27 Μαΐου 2021

Προσοχή στην πτώση.


27 | 5 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

Μουσική Συνοδεία


Η χώρα βρίσκεται σε φάση ασύλληπτης παρακμής. Ασύλληπτης όχι μόνο ως προς το μέγεθος και την έντασή της αλλά και ασύλληπτης και ακατανόητης για τη συνείδηση που διαμορφώνεται από το κλίμα που κυριαρχεί στη λεγόμενη κοινή γνώμη. Η παρακμιακή αυτή φάση, συρρίκνωσης και ζαρώματος της χώρας σε πολλαπλά επίπεδα, ασφαλώς δεν είναι τωρινή. Αυτό που είναι νέο, εντυπωσιακό και εξαιρετικά επικίνδυνο, είναι ότι για πρώτη φορά η αντίθεση ανάμεσα στα αντικειμενικά μεγέθη από τη μια μεριά και τις προσδοκίες που καλλιεργούνται από την άλλη, είναι τόσο συγκλονιστικά χαοτική. Η ψαλίδα μεταξύ των δύο έχει διευρυνθεί σε τρομακτικό βαθμό. 

Ζούμε στην κυριολεξία σε μία εντελώς κατασκευασμένη εικονική πραγματικότητα, σε μια τεχνητά υπερδιογκωμένη φούσκα, σε μια γιγαντωμένη γυάλα. Σε έναν ιδεολογικό κλίβανο. Σε μια ατμόσφαιρα εκτός τόπου και χρόνου. Στην κοσμάρα μας, όπως λέει κάποιος στις καθημερινές του κουβέντες.

Μου έρχεται στο μυαλό η εικόνα ενός ρήτορα: όσο χειρότερη και πιο απελπιστική είναι η κατάσταση στο πεδίο της μάχης τόσο πιο πανηγυρικός γίνεται ο λόγός του στην πόλη: παράνοια.

Μπορώ να σκεφτώ κι άλλη περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας ήταν τόσο γιγαντιαία η φούσκα και τόσο τεχνητή η εικονικά κατασκευασμένη πραγματικότητα (την περίοδο Σημίτη), όμως τότε δεν ήταν τόσο χαοτικό το χάσμα μεταξύ υπαρκτής πραγματικότητας και αντικειμενικών μεγεθών στο παρόν, και υποκειμενικών επιδιώξεων και καλλιεργούμενων προσδοκιών για το μέλλον.

Σήμερα, η απόσταση μεταξύ των δύο έχει διευρυνθεί σε ασύλληπτο βαθμό. Επίσης έχουν μεταβληθεί τα αποτελέσματα που αφήνει το πέρασμα του χρόνου (Για τις επιπτώσεις της διάψευσης προσδοκιών έχω αναφερθεί παλαιότερα. Το αποτέλεσμα είναι η απώλεια κοινής αποδοχής και η κρίση νομιμοποίησης). Και ακριβώς λόγω αυτού του υπερβολικά διευρυμένου χάσματος, πλέον, φοβάμαι πως η απογοήτευση θα είναι εξαιρετικά έντονη και επώδυνη, και η πτώση της κοινωνίας από τα εικονικά της ουράνια παταγώδης. Εάν μάλιστα όλα τα προηγούμενα συνδυαστούν με ένα αίσθημα συλλογικής ήττας ή απαξίωσης, τότε θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε σε συλλογικές εκρήξεις οργής.


.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


27 | 5 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

21 Μαΐου 2021

Μια φορά κι έναν καιρό...


21 | 5 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

Απαραίτητη Μουσική Συνοδεία



...εννέα γενεές πριν από σήμερα, σε έναν κόσμο μακρινό, ζούσε μια βασίλισσα με τους τρεις γιους της.

Ας ξεκινήσω όμως την ιστορία μου από την εποχή που ήταν ακόμη πριγκίπισσα, η μικρότερη από τρεις αδερφές.

Μια μέρα, καθώς έτρωγαν όλες οι αδερφές μαζί γύρω από το τραπέζι, ο βασιλιάς και πατέρας τους απευθύνθηκε προς τις κόρες του...

Πόσο μ’ αγαπάς; ρώτησε τη μεγαλύτερη. Σ’ αγαπώ, πατέρα μου και βασιλιά μου, σαν το χρυσάφι και το ασήμι όλου του κόσμου, του αποκρίθηκε εκείνη.

Εσύ; ρώτησε τη δευτερότοκη κόρη του. Εγώ σ’ αγαπώ όπως αγαπώ τα κοσμήματα και τα νομίσματα όλων των χωρών, είπε με τσαχπινιά και γεμάτη νάζι η δεύτερη.

Κι εσύ; ρώτησε τη μικρότερη. Πατέρα, σ’ αγαπώ σαν το αλάτι της Γης, είπε η μικρή.

Ο βασιλιάς αποσύρθηκε στα διαμερίσματά του προβληματισμένος. Μετά από αρκετή ώρα που έμεινε απομονωμένος, κοιτάζοντας έξω από το παράθυρο τη θέα του βασιλείου του, έδωσε εντολή να διώξουν από το βασίλειο τη μικρή του κόρη. 

Οι φρουροί ξαφνιάστηκαν, όμως υπάκουσαν. Οδήγησαν τη μικρή πριγκίπισσα στο δάσος, την άφησαν και επέστρεψαν στο παλάτι.

~ . ~

Η πριγκίπισσα απαρηγόρητη και φοβισμένη, έκλαιγε. Σκεφτόταν πως μόλις καλύψει τα πάντα το πέπλο της νύχτας, θα της επιτεθούν τα θηρία. Θα με κατασπαράξουν, έλεγε στον εαυτό της. Εξουθενωμένη από τα δάκρυα, κάθισε να ξαποστάσει κάτω από ένα δέντρο. Ήταν πλέον δειλινό. Τελικά, μετά από ώρες αγωνίας, βυθίστηκε σε έναν ονειρικό ύπνο... 

Μόλις ξύπνησε βρήκε δίπλα της λίγο νερό και ένα πιάτο φαΐ ― ξαφνιάστηκε με ό,τι είδε στο πιάτο και σκέφτηκε, ο Θεός θα πρέπει να το έστειλε. Έφαγε το φαΐ, ήπιε το νερό και αισθάνθηκε χαρούμενη για μια στιγμή. Βρίσκοντας κουράγιο μέσα της αποφάσισε να μαζέψει τη δύναμή της και είπε στον εαυτό της: αν δεν με κατασπαράξουν τα θηρία απόψε το βράδυ, θα προσπαθήσω αύριο το ξημέρωμα να φύγω από το δάσος και να πάω πέρα από τα όρια της χώρας του πατέρα μου

Το επόμενο πρωί, μέσα στη δροσιά της αυγής, η πριγκίπισσα ξεκίνησε να περπατά όλο και πιο βαθιά μέσα στο δάσος. Μετά από αρκετή ώρα, και ενώ ένιωθε σαν ο ήλιος να μην κινείται και ο χρόνος να μην κυλά, βρέθηκε μπροστά σε μία μεγάλη πύλη. 

Το μυστικό!, σκέφτηκε.

~ . ~

Η πύλη ήταν κλειστή. Την άνοιξε και συνέχισε να περπατά. Μπροστά της φανερώθηκε ένας όμορφος κήπος. Σε ένα ξέφωτο, στο τέλος του κήπου, ξεπρόβαλε ένα παλάτι. Τα πάντα ήταν όμορφα, όμως δεν υπήρχαν πουθενά άνθρωποι. Όλα ήταν έρημα. 

Μπήκε μέσα στο παλάτι και περνώντας από δωμάτιο σε δωμάτιο είδε μια σάλα. Στο τραπέζι είχε ένα πιάτο φαγητό, δίχως όμως να υπάρχει κανείς για να το φάει. Δεν έδωσε σημασία και προχώρησε στους υπόλοιπους χώρους του παλατιού. Στο τέλος έφτασε σε ένα ολοφώτεινο δωμάτιο με μεγάλο μπαλκόνι. Είδε έναν νεαρό να στέκεται με πλάτη προς αυτήν, κοιτάζοντας έξω. 

Γιατί δεν είναι κανείς εδώ;, ρώτησε.

Έχουν φύγει όλοι σε εκστρατεία με τον πατέρα μου, τον βασιλιά, απάντησε ο νεαρός δίχως να γυρίσει να την κοιτάξει.  

Και εσύ τι κάνεις εδώ μόνος;, συνέχισε.

Τους έδιωξα όλους. Πρέπει να φύγω και εγώ, να πάω να γυρέψω νέα από τον πατέρα μου, της αποκρίθηκε. Μπορείς να μείνεις εδώ αν θες, γύρισε και της είπε φεύγοντας.

~ . ~

Ο πρίγκιπας γύριζε από χώρα σε χώρα αλλά δεν μπορούσε να μάθει πουθενά νέα για την τύχη του βασιλιά-πατέρα του και του στρατού. Σα να εξαφανίστηκαν από προσώπου γης. Κουρασμένος από την αναζήτηση, αποφάσισε να ξαποστάσει κάτω από ένα δέντρο. Αποκοιμήθηκε. Μέσα στον ύπνο του είδε ένα όνειρο, και μέσα στο όνειρο είδε ένα δάσος, και μέσα στο δάσος είδε έναν μοναχό, ο οποίος του ψιθύρισε στο αυτί ένα μυστικό. 

Όταν ξύπνησε ζάλωσε το άλογό του και έφυγε γρήγορα. Στην επιστροφή του προς το παλάτι συνάντησε έναν ζητιάνο. Άνοιξε τα μάτια του σαν να μην πίστευε αυτό που έβλεπε.

Έλα μαζί μου, του είπε αποφασιστικά.

Πλησιάζοντας στο παλάτι, η πριγκίπισσα είδε τους δύο άνδρες να έρχονται από μακρυά. Καθόταν  στο μπαλκόνι. Μόλις έφτασαν ο πρίγκιπας πήγε και της είπε να ετοιμάσει ένα πιάτο φαγητό για τον ζητιάνο. 

Μετά από λίγο όλα ήταν έτοιμα. Όμως μόλις ο πρίγκιπας και ο ζητιάνος μπήκαν στη σάλα, ήταν άδεια. Η πριγκίπισσα δεν ήταν εκεί. 

Μόνο στο τραπέζι υπήρχαν τρία πιάτα.

Το ένα είχε χρυσό και ασήμι, το δεύτερο κοσμήματα και νομίσματα και το τελευταίο ψωμί και αλάτι.

Ο ζητιάνος κάθισε μπροστά από το πιάτο που είχε το ψωμί και το αλάτι και δακρυσμένος φώναξε, που είσαι κόρη μου; Συγχώρα με! Που είσαι;

~ . ~

Όλον αυτό τον καιρό στο βασίλειο είχε ξεσπάσει ταραχή μεγάλη. Πόλεμος. Οι δύο κόρες είχαν εκθρονίσει και εξορίσει τον βασιλιά, τον πατέρα τους, και μάχονταν μεταξύ τους για το ποια θα κατακτήσει τον Θρόνο.

Ο εκθρονισμένος και εξορισμένος βασιλιάς, η εκδιωγμένη από τον βασιλιά-ζητιάνο πατέρα της πριγκίπισσα, και ο πρίγκιπας που πλέον ήταν βασιλιάς σε ένα βασίλειο χωρίς υπηκόους, αποφάσισαν να συγκεντρώσουν στρατό από τις γειτονικές περιοχές και να βαδίσουν ενάντια στις δύο αδερφές που μάχονταν μεταξύ τους για το ποια θα γίνει βασίλισσα.

Πέρασε καιρός όμως τελικά τα κατάφεραν. 

Στη μάχη που έγινε οι δύο μεγαλύτερες κόρες του βασιλιά, που τώρα είχαν συνασπιστεί προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον πατέρα τους, τη μικρή τους αδερφή και τον πρίγκιπα, ηττήθηκαν. Όμως προτού κριθεί η μάχη ο βασιλιάς και πατέρας τους πέταξε το σπαθί του και βάδισε μπροστά τους. Σας συγχωρώ, τους είπε. Πετάξτε τα όπλα σας και ας τελειώσει εδώ η αιματοχυσία και η κατάρα του Οίκου μας. Οι δυο κόρες του απάντησαν με τα αιματοβαμμένα τους σπαθιά και τράπηκαν σε φυγή. Κανείς δεν ξέρει τι απέγιναν.

Ο τάφος του βασιλιά βρίσκεται στο σύνορο μεταξύ των δύο πρώην χωρών, που πλέον έχουν γίνει ένα ηνωμένο βασίλειο, ακριβώς στο σημείο όπου η αίσθηση του χρόνου και της κίνησης είναι πάντοτε παράξενη. 

Κάθε φορά που η Σελήνη είναι γεμάτη η κόρη, η πριγκίπισσα που έγινε βασίλισσα, περνάει από τον τάφο του πατέρα της και αφήνει λίγο νερό και ένα πιάτο φαΐ.

~ . ~

Με το πέρασμα του χρόνου ο πρίγκιπας, που έγινε βασιλιάς και σύζυγός της, αρρώστησε και πέθανε, αφήνοντας μονάχη τη βασίλισσα με τους τρεις γιους της. 

Ένα πρωινό, η βασίλισσα αποφάσισε να καλέσει και τους τρεις γιους να καθίσουν γύρω από ένα τραπέζι προκειμένου να τους ανακοινώσει ποιος θα κληρονομήσει το Βασίλειο. 

Τους έκανε μόνο μια ερώτηση. 

Θέλω να μάθω τι αγαπάει περισσότερο ο καθένας σας;

Εγώ αγαπώ τον ήλιο, αποκρίθηκε περήφανα ο πρώτος γιος. Γιατί το φως και η ζεστασιά δίνουν ζωή

Εγώ αγαπώ τη ζωή μου, που θα την έδινα ευχαρίστως για σένα μητέρα και βασίλισσά μου, είπε ο δευτερότοκος γιος.

Ήταν η σειρά του μικρότερου να απαντήσει. Κι εκείνος είπε μόνο:

Μητέρα σ’ αγαπώ σαν το αλάτι της Γης.

Η βασίλισσα ανακοίνωσε πως στο Θρόνο θα ανέβαινε ο μικρότερος από τους τρεις γιους. 

Οι δύο μεγαλύτεροι γιοι διαμαρτυρήθηκαν, εξεγέρθηκαν βίαια, δολοφόνησαν τον μικρότερο αδερφό τους, εκθρόνισαν και εξόρισαν τη μητέρα τους, την οποία παράτησαν ρακένδυτη να περιφέρεται στο δάσος. 

Κανείς δεν ξέρει ποια ήταν η τύχη της. 

Οι χωρικοί όμως συνεχίζουν να περνούν κάθε βράδυ από το δέντρο που είχε ξαποστάσει και αποκοιμηθεί όταν ήταν μικρή πριγκίπισσα. Κάποιοι λένε πως τη βρήκαν νεκρή και την έθαψαν, κρατώντας την τοποθεσία που βρίσκεται κρυμμένος ο τάφος της Βασίλισσας επτασφράγιστο μυστικό. 

Εννέα γενεές έχουν περάσει από τότε.

Ο μύθος λέει πως εάν ξαποστάσεις κάτω από το συγκεκριμένο δέντρο και αποκοιμηθείς, θα δεις ένα όνειρο, και μέσα στο όνειρο θα έρθει ένας μοναχός, που θα σου ψιθυρίσει ένα μυστικό... 

Και μόλις ξυπνήσεις, θα βρεις δίπλα σου λίγο νερό, ψωμί και αλάτι ― και μέσα σου το κουράγιο και τη δύναμη για να συνεχίσεις... 



Αφιερωμένο

.~`~.


21 | 5 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

17 Μαΐου 2021

16 Μαΐου 2021

Προβλήματα ταυτότητας.


16 | 5 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

Μουσική Συνοδεία



Η Τουρκία έχει αποκτήσει υπερβολικά μεγάλη βαρύτητα και σημασία για τον Έλληνα πολίτη, σε επίπεδο εθνικής ταυτότητας, συγκριτικά με τη σημασία και τη βαρύτητα που έχει η Ελλάδα για τον Τούρκο πολίτη. Με διαφορετικά λόγια, η Τουρκία κατέχει υπέρμετρα μεγάλο μέρος των σκέψεων, της ενημέρωσης και ευρύτερα της ατομικής και συλλογικής διάστασης της ταυτότητας του μέσου Έλληνα, ο οποίος ασχολείται υπερβολικά και συνεχώς με την Τουρκία, σε αντίθεση με τον μέσο Τούρκο πολίτη ο οποίος ασχολείται σε μικρότερο αν όχι ελάχιστο βαθμό με την Ελλάδα, καθώς η χώρα μας αποτελεί μικρό κομμάτι της εθνικής του ταυτότητας. Κάτι ανάλογο ισχύει και για τα καθαρά αρνητικά συναισθήματα που τρέφουν οι πολίτες των δύο κρατών. Ο αντιτουρκισμός είναι πολύ περισσότερο διαδεδομένος και διάχυτος στην Ελλάδα απ' ό,τι ο ανθελληνισμός στην Τουρκία. Τουλάχιστον σήμερα. Δεν υπάρχει ανάλογης έκτασης και έντασης ανθελληνισμός στην Τουρκία, όπως αντιτουρκισμός στην Ελλάδα. Αναφέρομαι σε χρόνο ενεστώτα. Όχι πριν από εβδομήντα χρόνια ή έναν αιώνα. 

Τα προηγούμενα δε συμβαίνουν επειδή οι Έλληνες είναι έτσι και οι Τούρκοι είναι αλλιώς (καλοί, κακοί και άλλα τέτοια παιδικά). Συμβαίνουν για πολύ συγκεκριμένους λόγους, ορισμένοι από τους οποίους είναι οι εξής:

Πρώτον, η Τουρκία είναι μεγαλύτερη, πολυπληθέστερη, ισχυρότερη, δυναμικότερη, πιο φιλόδοξη και πιο νεανική κρατική κοινωνία συγκριτικά με την Ελλάδα (αυτός, ασφαλώς, είναι και ο λόγος που η Τουρκία επιθυμεί και επιδιώκει πύκνωση και ενίσχυση των άμεσων διμερών σχέσεων και επαφών μεταξύ των δύο χωρών, όχι μόνο για την επίλυση προβλημάτων αλλά και ευρύτερα, σε αντίθεση με την Ελλάδα που επιθυμεί παρεμβάσεις, λύσεις, διαμεσολαβήσεις και διαιτησίες τρίτων. Βέβαια στην επιλογή της Ελλάδας για παρέμβαση-διαμεσολάβηση τρίτων υπάρχει και η διάσταση της μη απώλειας νομιμοποίησης της υπάρχουσας πολιτικής τάξης. Αλλά αυτό είναι θέμα αποκλειστικού κειμένου).

Δεύτερον, η Τουρκία έχει μεγαλύτερους και ισχυρότερους ανταγωνιστές από ό,τι η Ελλάδα και αντιμετωπίζει σοβαρότερους κινδύνους και απειλές συγκριτικά με εμάς (αυτό εξηγεί, μεταξύ άλλων, τη διαφορά ανάμεσα στον έντονο ή αυξημένο αντιτουρκισμό στην Ελλάδα ―η οποία θεωρεί ως κύρια κρατική της απειλή την Τουρκία― και τον μειωμένο ανθελληνισμό στην Τουρκία, η οποία αντιμετωπίζει περισσότερες, ευρύτερες και εντελώς διαφορετικού μεγέθους και κλίμακας κρατικές, ασύμμετρες και ακρατικές απειλές).

Τρίτον, οι Έλληνες πολίτες ανησυχούν περισσότερο για το ενδεχόμενο μιας πολεμικής σύγκρουσης με την Τουρκία παρά οι Τούρκοι πολίτες για το ενδεχόμενο μιας πολεμικής σύγκρουσης με την Ελλάδα.

Τέλος, ο εντονότατος ετεροκαθορισμός και τουρκοκεντρισμός της ταυτότητας του Έλληνα πολίτη στις μέρες μας φαίνεται και από έναν ακόμη παράγοντα. Αν ρωτούσα εσάς, τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες, εάν επιθυμείτε την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το πιθανότερο είναι πως πλειοψηφικά η απάντηση θα ήταν «Όχι». Η αρνητική απάντηση δεν θα ξάφνιαζε. Ερμηνεύεται εύκολα. Πίσω της θα υπήρχε μια λογική του στυλ (αναφέρομαι σε μια ρεαλιστική επιχειρηματολογία) «γιατί θα χαθεί η αποκλειστικότητα ενός προνομιακού πεδίου για την Ελλάδα, μέσω του οποίου μπορεί να αποκομίσει οφέλη, να αυξήσει συντελεστές ισχύος κ.λπ, που τους χρησιμοποιεί προς το δικό της συμφέρον και εις βάρος ή προς εξισορρόπηση της Τουρκίας». Η ουσία όμως δε βρίσκεται στην πιθανή απάντησή σας αλλά στο γεγονός ότι η ευρωπαϊκή διάσταση στην Ελλάδα είναι συνυφασμένη με την τουρκική  (αν μάλιστα προσθέσουμε στον τουρκοκεντρισμό και στον ευρωκεντρισμό, τον δυτικοκεντρισμό, τη ψυχρολεμική ιδεολογική αντιπαράθεση καπιταλισμός-σοσιαλισμός, τη Ρωσσία κ.λπ, γενικότερα όλα όσα εσωτερικεύουμε από το εξωτερικό ―και αυτά είναι τα περισσότερα―, είναι να απορεί κανείς με το τι απομένει στο τέλος σαν ελληνική ταυτότητα). Όμως ο Τούρκος πολίτης στο βαθμό που επιθυμεί την ένταξη της χώρας του στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την επιθυμεί για λόγους εντελώς ανεξάρτητους από την Ελλάδα (μην καθηλώνεστε στην ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε υπό στενή έννοια. Ουσιαστικά μιλάμε για την ένταξη της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό σύστημα ισορροπιών). Δηλαδή και εν κατακλείδι: ενώ από τη μια μεριά η ευρωπαϊκή διάσταση στην Ελλάδα ενσωματώνει έναν τουρκοκεντρισμό ―εξ ου και όταν κυριαρχεί η εντύπωση πως δεν υπάρχουν αρκετά οφέλη από τη συμμετοχή, έναντι της Τουρκίας, η ευρωκεντρικότητα κλονίζεται και η κριτική προς την «Ευρώπη» αυξάνεται―, από την άλλη μεριά, η ευρωπαϊκή διάσταση και προοπτική στην Τουρκία είναι εντελώς ανεξάρτητη από την Ελλάδα.

Τα προηγούμενα είναι ορισμένα ενδεικτικά παραδείγματα και ζητήματα που μπορεί να διαπιστώσει κανείς αναφορικά με προβλήματα (εθνικής) ταυτότητας. Επέλεξα τα συγκεκριμένα γιατί είναι πολιτικά, σχετίζονται με το συμφέρον και αφορούν το παρόν, το σήμερα, και όχι το παρελθόν, όπως συμβαίνει με ιστορικά παραδείγματα και ζητήματα που αφορούν κατά κύριο λόγο την απόδοση δικαιοσύνης.


.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


16 | 5 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

14 Μαΐου 2021

Καθηλωμένοι στις βεβαιότητες ενός κόσμου που δεν υπάρχει πια.


14 | 5 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

Μουσική Συνοδεία


Την περίοδο της | π.Κ - BQ | Κοσμοϊδιογλωσσίας συνεχώς, με διάφορες αφορμές, τόνιζα πόσο διαφορετικός ήταν ο κόσμος μας από τον κόσμο της δεκαετίας του 1990 και του 2000. Παρατηρούσα την αδυναμία μας να συλλάβουμε την ένταση και τη ταχύτητα που αλλάζουν τα πράγματα και ο κόσμος γύρω μας.

Στις 7 Ιουλίου 2017, με αφορμή το Γιβραλτάρ, έγραφα:

Ο σημερινός κόσμος είναι ένας κόσμος εντελώς διαφορετικός από τα μέσα των δεκαετιών 1990 και 2000... εάν το 2012 παρουσιάζαμε μια είδηση για ένταση στις σχέσεις Βρετανίας - Ισπανίας και ισχυριζόμασταν πως αποτελεί είδηση από το 2017, «ουδείς» θα πίστευε ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί μόλις 5 χρόνια αργότερα.

Παρόμοια, εάν το 2016 παρουσιάζαμε μια είδηση για ένταση στις σχέσεις Βρετανίας - Γαλλίας, με αφορμή το νησί Jersey, όπως συνέβη πρόσφατα, «ουδείς» θα πίστευε ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί μόλις 5 χρόνια αργότερα.

Ωστόσο την ίδια χρονιά, στις 26 Ιουλίου 2016, διέβλεπα πως:

Το 2017-18 οι άνθρωποι θα δυσκολεύονται να θυμηθούν πως ήταν τα πράγματα πριν το 2008-2009. Οι άνθρωποι συνηθίζουν... Σταδιακά και ξεκινώντας από το υπόλοιπο του 2016 εισερχόμαστε σε μια νέα φάση της περιόδου 2012-2026... Ο κόσμος μας το 2026 θα είναι ένας κόσμος εντελώς διαφορετικός.

Οι ρυθμοί της καθημερινότητας, η συνεχής ενασχόληση με την επικαιρότητα και την ειδησεογραφία της στιγμής, το γεγονός ότι είμαστε εντός του ποταμού της ιστορίας ―για να παραφράσω τον Ηράκλειτο― και ζούμε μέσα σε όλα όσα συμβαίνουν, όλα αυτά και ακόμα περισσότερα, μας οδηγούν σε τύφλωση και αδυναμία παρατήρησης ―πόσο μάλλον κατανόησης― των μεταβολών που λαμβάνουν χώρα σε πλανητική κλίμακα (μάλιστα τα δύο προηγούμενα παραδείγματα είναι από τον οικείο μας ευρωτλαντικό χώρο, ο οποίος συνεχώς φανερώνει σημάδια πολυδιάσπασης, όχι από την ευρύτερη παγκόσμια κλίμακα). Δεν μπορούμε να παρακολουθήσουμε, πόσο μάλλον να συλλάβουμε, το μέγεθος και την έκταση των αλλαγών. Είναι άραγε λόγοι ψυχολογικοί; Είναι η ενασχόλησή μας με τον στενό κόσμο της άμεσης ατομικής μας εμπειρίας; Είναι η αποδυνάμωση της μνήμης μας, δηλαδή της ηθικής μας, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο; Είναι η αδυναμία μας να δούμε τη μεγάλη εικόνα; Όπως και να 'χει, είμαστε προσκολλημένοι σε όσα θεωρούσαμε δεδομένα μόλις 10 χρόνια νωρίτερα. Ακόμη και οι λέξεις, οι ορολογίες και οι ιδέες που χρησιμοποιούμε, σε αρκετές περιπτώσεις δε συμβαδίζουν πλέον με τα πράγματα ― όμως όταν ο κόσμος αλλάζει και οι ιδέες δεν αλλάζουν, δεν είναι καλό σημάδι. Είμαστε καθηλωμένοι στις βεβαιότητες ενός κόσμου που δεν υπάρχει πια. 


.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


14 | 5 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

11 Μαΐου 2021

Περί I) φιλίας και εχθρότητας και II) γελοιογραφίας του «προνεωτερικού» ανθρώπου.


11 | 5 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

Μουσική Συνοδεία


I

Η (ακραία) εχθρότητα είναι η απόλυτη άρνηση της ταυτότητας του άλλου, που φθάνει μέχρι την πνευματική και φυσική του εξόντωση, η (ακραία) φιλία είναι η απόλυτη επιβεβαίωση της ταυτότητας του άλλου, που φθάνει μέχρι την πνευματική και φυσική αυτοθυσία... Η βασική παρανόηση ότι η φιλία και η εχθρότητα μεταξύ των κοινωνικά ζώντων ανθρώπων πηγάζουν απευθείας από συναισθήματα ή ορμικές κλίσεις όπως η αγάπη και το μίσος είναι προφανώς απαραίτητη για την οικονομία της σκέψης και έτσι εξακολουθεί να ανθεί παρά την απόρριψη της ανθρωπολογίας των ορμών. Συμβαδίζει με μια σειρά από άλλα ευνοϊκά για την οικονομία της σκέψης και κοινωνικά πρόσφορα λάθη... 

Το οπωσδήποτε όχι πιο μικρό από αυτά αποκαθιστά μια λιγότερο ή περισσότερο στενή σχέση ανάμεσα στη φιλία και την εχθρότητα αφενός και την κοινωνικότητα και την επιτυχή κοινωνικοποίηση ή την αντικοινωνικότητα και την ελλιπή κοινωνικοποίηση αφετέρου... η κοινωνικότητα και η κοινωνικοποίηση δεν μπορούν να είναι κανονιστικές έννοιες, δηλαδή να προδικάζουν την «καλή» ή την «κακή» κοινωνική συμπεριφορά του ατόμου... Ο M. Ginsberg είπε μια μεγάλη αλήθεια όταν έγραψε ότι δεν είναι η κοινωνικότητα ως τέτοια αυτό που διακρίνει με χαρακτηριστικό τρόπο τον άνθρωπο, αφού αυτή παρατηρείται και σε πολλά άλλα ζώα, και μάλιστα σε σύνθετες μορφές, αλλά, αντίθετα, η ικανότητα του να εναντιώνεται στη βούληση του συνόλου. Αυτό πάλι δεν σημαίνει ότι ο εχθρός της κοινωνίας, δηλαδή των κυρίαρχων κανόνων, ή ο εχθρός άλλων ανθρώπων είναι κακώς ή ελλιπώς κοινωνικοποιημένος. Το αποδεικνύουν δύο συμπληρωματικές σκέψεις. 

Η αλτρουιστική συμπεριφορά πρέπει όντως να αναζητεί τη σύγκρουση και την εχθρότητα, όταν εκείνος για τον οποίο προορίζεται απειλείται από ανθρώπους· έτσι λοιπόν έχει νόημα και υπόσταση μόνο σε έναν κόσμο στον οποίο η εχθρότητα μπορεί να είναι τόσο ακραία ώστε για την προστασία του φίλου (του ατόμου ή του συλλογικού σώματος) να είναι μερικές φορές απαραίτητη η ανάληψη ακραίων κινδύνων, δηλαδή η αυτοθυσία. Από την άλλη μεριά η καλλιέργεια της κοινωνικότητας δεν είναι ένδειξη φιλικού φρονήματος ή φιλικών προθέσεων. Κίνητρο για την πιο στενή επαφή με τον κοινωνικό κόσμο, ακόμη και με πλήρη τήρηση των κοινωνικά καθιερωμένων «καλών τρόπων», μπορεί να είναι π.χ. η ανάγκη του ματαιόδοξου για επαίνους εκ μέρους των άλλων, οι οποίοι κατά τα άλλα του είναι αδιάφοροι, ή απλώς ο φόβος της μοναξιάς, τα οποία σε περίπτωση διάψευσης των προσδοκιών εύκολα μετατρέπονται σε επιθετικότητα και εχθρότητα (Έτσι ακριβώς σκέφτεται ο Chamfort: «ο αυτάρεσκος αποφεύγει τη μοναξιά, διότι μόνο με το καθρέφτισμα του εγώ στην επευφημία και τον θαυμασμό εκ μέρους άλλων αντλεί δύναμη και ευχαρίστηση»).

II

Όταν ο Βρούτος έβαλε να εκτελέσουν τους γιους του, γνώριζε ήδη πολύ πριν από την εμφάνιση της «σύγχρονης στοχαστικότητας» τη διαφορά ανάμεσα στον ρόλο και το πρόσωπο, μολονότι δεν συνέδεε αυτή τη διαφορά με τα ίδια περιεχόμενα όπως ένας σημερινός γραφειοκράτης... Οι αξιώσεις για κοινωνικοοντολογική αναθεμελίωση που προβάλει ο εξελικτισμός της διαφοροποίησης δεν αφορούν μόνο το φάσμα της κοινωνικής σχέσης, αλλά και τον μηχανισμό της... Χωρίς σοβαρή γνώση των ιστορικών πηγών καθώς και χωρίς να ληφθούν υπόψη τα νεώτερα εθνολογικά ευρήματα αποδίδονται στην επίδραση σύγχρονων διαδικασιών υποκειμενικές ιδιότητες ή συμπεριφορές που στην πραγματικότητα είναι σταθερά κοινωνικοοντολογικά μεγέθη ή και ανθρωπολογικές σταθερές. Μια μεγάλη γελοιογραφία του «προνεωτερικού» ανθρώπου αποτελεί το φόντο στο οποίο περιγράφονται αυτές οι δήθεν νέες ιδιότητες και συμπεριφορές.


Παναγιώτης Κονδύλης

Tο Πολιτικό και ο Άνθρωπος. 
Bασικά στοιχεία της κοινωνικής οντολογίας.

.~`~.

11 | 5 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

2 Μαΐου 2021

30+1 κινηματογραφικές επιλογές ― μέρος β΄.


2 | 5 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

Σε συνέχεια του πρώτου μέρους ακολουθούν ακόμα 30+1 επιλογές. Τα δύο μέρη διαμορφώνουν διαφάνειες ή στρώματα-επίπεδα (όπως έχω περιγράψει παλαιότερα). Έτσι δημιουργείται μια λίστα με 60+2 κινηματογραφικές παραγωγές από το 2000 μέχρι το 2018. Όπως και στο πρώτο μέρος, η παρουσίαση γίνεται με χρονολογική και όχι αξιολογική σειρά. Θα υπάρξει και ένα τρίτο μέρος με το οποίο θα ολοκληρωθούν οι δύο πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα.


.~`~.


花樣年華 | In the Mood for Love 
2000 
Written, produced, and directed by Wong Kar-wai
Cinematography by Christopher Doyle


Memento 
2000 
Written and directed by Christopher Nolan, script based on a pitch by J. Nolan


Yī Yī | One One 
2000 
Written and directed by Edward Yang


Mulholland Drive 
2001 
Written and directed by David Lynch


Русский ковчег | Russian Ark 
2002 
Directed by Alexander Sokurov


Hero 
2002 
Written and directed by Zhang Yimou
Cinematography by Christopher Doyle


Naqoyqatsi | Life as War 
2002 
Directed by Godfrey Reggio, edited by Jon Kane


봄 여름 가을 겨울 그리고 | Spring, Summer, Fall, Winter... and Spring 
2003 
Directed by Kim Ki-duk | 김기덕


La meglio gioventù | The Best of Youth 
2003 
Directed by Marco Tullio Giordana, written by S. Petraglia and S. Rulli

 

살인의 추억 | Memories of Murder 
2003 
Written and directed by Bong Joon-ho | 봉준호


Der Untergang 
2004 
Directed by Oliver Hirschbiegel, screenplay by Bernd Eichinger


Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith 
2005 
Written and directed by George Lucas


The New World 
2005 
Written and directed by Terrence Malick
Cinematography by Emmanuel Lubezki


Apocalypto 
2006 
Produced, co-written, and directed by Mel Gibson


三峡好人 | Still Life 
2006 
Directed by Jia Zhangke


Sunshine 
2007 
Directed by Danny Boyle and written by Alex Garland


Hunger 
2008 
Written and directed by Steve McQueen


Inception 
2010 
Written and directed by Christopher Nolan


Samsara 
2011 
Directed by Ron Fricke


Melancholia 
2011 
Written and directed by Lars von Trier


Life of Pi 
2012 
Directed by Ang Lee, based on Yann Martel's novel


そして父になる | Like Father, Like Son 
2013 
Written and directed by Hirokazu Kore-eda | 是枝 裕和


Her 
2013 
Written, directed, and produced by Spike Jonze
Cinematography by Hoyte van Hoytema


국제시장 | Ode to My Father 
2014 
Directed by Yoon Je-kyoon | 윤제균


The Revenant 
2015 
Directed by Alejandro González Iñárritu
Cinematography by Emmanuel Lubezki


Mad Max: Fury Road 
2015 
Co-written, co-produced, and directed by George Miller


海よりもまだ深 | After the Storm 
2016 
Directed by Hirokazu Kore-eda | 是枝 裕和


Blade Runner 2049 
2017 
Directed by Denis Villeneuve, written by Hampton Fancher and Michael Green
Cinematography by Roger Deakins


Dunkirk 
2017 
Written, directed, and produced by Christopher Nolan
Cinematography by Hoyte van Hoytema


后来的我们 | Us and Them 
2018 
Directed by Rene Liu


They Shall Not Grow Old 
2018 
Directed and produced by Peter Jackson




30+1 κινηματογραφικές επιλογές ― μέρος α΄



 
.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


2 | 5 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021