση, το καθαρτήριο, η ανάσταση νεκρών, η μετενσάρκωση κ.λπ. 

Η πίστη στην τεχνολογία έχει γεννήσει ψευδοεπιστήμες και τεχνοθρησκείες. 

Η κρυογονική, παρόλο που αποτελεί ψευδοεπιστήμη, φαντάζει σε αρκετούς ανθρώπους περισσότερο φυσική και λιγότερο μεταφυσική, επειδή υπάρχουν παρεμφερείς διαδικασίες και μηχανισμοί σε ορισμένα είδη του ζωικού βασιλείου. Ωστόσο, ο μεταβολισμός και η φύση αυτών των ειδών χαρακτηρίζεται από μηχανισμούς που δεν διαθέτει ο άνθρωπος. Αποτελεί μια πρακτική που αγνοεί ή υποτιμά τις προδιαγραφές και τις προϋποθέσεις που είναι απαραίτητες για την επιτυχία της μεθόδου (μαζί με πράγματα όπως η διάκριση ζωντανού και νεκρού κυττάρου, η σχέση κυττάρων και ιστών, λειτουργίες του νευρικού συστήματος κ.λπ). Η μεταφόρτωση εγκεφάλου αποτελεί μια πρόσφατη ιδέα που προωθείται ακατάπαυστα τα τελευταία χρόνια από κινηματογραφικές παραγωγές, τηλεοπτικές σειρές και βιβλία, συνοδεύοντας την επιτάχυνση της ψηφιοποίησης και την ανατίμηση της πληροφορίας σε ουσία του σύμπαντος κόσμου, αντίληψη που θυμίζει πανθεϊσμό (ή παμψυχισμό αν η πληροφορία γίνει αντιληπτή ως κοσμική ψυχή ή χαρακτηριστικό όλων των πραγμάτων). 

Και στις δύο περιπτώσεις γίνεται χρήση ενός επιστημονικού ή επιστημονικοφανούς λεξιλογίου. Όμως η πρακτική της κρυογονικής και η έννοια της μεταφόρτωσης εγκεφάλου δεν αποτελούν προϊόντα της επιστήμης, δεν είναι επιστήμη, παρά προϊόντα της πίστης στην τεχνολογία. 

Πιο συγκεκριμένα, προκύπτουν από τον συνδυασμό της πίστης στην τεχνολογία και της πίστης στη μετά θάνατον ζωή ― και ασφαλώς από τη βούληση για ζωή.

Η παλαιά ταύτιση της τεχνολογίας και της επιστήμης είναι σχεδόν αδύνατον να συνεχιστεί. Η εποχή της ιδεολογικής αθωότητας και του μήνα του μέλιτος, δηλαδή το ευρωκεντρικό ιδεολογικό όραμα της σύνδεσης και σύνθεσης τεχνολογίας και επιστήμης, έχει τελειώσει.  Όπως έχει επισημανθεί στη Summa Ι. ― Πρώτη βαθμίδα και χρονική ανάπαυλα | μ.Κ - AQ | Κοσμοϊδιογλωσσίας, η απαξίωση επιστημών κατά τις τελευταίες δεκαετίες αποτελεί σύμπτωμα και αυτής της εξέλιξης. Δηλαδή της κατάποσης των πάντων από τον τεχνολογικό Λεβιάθαν. Εκτός από το ζήτημα της αυτονόμησης της τεχνολογίας από την επιστήμη, και της μετατροπής ή εργαλειοποίησης της επιστήμης σε μέσο και πηγή νομιμοποίησης μιας τεχνολογικής κυριαρχίας και εξουσίας, υπάρχει και το ζήτημα της έξαρσης νέων μεσσιανικών, εσχατολογικών και θρησκευτικών ιδεών που συνδέονται με την τεχνολογική επιτάχυνση. Αν δεν προσεχθούν αυτές οι εξελίξεις ολόκληροι επιστημονικοί κλάδοι θα απαξιωθούν, αν δεν κινδυνεύσουν με κατάρρευση (Αυτά γράφονταν στην αρχή της πανδημίας, προτού υπάρξουν διαφορές πολιτικών και επιστημονικών κύκλων για ζητήματα διαχείρισης, κοινωνικές εντάσεις, πολιτικές αντιπαλότητες κ.λπ). 

Όπως ο παράδεισος και η κόλαση, το καθαρτήριο, η μετενσάρκωση, η ανάσταση νεκρών κ.λπ, έτσι και η κρυογονική και η μεταφόρτωση εγκεφάλου αποτελούν υπο-κατηγορίες/περιπτώσεις της πίστης στη μετά θάνατον ζωή και στη μεταθανάτια ύπαρξη. Υπάρχουν δεκάδες ακόμη παραδείγματα, στα οποία θα επανέλθω. Ζούμε σε μια εποχή θρησκευτικής έξαρσης, δηλαδή κατάρρευσης του κυρίαρχου κοσμοειδώλου.


Δημήτρης Β. Πεπόνης


.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


7 | 11 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

1 Νοεμβρίου 2021

Περιγράφοντας το Metaverse προτού υπάρξει.


1 | 11 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

Μουσική Συνοδεία


Στα Προλεγόμενα ενός νέου Ιστορικού Κύκλου, κείμενο με το οποίο επανήλθε η Κοσμοϊδιογλωσσία στην | μ.Κ - AQ | περίοδό της, μεταξύ πολλών άλλων πραγμάτων, περιγράφονταν λειτουργίες του metaverse προτού αυτό υπάρξει. Η λογική και οι λειτουργίες του εντάσσονται στο πλαίσιο ευρύτερων εξελίξεων και μεταβολών. Το metaverse αποτελεί απλώς μέρος της εμφάνισης ή φανέρωσης και της υλοποίησής τους.

Επιπλέον, σε αυτό το πολυεπίπεδο και πολυδιάστατο κείμενο, μεταξύ άλλων, τέθηκε το ενεργειακό ζήτημα προτού εκδηλωθεί η ενεργειακή κρίση και το ζήτημα της υποκατάστασης του φυσικού και του κοινωνικού από το ψηφιακό και το εικονικό, προτού υπάρξει από τις κυβερνήσεις η θεσμοθέτηση της επιτάχυνσης της ψηφιοποίησης και η καθιέρωση της εξ αποστάσεως εργασίας. Όλα αυτά στα πρωταρχικά στάδια εκδήλωσης της πανδημίας. 

Σε ένα επόμενο κείμενο υπό τον τίτλο Summa Ι. ― Πρώτη βαθμίδα και χρονική ανάπαυλα | μ.Κ - AQ | Κοσμοϊδιογλωσσίας, είχα επισημάνει πως τα Προλεγόμενα αποτελούν «ένα κείμενο το οποίο θα είναι περισσότερο διαυγές, ως προς την κατανόηση και τα θέματα που ανοίγει και θέτει δημόσια, σε μια πενταετία από σήμερα», δηλαδή από τότε που δημοσιεύτηκαν, πριν από 18 μήνες. Τώρα βρισκόμαστε στο έτος 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ).

Ακολουθούν ενδεικτικά αποσπάσματα από τα Προλεγόμενα ενός νέου Ιστορικού Κύκλου, που φωτογραφίζουν τη λογική και τις λειτουργίες του metaverse, προτού αυτό υπάρξει.

Η περιστολή των κοινωνικών επαφών και η καταστολή των φυσικών δεσμών των ανθρώπων εξωθεί σε περαιτέρω ανάπτυξη και εμβάθυνση των ψηφιακών και εικονικών τους σχέσεων και επαφών. Η εικονική υποκατάσταση καταπραΰνει αλλά δεν επουλώνει το προσωπικό και συλλογικό ψυχικό τραύμα που προξενεί ο εξαναγκασμός της φυσικής αποκοπής και της κοινωνικής αποστασιοποίησης και απομόνωσης. Η ψηφιακή παρουσία και η πραγματικότητα της εικόνας δεν υποκαθιστά ουσιωδώς, παρά μονάχα φαινομενικώς, την φυσική απουσία και την αλήθεια του σώματος...

Ο χωρικός περιορισμός και η ρύθμιση των μετακινήσεων των ανθρώπων εξωθεί σε μια συνθήκη που η φυσικότητα και η κοινωνικότητα υποκαθίστανται από την εικονικότητα και τη ψηφιακότητα. Η συνθήκη αυτή αν παγιωθεί και διευρυνθεί στο χώρο, επεκταθεί σε διάρκεια και βαθύνει σε ποιότητα, μπορεί να διαμορφώσει μια κατάσταση όπου το προσεχές μεγάλο χάσμα, η επόμενη μεγάλη διαίρεση, να μην σχετίζεται με την πρόσβαση και την ποιότητα σε ψηφιακά μέσα και υπηρεσίες αλλά με τη ρύθμιση και την προνομιακή μεταχείριση της απρόσκοπτης και αυτόβουλης σχέσης, πρόσβασης και αποσύνδεσης, μεταξύ φυσικού και ψηφιακού περιβάλλοντος...

...παράλληλα με την αυξημένη δραστηριότητα των ανθρώπων ως χρηστών εικονικών περιβαλλόντων και την ψηφιακή υπερσυσσώρευση πληροφοριών και δεδομένων ―τα οποία αποθηκεύονται και εν συνεχεία χρησιμοποιούνται ως εισροές στο (δια)δίκτυο―... Η υπό διαμόρφωση κατάσταση ως δυναμική εξέλιξη, ανεξάρτητη από τα κίνητρα των σημερινών κυβερνώντων όπου Γης, αποτελεί πρόπλασμα και εμπεριέχει σε σπερματική μορφή τη δυνατότητα αποϋλοποίησης (dématérialisation/dematerialization) των ανθρώπων από το φυσικό δημόσιο χώρο και το κοινωνικό τους περιβάλλον, και τη συνεπακόλουθη εξαΰλωσή τους σε εικονικά περιβάλλοντα... 

Ο περιορισμός του φυσικού χρήματος, δηλαδή των μετρητών, και μια πιθανή ευρεία νομισματική ψηφιοποίηση ―είτε υπό τη μορφή κάρτας είτε μέσω κάποιας εφαρμογής στο κινητό τηλέφωνο―, δυνητικά, και εφόσον δεν υπάρξουν θεσμικές δικλείδες ασφάλειας, μπορεί να οδηγήσει σε έλεγχο και καταγραφή του είδους, της τοποθεσίας και του χρόνου αγοράς προϊόντων, σε φορολόγηση ή δέσμευση κατά βούληση, και σε αδυναμία αγοράς και πώλησης δίχως τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος ή κάποιας μορφής σύνδεση ή/και σύνθεση βιολογικού και ψηφιακού και, ευρύτερα, σε απόλυτη παραβίαση της ιδιωτικότητας... 

Η αποϋλοποίηση της φυσικής σεξουαλικότητας και η εικονικοποίηση της, η εξαΰλωση της σε εικονικά περιβάλλοντα, όταν λαμβάνει εξαναγκαστικά και όχι οικειοθελή χαρακτηριστικά, λειτουργεί έμμεσα ως μέτρο πληθυσμιακού σχεδιασμού και ελέγχου γεννήσεων (population planning/control) και καταργεί, μέχρι ενός σημείου τις ερωτικές ανθρώπινες επαφές σώμα με σώμα...

Άνθρωποι υπό ηθικοπνευματικές συνθήκες και από κοινωνικές δεξαμενές όπως οι προαναφερθείσες, μαζί με νέες και νέους εφηβικής ηλικίας και αγνές νεανικές ψυχές συνεπαρμένες από την τεχνολογική φαντασμαγορία, τα ψηφιακά περιβάλλοντα παιχνιδιών και εικονικής πραγματικότητας, και τη μαζική κουλτούρα, βομβαρδιζόμενοι από ιδεολογήματα που θα επικαλούνται την πρώτη γραμμή της «προόδου» και την πρωτοπορία της «εξέλιξης» ―προκειμένου να αποκτήσει νομιμοποιητική βάση μια ιδεολογικοποιημένη χρήσης της τεχνολογίας ως όργανο απόλυτου και καθολικού εξουσιασμού των ανθρώπων―, θα μπορούσαν να αποτελέσουν πρόθυμους εθελοντές της βιοψυχικής αποδόμησης, αναδόμησης και, εν τέλει, υβριδικής βιοτεχνολογικής και βιοπληροφορικής ανακατασκευής τους... 

Οι προσπάθειες καθυπόταξης του διαφαινόμενου χάους και της αναδυόμενης αταξίας μέσω της παύσης και παράλυσης, ουσιαστικά της καταστολής, της φυσικής, κοινωνικής και οικονομικής ανθρώπινης ζωής ούτε αποτελούν ούτε οικοδομούν τάξη ― ενταγμένη σε ένα πλαίσιο δικαιοσύνης που θα εξασφαλίζει την ανθρώπινη ελευθερία. Θέτουν όμως τα θεμέλια και την υποδομή απόλυτης εξάρτησης και ετεροπροσδιορισμού του ανθρώπου ως οντότητας και ύπαρξης από τον ψηφιακό θηριώδη Λεβιάθαν...

Ψηφιακά υποκατάστατα του δημόσιου χώρου βρίσκονται εκτός εθνικής επικράτειας και συνταγματικής έννομης τάξης. Ο λεγόμενος ψηφιακός δημόσιος χώρος, ως εικονικό περιβάλλον, δεν είναι ούτε δημόσιος ούτε εθνικός ούτε χώρος ούτε περιβάλλον ― είναι ψηφιακή πλατφόρμα επί της οποίας ασκούν έλεγχο και επιβάλλουν κανόνες εταιρείες υψηλής τεχνολογίας υπερεθνικής υπερσυσσώρευσης και υπερσυγκέντρωσης δεδομένων και πληροφοριών, που τα στρατηγεία και η φυσική τους έδρα βρίσκονται, κυρίως, στην επικράτεια των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Ορισμένες από αυτές αποτελούν τις μεγαλύτερες πλατφόρμες διαφήμισης και συσσώρευσης πληροφοριών και προσωπικών δεδομένων στον πλανήτη, με τουλάχιστον ένα δισεκατομμύριο ενεργούς και περισσότερα από δύο δισεκατομμύρια συνολικούς χρήστες, καθώς και δικό τους ψηφιακό νόμισμα (θα ασχοληθούμε αναλυτικά με όλες τις διαστάσεις της ψηφιοποίησης, συμπεριλαμβανομένης της νομισματικής). Υπό αυτή την έννοια, η φαινομενική ισχυροποίηση του κράτους μέσω της ψηφιοποίησης μπορεί να ιδωθεί ως ουσιαστική αποδυνάμωση του ―ορθότερα αποτελεί ισχυροποίηση στο εσωτερικό και αποδυνάμωση ως προς το εξωτερικό― και μετατροπή του σε μηχανισμό θεσμοθέτησης, νομιμοποίησης και επιβολής πολιτικών υπό αυξημένη κεντρική υπερκρατική καθοδήγηση ή καθ' υπαγόρευση αποκεντρωμένων υπερεθνικών ιδιωτικών συμφερόντων και δικτύων...

Η αγορά που ως forum και ως market γεννήθηκε από την ελευθερία της μετακίνησης, του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι, σταδιακά υποκαθίσταται από την ψηφιακή Λερναία Ύδρα· και, μαζί με αυτήν, καταπίνεται και ο φυσικός δημόσιος χώρος...

Η ενοποίηση του φυσικού χώρου γέννησε το εδαφικό κυρίαρχο κράτος ― το άδειασμά του και η συνεπακόλουθη ψηφιακή του υποκατάσταση σηματοδοτούν την απαρχή, είτε της μετάλλαξης είτε της κατάρρευσης του...

Ζούμε, ταυτόχρονα, υπό συνθήκες τεχνολογικής ενσωμάτωσης και κοινωνικής αποστασιοποίησης· διατάραξης, παραβίασης και διάνοιξης των πλέον απομακρυσμένων φυσικών οικοσυστημάτων, εξαναγκασμού ζωικών ειδών ―που λειτουργούσαν ως δεξαμενές περιορισμού μικροβίων―, κατ' οίκον σωματικού εγκλεισμού και ψυχικής φυλάκισης στο εικονικό μας κλουβί. Υποκαθιστούμε τη βιολογική εξέλιξη με την τεχνολογική πειραματική παρέμβαση. Παρατηρούμε φαινόμενα φτωχοποίησης και ξεπεσμού φυσικών δημιουργών και παραγωγών και πλουτισμό ψηφιακών διαμεσολαβητών και παρόχων διαχείρισης των προϊόντων τους ή πρόσβασης και αποθήκευσης των δεδομένων τους· υπερ-συνδεσιμότητας ψηφιακών σχέσεων και ρύθμισης ή καταστολής φυσικών επαφών και ελευθεριών· υπερσυσσώρευσης πληροφοριών και δεδομένων που συνοδεύονται από οικονομική παραλυσία και κοινωνική αποσύνθεση. Βλέπουμε από τα μπαλκόνια μας την εκκένωση ή αραίωση του δημόσιου χώρου ―ο οποίος γεννήθηκε από την ελευθερία της μετακίνησης― και επιστρέφουμε στο εσωτερικό των κατοικιών μας της δυνητικά ανύπαρκτης ψηφιακής μας ιδιωτικότητας και ελευθερίας. Είμαστε εικονικά ορατοί και φυσικά αόρατοι. Η μερική αποϋλοποίηση της σωματικής σεξουαλικότητας και η εξαΰλωση της στο εικονικό περιβάλλον ολοκληρώνει την εικόνα. 

Η καθημερινότητα μας διαμορφώνεται ολοένα και περισσότερο από ασύγχρονες τηλε-επαφές με φυσική απουσία και σύγχρονες τηλεδιασκέψεις και βίντεοκλήσεις με εικονική παρουσία ― δηλαδή από συνθήκες αναγωγής μας σε έναν άχρονο εικονικό χώρο με παράλληλη αποκοπή μας από το φυσικό χώρο, τον κοινωνικό χρόνο και το αστικό περιβάλλον. Φυσικά πρόσωπα έχουν συναντήσεις σε εικονικά περιβάλλοντα με πρόσωπα κοινωνικά ανύπαρκτα αλλά ψηφιακά κατασκευασμένα ― τούτο σημαίνει και σηματοδοτεί αποϋλοποίηση φυσικών προσώπων και υλοποίηση της ψηφιακότητας με κοινό πεδίο συνάντησής τους το εικονικό.



.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


1 | 11 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

20 Οκτωβρίου 2021

Η Αυτοκρατορία θα καταρρεύσει. Η τάξη θα εξαφανιστεί ― η επιστημονική φαντασία ως εκκοσμικευμένη αποκαλυπτική και θρησκευτική μορφή.


20 | 10 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

Μουσική Συνοδεία


~ Ι ~

Συμφωνείς με την ιδέα;

- Θεωρητικά. Αλλά δεν ξέρω πώς σχετίζεται...

Δεν είναι θεωρία. Είναι το μέλλον της ανθρωπότητας εκπεφρασμένο με αριθμούς. Γι' αυτό θα μας συλλάβει η Αυτοκρατορία.

- Ανησυχούν ότι προβλέπεις το μέλλον.

Ανησυχούν ότι ο κόσμος με πιστεύει. Και δεν τους αρέσουν όσα προβλέπω.

- Δηλαδή;

Ο Τράντορ θα καταστραφεί. Η Αυτοκρατορία θα καταρρεύσει. Αυτό μου λένε οι υπολογισμοί.

~ ΙΙ ~

Κάποτε κάποιος ρώτησε τον Χάρι Σέλντον ποια θα ήταν η μοίρα του. Ήθελε να ξέρει αν τα προγνωστικά μοντέλα αποτύπωναν την αξία της ζωής του.

Ο Χάρι τού είπε ότι μόνο οι κινήσεις των μαζών μπορούν να προβλεφθούν. Το πεπρωμένο μεμονωμένων ατόμων θα παραμείνει ένα μυστήριο.

Τα γρανάζια του τεχνικού πολιτισμού, η άνοδος και η πτώση των πνευματικών πολιτισμών, των αιτιών και των κόσμων... Αυτές τις απαντήσεις τις είχε βρει από καιρό ο Χάρι Σέλντον.

Η πίστη είναι πανίσχυρο όπλο.

Γι' αυτό η Αυτοκρατορία φοβόταν τόσο τις προβλέψεις του Σέλντον. Οι αυτοκρατορίες κυβερνούν τα εγκόσμια, αλλά τι γίνεται μετά; Οι ψυχές μας;

Αυτά τα βασίλεια είναι θέμα πίστης. Και η πίστη έχει σφυρηλατηθεί στις φλόγες του απείρου.

~ ΙΙΙ ~

Η Χάλιμα Ίφα δεν ακολουθεί το αποδεκτό δόγμα, όπως κάθε προηγούμενη πρόξιμα. Υποστηρίζει την επιστροφή στο Πρωταρχικό Οκτάβο.

Είναι αυτοκτονική; Ποια είναι αυτή και αμφισβητεί την υπεροχή μας;

- Τι είναι το Πρωταρχικό Οκτάβο;

Αιρετικές γραφές. Προ-αυτοκρατορικές. Συνδέουν άμεσα την ψυχή με την ατομική συνείδηση.

- Τι σημαίνει αυτό...

Σκέψου, αδερφέ. Αν μια ψυχή συνδέεται μόνο με ένα άτομο, αυτό θέτει υπό αμφισβήτηση οτιδήποτε δεν είναι εξατομικευμένο.

Όλοι οι Κλίον είναι τέλειοι κλώνοι του πρώτου. Ως εκ τούτου... - Δεν έχουμε ψυχές. Δηλαδή, αυτή η Χάλιμα τι λέει ότι είμαστε; Όχι άνθρωποι;

Εμμέσως... Αν ο γαλαξίας πιστέψει ότι οι ηγέτες του είναι κάτι λιγότερο, και όχι κάτι περισσότερο, από τους ίδιους, θα πάψουν να μας ακολουθούν.

~ ΙV ~

Και τα κακά νέα φτάνουν σε τριάδες. Τα έμαθες, αδερφέ;

Το Όριο. Το κονκλάβιο. Η Εξέγερση... Βλέπεις ότι υπάρχει ένα μοτίβο;

Τα βασίλεια του Απώτατου Ορίου χτύπησαν πρώτα. Νιώθοντας την αδυναμία, κι άλλοι θα αρχίσουν να μας χτυπούν. Η προτροπή εκ μέρους μιας κυρίαρχης θρησκείας είναι δεδομένη. Ή και μια εξέγερση εδώ, στον Τράντορ.

~ V ~

Η Αυτοκρατορία θα καταρρεύσει. 

Η τάξη θα εξαφανιστεί.

Η συσσωρευμένη γνώση θα χαθεί.

Ο πληθυσμός θα μειωθεί.

Το διαστρικό εμπόριο θα αποσυντεθεί.

Οι διαστρικοί πόλεμοι θα είναι ατελείωτοι.

Δεκάδες χιλιάδες κόσμοι θα γίνουν ραδιενεργή στάχτη.

Ό,τι κι αν κάνουμε δεν μπορούμε να το αποτρέψουμε.


~.~

Από την αμερικανική σειρά επιστημονικής φαντασίας

Foundation
 
Co-created by David S. Goyer and Josh Friedman 
Based on the science fiction book series written by Isaac Asimov

~`~

Αποκάλυψη: δηλαδή συγκλονιστική μεταβολή και ριζικός μετασχηματισμός του χώρου και του χρόνου, της τάξης και της ιεραρχίας. Σε αρκετές παραγωγές επιστημονικής φαντασίας εκφράζεται ένα αρχαϊκό αποκαλυπτικό πνεύμα μέσω μιας νέας συμβολικής γλώσσας, ενώ σε άλλες βλέπουμε την επανά-ιεροποίηση του κοσμικού. 

Πάντοτε μου άρεσε να διακρίνω είδη επιστημονικής φαντασίας με ιδιαίτερους τρόπους. Παραδείγματος χάριν, από τη μια μεριά, έχουμε κινηματογραφικές παραγωγές που εξελίσσονται είτε στο μέλλον είτε στο διάστημα, και παρουσιάζουν μια σχεδόν αναλλοίωτη ανθρώπινη φύση, παρότι ο άνθρωπος είναι τεχνολογικά ανεπτυγμένος, περιλαμβάνοντας θρησκείες και αυτοκρατορίες (σπουδαία μυαλά δεν έβλεπαν απαραίτητα κάποια αντίφαση σε αυτά τα πράγματα, και τούτο διότι δεν αποτελούσαν πολιτιστικούς φορείς μιας εκκοσμικευμένης αμερικανικής και ευρωπαϊκής ελίτ και της ιδεολογίας της). Από την άλλη μεριά, έχουμε κινηματογραφικά έργα που αναπαριστούν ένα μέλλον ή ένα εναλλακτικό παρόν, με ανεπτυγμένη τεχνολογίαδίχως θρησκείες και δίχως αυτοκρατορίες (τη θέση των οποίων, στις περισσότερες περιπτώσεις, κατέχουν εταιρείες) και σε αυτές τις κινηματογραφικές δημιουργίες συνήθως βλέπουμε πως είτε ο άνθρωπος αποκτά χαρακτηριστικά γενετικά μεταλλαγμένου, μετανθρώπου, σάιμποργκ κ.λπ είτε η μηχανή αποκτά ανθρώπινα ή θεϊκά χαρακτηριστικά.

Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν δημιουργίες όπως τα Dune και Foundation ενώ στη δεύτερη παραγωγές όπως τα Bladerunner και Matrix

Είναι φανερό πως στα έργα που λείπει ή εξαφανίζεται το στοιχείο της πίστης, της θρησκείας, του θεϊσμού, του ιερού, το στοιχείο αυτό ουσιαστικά εκκοσμικεύεται μεταφερόμενο είτε στον άνθρωπο είτε στη μηχανή είτε σε ένα αποκαλυπτικό μέλλον (με τις συγκρούσεις που λαμβάνουν χώρα στο παρόν συνήθως να κυοφορούν μια αποκαλυπτική αναδιάταξη του μέλλοντος).

Όταν δεν συμβαίνει τίποτα από τα προηγούμενα, δηλαδή όταν δεν έχουμε υφέρπουσες ιδεολογικοποιημένες εκκοσμικεύσεις ή, τέλος πάντων, έχουμε περισσότερο ειλικρινείς προθέσεις, τότε απολαμβάνουμε ωραιότατες κοσμικές δημιουργίες επιστημονικής φαντασίας όπως το Gravity, το οποίο είναι πολύ δυνατό σε ζητήματα ανθρώπινης βούλησης, ψυχισμού, επιβίωσης, αναγέννησης. Το κλείσιμο, η τελευταία σκηνή με το σήκωμα από το λασπωμένο χώμα, και το πλάνο από κάτω προς τα πάνω, από τη γη προς τον ουρανό, με τον άνθρωπο όρθιο, είναι από τις πλέον δυνατές στιγμές στην πρόσφατη κινηματογραφική ιστορία (Εδώ μπορεί κανείς να δει από Δαρβίνο μέχρι Εκκλησιαστή: Τότε το σώμα πίσω θα γυρίσει στο χώμα, που από κείνο πλάστηκε, και η πνοή της ζωής θα επιστρέψει στο Θεό που την έδωσε). Όταν όλα μοιάζουν χαμένα, όταν κάθε ελπίδα έχει χαθεί, τι είναι αυτό που σε κάνει να συνεχίζεις; Γιατί συνεχίζεις; Το ερώτημα αυτό μας έρχεται στο μυαλό βλέποντας το Gravity; Το σκεφτόμαστε, όμως, βλέποντας το Martian;

Συνήθως αγνοείται ή υποβαθμίζεται το γεγονός ότι ο θεμέλιος λίθος της επιστημονικής φαντασίας δεν είναι άλλος από την ανθρώπινη φύση ― πάνω σε αυτούς τους προβληματισμούς οικοδομήθηκε η επιστημονική φαντασία, η οποία ουσιαστικά γεννήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα μέσα από τη συνεχή κρίση που δημιουργούσε η αστικοποίηση των ανθρώπων, η βιομηχανοποίηση της ζωής και η συνεπακόλουθη εκκοσμίκευση του κόσμου, καθώς και η συνεχώς αναπτυσσόμενη σχέση του ανθρώπου με τη μηχανή.

Με την αναφορά στο Gravity περάσαμε σε περισσότερο κοσμικές παραγωγές επιστημονικής φαντασίας που διαδραματίζονται είτε στο παρόν είτε επί της γης. Σε αυτό το πλαίσιο, από τη μια μεριά, έχουμε έργα όπως το αριστουργηματικό Arrival και το δυστοπικό Children of Men (που μπορούν, παρότι εγκόσμια, να ενταχθούν μαζί με το υπερκόσμιο Dune ως προς το ζήτημα της ανθρώπινης φύσης) και από την άλλη παραγωγές όπως τα Altered Carbon, Ex Machina κ.λπ. 

Οι ιδέες που συνδυάζουν ανεπτυγμένη τεχνολογία, μεταλλαγμένη ανθρώπινη φύση, απουσία θρησκειών και αυτοκρατοριών, και βρίσκονται εντός ενός φάσματος Post/Trans-human, A.I, Cyborg etc. (Bladerunner, Matrix, A.I. Artificial Intelligence, Ex Machina, Elysium, Upgrade, Altered Carbon), έγιναν περισσότερο δημοφιλείς, αρχικά, με την επέκταση της ισχύος και της επιρροής των Η.Π.Α. Αργότερα, η αποδοχή τους άρχισε να συμβαδίζει με την ισχύ των Big Tech και τη συνεχή διεύρυνση πρακτικών και κλάδων όπως η γενετική μηχανική, η μοριακή και συνθετική βιολογία κ.λπ, για να καταλήξουν να προελαύνουν ουσιαστικά δίχως αντίπαλο ― καθώς όσες κινηματογραφικές παραγωγές βρίσκονται στο άλλο άκρο, παρουσιάζοντας ανεπτυγμένη τεχνολογία μέσα σε ένα πλαίσιο θρησκειών και αυτοκρατοριών με αναλλοίωτη την ανθρώπινη φύση (Star Wars, Dune, Foundation, Star Trek), προέρχονται από παλαιότερες γενιές του περασμένου αιώνα. 

Άραγε, με την αποδυνάμωση των Η.Π.Α θα πάψουν να τείνουν να γίνουν ηγεμονικές οι ιδέες της πρώτης κατηγορίας και θα ανακάμψουν της τελευταίας; Μπορούν τα Dune και Foundation ν' αποτελούν ένα πρώτο δείγμα μιας τέτοιας ανάκαμψης; Μια πιθανή τέτοια ένδειξη θα ήταν εάν το επερχόμενο Matrix Resurrections δεν τα πήγαινε καλά κινηματογραφικά συγκριτικά με το Dune ή μια ένδειξη για το αντίθετο εάν το Dune δεν τα πήγαινε καλά συγκριτικά με το Matrix Resurrections (ένα έργο που κυκλοφόρησε λίγους μήνες μήνες πριν από το πρώτο Matrix και θα μπορούσε να είχε καλύτερη τύχη, αν δεν εξαφανιζόταν λόγω της επιτυχίας του τελευταίου, ήταν το Dark City).

Το Blade Runner εξέτασε τη σχέση ανθρώπων-ανδροειδών, έχοντας στο επίκεντρό του τη μνήμη, ενώ ο εξολοθρευτής (Terminator) αποτέλεσε βασικό μοχλό εκλαΐκευσης, σε μαζική κλίμακα, του ζητήματος της σχέσης ανθρώπου-μηχανής. Παρότι φαινομενικά υπερβολικά γήινη ταινία επιστημονικής φαντασίας, το Terminator εμπεριέχει αυτό το αποκαλυπτικό στοιχείο σε εκκοσμικευμένη μορφή. Υπάρχουν και άλλα στοιχεία που μπορεί να σταθμίσει κανείς, όπως η ύπαρξη ενός εκλεκτού, ενός μεσσία, με το θεϊκό στοιχείο εκκοσμικευμένο στον άνθρωπο, όπως είναι ο Neo στο Matrix και ο αγέννητος εκλεκτός στο Terminator (άρα ο εξολοθρευτής είναι λιγότερο εγκόσμιος απ' ό,τι φαίνεται με μια πρώτη ματιά), ή ο Paul Atreides ως Kwisatz Haderach/Lisan al-Gaib στο αρχαϊκό και συνάμα φουτουριστικό έπος Dune

Στο ένα απώτατο άκρο του φάσματος της επιστημονικής φαντασίας βρίσκονται έργα που εξελίσσονται είτε στο μέλλον είτε το διάστημα, ή σε μακρινούς χρονικά και χωρικά κόσμους, και περιλαμβάνουν τόσο θρησκείες και αυτοκρατορίες όσο και κάποιον εκλεκτό (Dune, Star Wars). Στο άλλο εγκόσμιο άκρο βρίσκονται έργα που εξελίσσονται στο παρόν και στη γη, ή σε κάποιον εγγύς χρονικά και χωρικά κόσμο, δίχως θρησκείες και αυτοκρατορίες και δίχως κάποιον εκλεκτό (Children of Men, Humans, The Expanse, Elysium κ.λπ). Και σε αυτές τις εξαιρετικά εκκοσμικευμένες παραγωγές επιστημονικής φαντασίας, όμως, εμπεριέχονται στοιχεία όπως π.χ η πρώτη έγκυος γυναίκα μετά από δεκαοκτώ χρόνια ανυπαρξίας γεννήσεων παιδιών, λόγω πτώσης της γονιμότητας των ανθρώπων σε μηδενικά επίπεδα εξαιτίας ενός ιού, στο Children of Men.  


Επιμέρους αναφορές μερικώς ανεξάρτητες από τα προηγούμενα

Το Interstellar εξαιρετικό αλλά το Arrival αγαπημένο. Το Arrival παρότι εξεζητημένο και εκλεπτυσμένο, καθώς κινείται γύρω από το χρόνο και τη γλώσσα, είναι πιο συναισθηματικό έργο από το Interstellar, και απαιτεί ένα επίπεδο συναισθηματικής ωριμότητας. Το Interstellar είναι περισσότερο φτιαγμένο για το μάτι και τη διάνοια, παρόλο που επιδιώκει στο επίκεντρό του να βρίσκεται ένα συναίσθημα, το οποίο όμως λειτουργεί ως κλειδί επίλυσης επιστημονικών ερωτημάτων-αδιεξόδων. Το Arrival είναι πιο βαθύ και δυνατό ως προς την ανθρώπινη φύση, λόγω πένθους και απώλειας. Ο τρόπος που εντάσσεται και λειτουργεί το υπέροχο On the Nature of Daylight του Max Richter είναι συγκλονιστικός. Τις ιδέες στο Arrival αν δεν τις καταλάβεις μπορείς να τις αισθανθείς, κάτι που δεν ισχύει για το Interstellar (η δραματοποίηση είναι και ένας τρόπος να αισθανθείς αυτό που αδυνατείς να κατανοήσεις ― γι' αυτό είναι τόσο δυνατό το τέλος της σπουδαιότερης κινηματογραφικής δημιουργίας στην ιστορία της επιστημονικής φαντασίας, που εμπεριέχει σχεδόν τα πάντα, δηλαδή της Οδύσσειας του Διαστήματος). Αντιθέτως, η αγάπη εξαϋλώνεται στο τελευταίο μέρος του Interstellar μέσα στα πολλαπλά του επίπεδα, στο παράδοξο της ταύτισης αιτίου και αποτελέσματος για ένα γεγονός ή μια πράξη, και στον επαναπροσδιορισμό της σχέσης του χρόνου, του χώρου και της αιτιότητας. Στο επίκεντρο όλων αυτών βρίσκεται ο Cooper, μέσω του οποίου συνδέονται τα πάντα μεταξύ τους, και όχι οι άνθρωποι του μέλλοντος. Από τη στιγμή που μπαίνουν στην εικόνα οι τελευταίοι, μέσω της κατανόησης-αποκάλυψης του Cooper (δεν είναι όλες οι αποκαλύψεις εσχατολογικές ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο πρωταγωνιστής παλεύει για τη σωτηρία της ανθρωπότητας), δικαιολογημένα, όλα τα ερωτήματα των θεατών άρχισαν να στρέφονται προς τη λάθος κατεύθυνση. Δε χρειάζεται να επισημάνουμε πως η σωτηρία, στη μεσσιανική της μορφή, έρχεται από έναν λυτρωτή που δρα και λειτουργεί ως μεσολαβητής μεταξύ του ανθρώπινου και του θεϊκού ― στην προκειμένη περίπτωση ο μεσολαβητής μεταξύ των ανθρώπων στη γη, που απειλούνται με αφανισμό, και των ανθρώπων του μέλλοντος, είναι ο Cooper (Βλέπουμε πόσα εκκοσμικευμένα θρησκευτικά μοτίβα λειτουργούν ως ραχοκοκαλιά κάτω από τις επιστημονικές εξισώσεις και θεωρίες του Interstellar). Ωστόσο, ο εκλεκτός δεν είναι ο Joseph Cooper παρά η κόρη του, Murph, και το κλειδί είναι η «ποσοτικοποιήσιμη» αγάπη που έχουν μεταξύ τους... Ας είναι καλά ο Hans Zimmer που προσφέρει συνοχή στο έργο μέσω των συναισθημάτων που δημιουργεί η μουσική του στους θεατές (ξαλαφρώνοντας τα καιόμενα μυαλά τους από τα επιστημονικά concepts) και η εκκοσμικευμένη θρησκευτική ραχοκοκαλιά του έργου που τους προσφέρει γνώριμα μοτίβα, συνειδητά ή υποσυνείδητα. Το Interstellar αποτελεί ένα εξαιρετικό επίτευγμα επικών διαστάσεων φτιαγμένο για τη μεγάλη οθόνη ― όπως και το στιβαρό Dune (Μακάρι να επιστρέψουν οι μεγάλες παραγωγές γιατί τα έργα φτιάχνονται διαφορετικά όταν προορίζονται για τη Μεγάλη Οθόνη και διαφορετικά όταν προορίζονται για... πίτσα, σουβλάκι, καναπέ και Netflix ή Apple TV+). Ο Spengler, για να κλείσω με κάτι νόστιμο, παρότι θα γοητευόταν από το Interstellar, καθώς θα έβλεπε στον άπειρο χώρο το ursymbol, το πρωταρχικό σύμβολο, και τον πυρήνα του φαουστιανού πολιτισμού, θα το θεωρούσε ως ένα καλογυαλισμένο δείγμα ή φαινόμενο παρακμής.

Τέλος, το ALIEN. Η επιστημονική φαντασία, ή καλύτερα το διάστημα, εδώ λειτουργεί ως ενισχυτής του αισθήματος απομόνωσης, του αφιλόξενου και του αδιεξόδου. Άλλωστε, In Space No One Can Hear You Scream (Με παρόμοιο τρόπο στο Gravity το κενό είναι ο καμβάς πάνω στον οποίο ξεδιπλώνεται ο αγώνας του σώματος, του ψυχισμού και της βούλησης του ανθρώπου, καθώς Life In Space is Impossible). Το ALIEN είναι ο καλύτερος συνδυασμός τρόμου ως κινηματογραφικού είδους, φόβου και αγωνίας εξαιτίας μιας μυστικοποιημένης και απολύτως ξένης απειλής σε ό,τι αφορά την ανθρώπινη φύση, στο πλαίσιο της απομόνωσης και του αφιλόξενου του διαστήματος, με εκπληκτικό ρυθμό (στην αρχή σε υπνωτίζει) και ασύλληπτο σασπένς (στη συνέχεια σε καθηλώνει), που έχει προβληθεί ποτέ στη μεγάλη οθόνη. Ως προς αυτά τα στοιχεία το ALIEN θα παραμείνει αξεπέραστο. 


Δημήτρης Β. Πεπόνης


.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


20 | 10 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021