Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Διακρατική Πολιτική. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Διακρατική Πολιτική. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

13 Αυγούστου 2022

Μπάρμπεκιου στην αυλή του Τζο από το Κεντάκι.


13 | 8 | 3 μ.Κ ~ Year ΙΙΙ AQ | 2022

Μουσική Συνοδεία



Ο Τζο έχει προσκαλέσει φίλους για μπάρμπεκιου. Μεταξύ αυτών είναι ο Χανς και ο Πιερ. Καθώς ψήνει λουκάνικα, πίνοντας μια μπύρα, ακούει μια τέταρτη φωνή: 

«Ένας πόλεμος με την Κίνα για την Ταϊβάν, θα μπορούσε να εξελιχθεί σε γενικευμένο περιφερειακό πόλεμο, με αυξημένη την πιθανότητα χρήσης πυρηνικών» λέει ο Μιγκέλ, που ήταν συμπολεμιστής του Τζο στο Αφγανιστάν.

«Εάν οι Ταϊβανέζοι θέλουν αυτοδιάθεση μέγιστης ή σχεδόν πλήρους αυτονομίας, ή ακόμα και ανεξαρτησία από την Κίνα, αυτό μπορεί να το θεωρούν δικαίωμά τους, όμως είναι στα δικά τους χέρια να το πετύχουν, πείθοντας το Πεκίνο. Εμείς, οι Αμερικανοί, δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό για λογαριασμό τους. Ούτε πρέπει να προσποιούμαστε ότι μπορούμε. Και κυρίως, δεν πρέπει να διακινδυνεύσουμε την πιθανότητα ενός πυρηνικού πολέμου. Στόχος μας θα πρέπει να είναι να επιφέρουμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη οικονομική, πολιτική και διπλωματική ζημία στην Κίνα, με αφορμή την Ταϊβάν», αποκρίθηκε ο Τζο, και συνέχισε: 

«Δεν αναφέρομαι σε άμεση αποκλειστική μονομερής στρατιωτική εμπλοκή από την πλευρά μας, αν και μάλλον δεν θα μπορέσουμε να την αποφύγουμε, γιατί έχω καλό λόγο. Όπως το Βιετνάμ, έτσι και η Κίνα, ενδιαφέρεται βαθύτατα για την εθνική ενότητα και την μη άσκηση επιρροής από εξωτερικές επεμβάσεις και ξένες δυνάμεις. Πολεμήσαμε γενναία στο Βιετνάμ, αλλά χάσαμε γιατί το Ανόι, παρά την τεχνολογική στρατιωτική του κατωτερότητα, ήταν έτοιμο και αποφασισμένο να θυσιάσει σχεδόν τα πάντα για να επανενώσει τη χώρα του. Νοιαζόταν πολύ περισσότερο από εμάς για το αποτέλεσμα. Είχε ισχυρότερη βούληση από τη δική μας. Και ήταν διατεθειμένο να πληρώσει υψηλότερο τίμημα και φόρο αίματος απ' ό,τι ήμασταν εμείς (με όλα τα προηγούμενα να αποτελούν θεμελιώδη στοιχεία της φύσης του πολέμου). Με λίγα λόγια, δεν ήμασταν διατεθειμένοι να κάνουμε τόσα πολλά, από αυτά που ήταν απαραίτητα, για να κρατήσουμε το Βιετνάμ διχασμένο».

«Επιπλέον», συνέχισε, προσθέτοντας στα λόγια του Τζο, ο Μιγκέλ «Η κατάσταση στην Ασία του Ειρηνικού, από συστημική σκοπιά, είναι πιο σύνθετη και περισσότερο έκρυθμή απ' ό,τι πιστεύουν αρκετοί. Και μια περιφερειακή σύγκρουση μπορεί να λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, καθώς υπάρχουν ασυμβίβαστες δομικές διαφορές, αντιθέσεις και αντιφάσεις που σχετίζονται με το μεταπολεμικό σύστημα ειρήνης στην Ασία, οι οποίες αργά ή γρήγορα θα επιλυθούν: το ζήτημα της επανένωσης της Κίνας με την Ταϊβάν συνοδεύεται από την διευθέτηση της νησιωτικής διαφοράς μεταξύ Ιαπωνίας και Ρωσσίας, και την επανένωση του Βορρά και του Νότου της Κορεατικής χερσονήσου. Φυσικά, ο ανταγωνισμός Η.Π.Α-Κίνας δυναμοποιεί και ενεργοποιεί τα τρία αυτά μέτωπα/ζητήματα που προϋπήρχαν σε συστημικό επίπεδο».

«Και τέλος πάντων», συνέχισε ολοκληρώνοντας ο Μιγκέλ: «Το να κάνουμε μαθήματα και υποδείξεις στους Κινέζους για την Ταϊβάν είναι σαν να έκαναν κήρυγμα οι Αζτέκοι στους Ναπολιτάνους για την ανεξαρτησία της Σικελίας».

«΄Ή να ισχυρίζονταν οι Μάγια (Maya), μπροστά στον Ρωμαίο Αυτοκράτορα ή τον Οθωμανό Σουλτάνο, ότι η Κρήτη ή η Κύπρος τελούν υπό το Δίκαιο του πέμπτου Ήλιου του Κετζαλκόατλ», συμπλήρωσε ο Χανς.

«Σωστά», είπε γελώντας ο Πιερ «τι δουλειά έχει το ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ασία!; Το λένε και οι λέξεις: Οργανισμός Βορειοατλαντικού Συμφώνου, όχι Ειρηνικού».

«Την ίδια δουλειά που έχεις εσύ στον Κόλπο της Γουινέας, μόνο που η Ανατολική Ασία είναι απείρως σημαντικότερη από τη Δυτική Αφρική, και την πατρίδα σου την Ευρώπη», απάντησε ο Τζο, συνεχίζοντας: «Και τέλος πάντων,  γι' αυτό φτιάξαμε τριμερείς (AUKUS) και τετραμερείς (QSD/QUAD). Για να μην μας ζαλίζουν οι δικοί σου. Αλλά πάλι γκρινιάζουν», είπε ολοκληρώνοντας.

«Φαντάζεσαι ο Τρυντώ, όχι ο σημερινός αλλά ο πατέρας του, να έλεγε ότι ο Καναδάς αποφάσισε να αποτελέσει μέρος της μεγάλης οικογένειας των λαών, και ως πράξη αλληλεγγύης να προσχωρούσε στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας;», ρώτησε ο Πιερ.

«Θα έπρεπε να αποχωρήσει πρώτα από την Κοινοπολιτεία. Αλλά τι σχέση έχει αυτό;», ρώτησε το Τζο. 

«Η.Π.Α και Καναδάς, Ρωσσία και Ουκρανία», του απάντησε ο Πιερ. 

«Καμία σχέση, και το ξέρεις», αποκρίθηκε ο Τζο. 

Ο Μιγκέλ παρενέβη ρωτώντας: «Πως θα σου φαινόταν εάν το Μεξικό αποφάσιζε να γίνει μέλος του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης;».

«Είμαι σίγουρος ότι πολλοί Αμερικανοί συμπολίτες μας θα ήθελαν να κολυμπήσουν στον Κόλπο της Καλιφόρνια, εντελώς δωρεάν και δίχως να περάσουν σύνορα, και ακόμα περισσότεροι θα επιθυμούσαν να κάνουν ανασκαφές για ανεύρεση νέων μνημείων στη Τενοτστιτλάν και την Πόλη του Μεξικό... Με χρήση πυραύλων», απάντησε με ύφος ο Τζο στον Μιγκέλ.

«Πάντως, ενώ το ΝΑΤΟ είναι πιο συσπειρωμένο από ποτέ, η αποτροπή απέτυχε», λέει ο Χανς.

«Μα ακριβώς», αποκρίθηκε ο Τζο: «Είναι η αποτυχία αποτροπής που έφερε τη συσπείρωση. Πολλοί ισχυρίζονται ότι ο Πούτιν κατάφερε να συσπειρώσει το ΝΑΤΟ. Ναι, από τη δική του πλευρά. Από τη δική μας πλευρά, όμως, είναι η αποτυχία αποτροπής της εισβολής στην Ουκρανία που το κατάφερε αυτό. Σε ό,τι αφορά το Κίεβο, όλοι αυτοί ουσιαστικά λένε: ευχαριστούμε που η θυσία της Ουκρανίας γίνεται αφορμή για την επανασυσπείρωση και επαναβεβαίωση του ΝΑΤΟ», Η ήττα, δηλαδή η αποτυχία αποτροπής και η θυσία και μερική απώλεια της Ουκρανίας, παρουσιάζεται ως νίκη: επαναβεβαίωση αυτού που υπήρχε σαν δεδομένο μέχρι πρότινος».

Ο Μιγκέλ συμπλήρωσε: «Φαντάσου, Χανς, ότι βρίσκεται σε εξέλιξη εισβολή των Κινέζων στο Μεξικό ή τον Καναδά, και εμείς να φωνάζουμε: οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι πιο ενωμένες και συσπειρωμένες από ποτέ! Οι Κινέζοι κατάφεραν να μας επανασυσπειρώσουν!»

Και συνέχισε, ο Τζο: «Από τη σκοπιά του διαμοιρασμού βαρών μας συμφέρει αυτή η κατάσταση, γιατί οι Ευρωπαίοι θα κάνουν επιτέλους ορισμένα από τα πράγματα που τους ζητάμε από το 2008, αλλά με τι τίμημα για εμάς; Όλα αυτά έπρεπε να έχουν γίνει πριν, και όχι μετά, από μια εισβολή στην Ουκρανία. Ουσιαστικά, εμείς οι Αμερικανοί, πληρώνουμε τίμημα για το αυτονόητο, το οποίο καθυστερεί αυξάνοντας τα κόστη και τις απώλειες. Αυτό εξηγεί και την παλαιότερη αντίδραση του Μακρόν, στην αρχή της εισβολής, που δήλωσε ότι η Ευρώπη είναι έτοιμη να πληρώσει το τίμημα της ειρήνης, αλλά και του Μπορέλ που είχε πει ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να είναι έτοιμοι να πληρώσουν τίμημα. Ε, ας το πληρώσουν επιτέλους!».

«Και η Ρωσσία πληρώνει και θα πληρώσει μεγάλο τίμημα», είπε ο Χανς. 

«Ναι, αλλά εγώ πληρώνω τίμημα για τις πράξεις της Μόσχας, την απραξία των Ευρωπαίων, και την δική μου αποτυχία αποτροπής της εισβολής, δηλαδή τριπλό τίμημα. Η Ρωσσία πληρώνει τίμημα για μια απόφαση που πήρε και μια πράξη που έκανε η ίδια. Αυτή είναι η διαφορά», του απάντησε ο Τζο.

«Είναι δύσκολο να προβλέψουμε», είπε ο Πιέρ, «εν μέσω αναβρασμού και πολεμικών συναισθημάτων, πως μπορεί να εξελιχθεί η σύγκρουση με τη Ρωσσία. Ούτε υπάρχει εγγύηση ότι το σημερινό σχεδόν ενιαίο μέτωπο θα οδηγήσει στη συναίνεση 30 κρατών εναντίον της Μόσχας μακροπρόθεσμα. Προς το παρόν, το μόνο που ξέρουμε είναι ότι η κοινή γνώμη στην Ευρώπη φαίνεται πως είναι υπέρ των δαπανών για την ευρωπαϊκή άμυνα και την υποστήριξη του ΝΑΤΟ. Όμως εάν επέλθει σταδιακή οικονομική και ενεργειακή κατάρρευση, θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν τις αμυντικές δαπάνες οι πολίτες; Και τι θα γίνει στις επόμενες εκλογές και ευρύτερα στο εσωτερικό των εθνικών πολιτικών συστημάτων των κρατών της Ε.Ε;»

«Όταν η Ρωσσία τελειώσει με τον πόλεμο στην Ουκρανία», είπε ο Τζο: «το ΝΑΤΟ θα πρέπει να είναι έτοιμο, είτε να αποτρέψει είτε να νικήσει έναν πόλεμο υψηλής έντασης και μεγάλης κλίμακας. Γιατί αυτή τη στιγμή που μιλάμε δεν είναι».

«Αυτός είναι ο λόγος που θεωρείς πως είναι απαραίτητη η αύξηση των ευρωπαϊκών αμυντικών δαπανών για τις Ηνωμένες Πολιτείες;», τον ρώτησε ο Χανς.

«Θα σου αναφέρω δύο παραδείγματα συμβατικών στρατιωτικών δυνάμεων κρατών που είναι μέλη τόσο του ΝΑΤΟ όσο και της Ε.Ε. Το ένα είναι η χώρα καταγωγής σου», είπε ο Τζο, και συνέχισε:

«Το 1990-1991 η Γερμανία είχε περίπου 470.000 άτομα προσωπικό στον ενεργό στρατό και 1.000.000 εφέδρους. Ο Στρατός Ξηράς είχε 335.000 ενεργούς, 7.000 άρματα μάχης, 15.500 τεθωρακισμένα οχήματα και 4.500 όπλα πυροβολικού. Η Πολεμική Αεροπορία διέθετε 850 μαχητικά αεροσκάφη. Το Πολεμικό Ναυτικό είχε 24 υποβρύχια και 14 κύρια σκάφη επιφανείας. Και μάλιστα οι προηγούμενοι αριθμοί δίχως να προσμετράται ο στρατός της Ανατολικής Γερμανίας. Σήμερα, μια τριαντακονταετία μετά, οι δυνάμεις της Γερμανίας είναι πολύ μικρότερες σε μέγεθος και υποχρηματοδοτούμενες. Επίσης είναι πιο αδύναμες από πλευράς ετοιμότητας, εκπαίδευσης και βιωσιμότητας. Το 2021 (IISS Military Balance) η Γερμανία είχε περίπου 180.000 ενεργούς και 30.500 εφέδρους. Ο Στρατός Ξηράς είχε 60.000 ενεργούς, 245 κύρια άρματα μάχης, 1.600 τεθωρακισμένα οχήματα, 1.200 UAVs, και 260 όπλα πυροβολικού. Η Πολεμική Αεροπορία της Γερμανίας διαθέτει 270 μαχητικά και επιθετικά αεροσκάφη. Το Πολεμικό Ναυτικό έχει στη διάθεσή του 8 υποβρύχια και 20 κύρια σκάφη επιφανείας». 

«Ας δούμε και ένα δεύτερο παράδειγμα», συνέχισε ο Τζο: «Η Πολωνία το 1990-1991, λίγο πριν από τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, είχε 470.000 ενεργό προσωπικό και 1.000.000 εφέδρους. Ο Στρατός Ξηράς είχε 330.000 ενεργούς, 7.000 άρματα μάχης, 15.000 τεθωρακισμένα οχήματα και 4.500 όπλα πυροβολικού. Η Πολεμική της Αεροπορία διέθετε 845 μαχητικά αεροσκάφη (δεν συνεχίζω με τα υπόλοιπα). Το 2021 η Πολωνία είχε συνολική δύναμη περίπου 114.000 ατόμων. Ο Στρατός Ξηράς είχε 58.000 ενεργούς, 800 κύρια άρματα μάχης, 2.300 τεθωρακισμένα οχήματα και 700 όπλα πυροβολικού. Η Πολωνική Πολεμική Αεροπορία διέθετε 95 μαχητικά αεροσκάφη (ένα μείγμα γηρασμένων Ρωσικών αεροσκαφών και Αμερικανικών F-16). Βέβαια, η Πολωνία βελτίωσε την αμυντική της ικανότητα υπογράφοντας διμερή συμφωνία αμυντικής συνεργασίας με εμάς»

«Πλέον οι στρατοί έχουν μικρό μέγεθος και είναι πλήρως εκτεχνικευμένοι», είπε ο Χανς.

«Οι πόλεμοι κερδίζονται με έλεγχο στο έδαφος και ιδιοποίηση γης, επί των οποίων οικοδομείται μια τάξη που έχει ως θεμέλιο ένα νόμο», απάντησε ορθά-κοφτά ο Τζο (ενώ σκέφτηκε μέσα του: τα προηγούμενα ουσιαστικά είναι και τα θεμέλια της ειρήνης). Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να τελειώσει ένας πόλεμος, όταν δεν υπάρχει συνθηκολόγηση νομικά και ονομαστικά, δηλαδή παραίτηση ουσιαστικά, και επιβολή της βούλησης του ενός επί του άλλου, που αποτελεί και τη βαθύτερη φύση του πολέμου.

«Και με σφαίρες σε αληθινά πεδία μαχών όπου οι άνθρωποι πληρώνουν φόρο αίματος, όχι με tweets σε συμβολικές μάχες», προσέθεσε ο Μιγκέλ, συνεχίζοντας «Παραδείγματος χάριν, οι Ουκρανοί, κυρίως στην αρχή της εισβολής, ήταν τόσο καλοί στα social media, και η ηγεσία τους τόσο εθισμένη σε αυτά, που θυμίζανε την Αρμενία όταν κέρδιζε στην εικονική πραγματικότητα και τη συμβολική σφαίρα και έχανε τον πόλεμο στο έδαφος, στη φυσική πραγματικότητα».

«Επίσης, οι μεταβολές στη δομή των στρατευμάτων δεν αποτελούν φυσικά φαινόμενα. Προκύπτουν μέσα από πολιτικές αποφάσεις», συμπλήρωσε ο Τζο.

«Όπως και να 'χει», αποκρίθηκε ο Χάνς «Η μεταβολή είναι τεράστια, αλλά επίσης είναι αδύνατη και η επιστροφή σε τέτοιους αριθμούς».

«Σωστά», απάντησε ο Τζο, δίνοντάς του ένα λουκάνικο.

«Τι έχασα;», θα ακουστεί μια πέμπτη και τελευταία φωνή, του Γουίλιαμ.

«Καλώς τον! Εσύ σε όλα είσαι Άγγλος εκτός από τα ραντεβού σου. Γενικότερα είσαι εκτός. Τίποτα δεν έχασες, που να σε αφορά άμεσα τουλάχιστον. Πάρε μια μπύρα», θα του πει ο Τζο.

«American brown ale. No thanks... Λοιπόν, η απρόκλητη, αδικαιολόγητη και βάρβαρη στρατιωτική επίθεση της Ρωσικής Ορδής κατά της Ουκρανίας, παραβιάζει κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο, τις Αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τις Αξίες όλου του Δημοκρατικού και Πολιτισμένου κόσμου;», θα δηλώσει εμφατικά ο Γουίλιαμ.

«Σώπα, εσένα περιμέναμε να μας το πεις», θα απαντήσει ο Τζο.

«Νομίζω πως αυτό που χρειάζεται ο πλανήτης είναι ένας ολοκληρωτικός αφανισμός της Ρωσσίας. Ξέρω ότι εκφράζομαι κάπως υπερβολικά, αλλά πρέπει επιτέλους να μπει στη θέση της αυτή η Ορδή ― αυτό δε είναι κράτος, είναι Ορδή!» 

«Και ποιος θα το κάνει αυτό, Άγγλε μου; Εσύ με τους 85.000 ενεργούς στον στρατό ξηράς, τα 280 άρματα μάχης και τα 598 όπλα πυροβολικού; Α, ξέχασα, έχεις και τη Βασίλισσα... "Long live our noble Queen, God save the Queen! Send her victorious, Happy and glorious" και τα λοιπά γνωστά», είπε τραγουδώντας ο Τζο.

«Δεν με άφησες να ολοκληρώσω. Και μην πιάνεις στο στόμα σου τη Βασίλισσα», αποκρίθηκε ο Γουίλιαμ: «Λοιπόν, όπως έλεγα, αυτό που χρειάζεται η Ανθρωπότητα είναι ο αφανισμός της Ρωσσίας σε συνδυασμό με την οικονομική καταστροφή της Γερμανίας... No offence, φίλε Χανς».

«Η Γερμανία είναι πιο σημαντική για εμάς από το νησί σου», τόνισε εμφατικά ο Τζο.

«Να το προσέξετε αυτό, εσείς οι Αμερικανοί, γιατί ούτε έχει υπάρξει ούτε πρόκειται να υπάρξει ποτέ Δυτική τάξη στην Ευρώπη με επιστροφή και της Γερμανίας και της Ρωσσίας», του απάντησε με σοβαρό ύφος ο Γουίλιαμ.

«Μα, η Γερμανία είναι πλέον Δυτική», πετάχτηκε λέγοντας ο Χανς: «και η επιστροφή της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας θα εξυπηρετήσει το ευρωπαϊκό μέτωπο του αγώνα της Δύσης εναντίον της Ρωσσίας, προκειμένου οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής να αναλάβουν την επίθεση εναντίον της Κίνας!».

«Οι Ρώσσοι επέστρεψαν, οι Γερμανοί σηκώνονται και οι Αμερικανοί, μαζί με τον αγαπημένο μας οικοδεσπότη Τζο,  στο τέλος θα φύγουν. Όπως συμβαίνει πάντοτε ιστορικά με εμάς τους θαλασσινούς, που αργά ή γρήγορα επιστρέφουμε από εκεί που ήρθαμε», αποκρίθηκε ο Γουίλιαμ.

«Μα πως είναι δυνατόν να σηκωθούν οι Γερμανοί», θα απορήσει, με ελαφρά αγωνία, ο Πιέρ: «όταν έχουν μπροστά τους ενεργειακή και οικονομική κρίση, πιθανή αποβιομηχάνιση και ίσως ακόμα και επισιτιστική κρίση;»

Ο Τζο παρεμβάλλεται, διακόπτοντας τον Αγγλο-Γαλλικό διάλογο, λέγοντας, «Από την τριάδα Οργανισμός Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ), Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε) και Ρωσική Ομοσπονδία (Ρ.Ο), η πιο δυσλειτουργική, αναποτελεσματική και δυσκολότερα διατηρήσιμη οντότητα θα είναι αυτή που θα καταρρεύσει και θα διαλυθεί μόλις τελειώσει αυτή η ιστορία».

«Τα βλέπετε όλα πολύ ευρωκεντρικά και δυτικοκεντρικά, και χάνετε το νόημα των εξελίξεων στην παγκόσμια κλίμακα», θα πει μετά από αρκετή ώρα ο Μιγκέλ, και θα συνεχίσει: «Δεν έχετε παρά να παρακολουθήσετε δηλώσεις αξιωματούχων της Ένωσης Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN), που δεν επιθυμούν να διαλέξουν πλευρά μεταξύ Η.Π.Α και Κίνας, και θεωρούν πως μια τέτοια επιδίωξη δεν θα είχε αποτέλεσμα, ή τον τρόπο που τοποθετείται ο Jaishankar της Ινδίας και τη στάση Αραβικών και Λατινοαμερικανικών κρατών, ή τις τελευταίες δηλώσεις της Naledi Pandor, υπεύθυνης για τις εξωτερικές υποθέσεις της Νότιας Αφρικής, ουσιαστικά την απάντησή της σε δημοσιογράφο κατά τη διάρκεια της συνάντησής της με τον Antony Blinken:».

I’m glad that Secretary Blinken has confirmed that America is not asking us to choose.  I don’t recall any attempt by the United States to do that.  But in terms of our interaction with some of our partners in Europe and elsewhere, there has been a sense of patronizing bullying toward “you choose this or else,” and the recent legislation passed in the United States of America by the House of Representatives we found a most unfortunate bill that we had hoped the media would say more about.  Because when we believe in freedom – as I’m saying, it’s freedom for everybody – you can’t say because Africa is doing this, you will then be punished by the United States.  So that’s been a disappointing passage of legislation by one house, and we hope the other house will not agree to such offensive legislation. So indeed, it is important that all of us accept our ability to hold different opinions.  We are, after all, sovereign nations that are regarded as equal in terms of the United Nations Charter.  We may differ in terms of economic power and economic ability to influence development in different parts of the world, but what will make the world work is if we respect each other.  This is very, very important.  And one thing I definitely dislike is being told “either you choose this or else.”  When a minster speaks to me like that, which Secretary Blinken has never done but some have, I definitely will not be bullied in that way, nor would I expect any other African country worth its salt to agree to be treated.

«Ο κόσμος έχει αλλάξει», είπε τελειώνοντας ο Μιγκέλ.

«Δίκιο έχεις. Όμως αρκετά είπαμε, πάμε να φάμε τώρα», του απάντησε καταλήγοντας ο Τζο.

«Μια στιγμή. Υπάρχει περίπτωση η Γερμανία να μετεξελιχθεί ξανά σε πραγματικά μεγάλη δύναμη;», ρώτησε γεμάτος αγωνία και κάπως ιδρωμένος (λόγω ζέστης), ο Πιερ.

«Καλά έκανε το νησί μου και αποχώρισε από την Ε.Ε», πετάχτηκε ο Γουίλιαμ... (και σκέφτηκε μέσα του: εγώ πάντως εάν δυσκολέψουν τα πράγματα με τον Ούννο --εννοώντας τον Γερμανό αυτή τη φορά-- θα μεταναστεύσω στην Αυστραλία).

«Τέλος, για σήμερα. Ώρα για φαγητό. Στο επόμενο μπάρμπεκιου, Πιερ, θα σου έχω και ειδικό καλεσμένο», είπε ολοκληρώνοντας ο Τζο από το Κεντάκι.



For goodness’ sake, what music is this!?
Americans!

William

.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


13 | 8 | 3 μ.Κ ~ Year ΙΙΙ AQ | 2022

10 Μαΐου 2022

Ο ιδιαίτερος δρόμος της Ινδίας ― μέρος α΄: Οι έξι φάσεις της Ινδικής εξωτερικής πολιτικής από την ανεξαρτησία μέχρι σήμερα.


10 | 5 | 3 μ.Κ ~ Year ΙΙΙ AQ | 2022

Το κείμενο αποτελεί εισαγωγή στο κράτος της Ινδίας και στην εξωτερική του πολιτική. Απόλυτη βάση του αποτελεί το βιβλίο του Υπουργού Εξωτερικών της Ινδίας, Subrahmanyam Jaishankar, με τίτλο The Indian Way



Θεμιτό και σκόπιμο είναι μια εισαγωγή στην Ινδική εξωτερική πολιτική να ξεκινά από μια γενική εικόνα και εποπτεία της πορείας του κράτους στα παγκόσμια πράγματα, από την ίδρυση της Δημοκρατίας της Ινδίας μέχρι τις μέρες μας. Στο πλαίσιο αυτής της ιστορικής πορείας θα μπορούσαμε να χωρίσουμε την εποχή από την ανεξαρτησία του Νέου Δελχί το 1947 μέχρι σήμερα, 75 χρόνια μετά, σε έξι φάσεις, καθεμία από τις οποίες αποτελεί απάντηση σε ένα διαφορετικό παγκόσμιο περιβάλλον. 

Η πρώτη φάση για την νέα Ινδία ξεκινά το 1947 και ολοκληρώνεται το 1962. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι μια αδέσμευτη εξωτερική πολιτική, σε έναν διεθνές περιβάλλον που διαμορφωνόταν από τον διπολισμό του ψυχροπολεμικού κόσμου, ο οποίος ήταν χωρισμένος σε στρατόπεδα με ηγέτιδες δυνάμεις τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Σοβιετική Ένωση. Στόχος του Νέου Δελχί ήταν να αντισταθεί στον περιορισμό της ελευθερίας των επιλογών που είχε στη διάθεσή του και στις προσπάθειες αποδυνάμωσης της κυριαρχίας του, παράλληλα με την ανοικοδόμηση της οικονομίας και της κοινωνίας στο εσωτερικό του. Στο εξωτερικό, στόχος του νέου Ινδικού κράτους, ως το πρώτο από τα αποικιοποιημένα έθνη, ήταν να οδηγήσει την Ασία και την Αφρική σε μια πιο δίκαιη παγκόσμια τάξη. Είναι μια περίοδος που θα χαρακτηριστεί από τη διάσκεψη του Μπαντουγκ (το πνεύμα της οποίας επικαλείται η σημερινή Κίνα), ανάμεσα σε κράτη της Ασίας και της Αφρικής, και θα αποτελέσει προστάδιο της δημιουργίας του κινήματος των Αδεσμεύτων κρατών. Η Ινδική διπλωματία την περίοδο αυτή θα κινείται από την Κορέα και το Σουέζ μέχρι το Βελιγράδι και την Ουγγαρία. 

Ο Σινο-Ινδικός πόλεμος του 1962 θα προσγειώσει το Νέο Δελχί στην σκληρή πραγματικότητα της διεθνούς πολιτικής, αφήνοντας ένα τραύμα στο νέο κράτος που είναι υπαρκτό μέχρι σήμερα, βάζοντας ουσιαστικό τέλος στην αισιόδοξη ιδεαλιστική περίοδο διεθνιστικής αλληλεγγύης και πλήττοντας σημαντικά τη θέση της νέας Ινδίας, προτού καλά-καλά σταθεί στα πόδια της. Οι Ινδοί, στα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας τους και της νέας κρατικής τους ύπαρξης, είχαν μια εσωτερική βεβαιότητα ότι το κύρος, η παλαιότητα και η διαχρονία του πολιτισμού και της ιστορικής τους εστίας, θα τους προστάτευαν από εξωτερικές απειλές, αμφισβητήσεις και συγκρούσεις.

Η δεύτερη φάση, από το 1962 έως το 1971, είναι μια δεκαετία ρεαλισμού και προσπαθειών ανάκαμψης. Η Ινδία, αντιμετωπίζοντας πολιτικές προκλήσεις και έλλειψη πόρων, αναγκάστηκε να ασχοληθεί σοβαρά με την ασφάλειά της. Κινήθηκε πέρα από τη λογική της μη δέσμευσης, προς τη λογική του συμφέροντος σε επίπεδο εθνικής ασφάλειας. Το παγκόσμιο περιβάλλον παρέμενε διπολικό, άμεσα και απόλυτα στον ονομασθέν αργότερα παγκόσμιο Βορρά, έμμεσα στον υπόλοιπο πλανήτη. Όμως είχε αρχίσει να αναπτύσσεται μια περιορισμένη συνεργασία ανάμεσα στις Η.Π.Α και την Ε.Σ.Σ.Δ. Οι εξωτερικές Αμερικανικές και Βρετανικές πιέσεις στο Κασμίρ αυξήθηκαν, οδηγώντας σε μια περίοδο μεγάλης ευαλωτότητας και ανασφάλειας. Έχοντας απέναντί του υπερδυνάμεις, και με τη διαμεσολάβηση των Σοβιετικών, το Νέο Δελχί υπέγραψε στις 10 Ιανουαρίου 1966 τη Διακήρυξη της Τασκένδης, που έβαλε τέλος στον Ινδο-Πακιστανικό Πόλεμο του 1965. Ήταν επίσης μια περίοδος πιέσεων, άγχους, εσωτερικών προκλήσεων και αναταραχών, που όμως ολοκληρώθηκε δίχως μεγάλες απώλειες.

Στην αρχή της τρίτης φάσης, η οποία ξεκίνησε το 1971 και ολοκληρώθηκε δύο δεκαετίες μετά το 1991, το διεθνές περιβάλλον είχε μεταβληθεί δραματικά, με το σχηματισμό του άξονα Η.Π.Α-Κίνας-Πακιστάν να διαμορφώνει την πιο απειλητική και επικίνδυνη συνθήκη στην 75χρονή ιστορία του νέου Ινδικού κράτους. Εναρκτήριο γεγονός αποτέλεσε η αποφασιστική νίκη στον Ινδο-Πακιστανικό πόλεμο του 1971 (ή πόλεμο της απελευθέρωσης του Μπανγκλαντές όπως ονομάζεται διαφορετικά), που οδήγησε στην ανεξαρτησία του Ανατολικού Πακιστάν υπό τη μορφή του Μπαγκλαντές, με την παρέμβαση και τη συνεισφορά της Ε.Σ.Σ.Δ. Είχε προηγηθεί, λίγους μήνες νωρίτερα, η Ινδο-Σοβιετική συνθήκη Φιλίας και Συνεργασίας. Η τρίτη αυτή φάση θα οδηγήσει σε ευρύτερη υιοθέτηση θέσεων της Μόσχας από το νέο Δελχί σε διεθνή θέματα, και σε συνεχή διπλωματική υποστήριξη της Ινδίας από την πλευρά της Σοβιετικής Ένωσης. 

Η κατάρρευση το 1991 της Ε.Σ.Σ.Δ, στενής συμμάχου της Ινδίας, θεωρήθηκε εκείνη την περίοδο καταστροφική, και οδήγησε σε ριζική επανεξέταση των βασικών στοιχείων του διεθνούς προσανατολισμού του Νέου Δελχί.

Η αποσύνθεση και πολυδιάσπαση της Σοβιετικής Σφαίρας και η διακήρυξη μιας Νέας Αμερικανοκεντρικής Παγκόσμιας Τάξης, με την εμφάνιση στο ιστορικό προσκήνιο της μονοπολικής στιγμής κυριαρχίας των Η.Π.Α, οριοθετεί την τέταρτη φάση της Ινδικής εξωτερικής πολιτικής. Η εστίαση που είχε ως στόχο τη διασφάλιση της στρατηγικής αυτονομίας άλλαξε, η οικονομία της Ινδίας σταδιακά άνοιξε προς τον υπόλοιπο κόσμο, και οι διπλωματικές προτεραιότητες μεταβλήθηκαν. Το νέο Δελχί άρχισε να κοιτά προς την Ανατολή, δηλαδή τις χώρες που αποτελούν την Ένωση της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN), ενώ αναπροσάρμοσε τη θέση του σε ό,τι αφορά το Ισραήλ, και ενίσχυσε σε μεγάλο βαθμό τις σχέσεις του με τις Η.Π.Α. Η αναζήτηση στρατηγικής αυτονομίας επικεντρώθηκε ιδιαίτερα στην εξασφάλιση πυρηνικών όπλων και σε πιο ενεργητικές εμπορικές διαπραγματεύσεις. Το 1998, η Ινδία ήταν πλέον επίσημα πυρηνική δύναμη. Ένα χρόνο μετά, το 1999, αντιμετώπισε με επιτυχία το Πακιστάν στη σύγκρουση του Καργκίλ, η οποία αναδιαμορφώσε τις Ινδο-Αμερικανικές σχέσεις, και άρχισε να αναπτύσσεται οικονομικά με εντονότερους ρυθμούς.

Η σταδιακή αποδυνάμωση της Αμερικανικής μονοπολικής στιγμής σηματοδότησε την πέμπτη φάση κοινωνικοποίησης της Ινδίας στις παγκόσμιες υποθέσεις. Η αδυναμία διατήρησης του Αμερικανικού ηγεμονισμού σε παγκόσμιο επίπεδο προσέφερε ευκαιρίες στο νέο Δελχί, που σταδιακά απέκτησε χαρακτηριστικά δύναμης εξισορρόπησης στην παγκόσμια σκηνή, μέσω πολλαπλών συνεργασιών οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις επικρίνονταν ως αντιφατικές ή απλώς ενοχλούσαν τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Η Ινδία άρχισε να παράγει αποτελέσματα που σχετίζονταν άμεσα με τα συμφέροντά της και να διαμορφώνει το ευρύτερο περιβάλλον της. Σημαντική στιγμή ήταν η πυρηνική συμφωνία Η.Π.Α-Ινδίας το 2005, καθώς και μια καλύτερη συνεννόηση με τη λεγόμενη Δύση. Ταυτόχρονα, βέβαια, η Ινδία επίσης έβρισκε κοινούς τόπους με την Κίνα, για θέματα όπως το κλιμα και το εμπόριο, και επαναβεβαίωνε εδραιώνοντας τους δεσμούς της με τη Ρωσσία, με τις τρεις αυτές χώρες να αποτελούν τον πυρήνα των λεγόμενων BRICS. 

Μέχρι το 2015 τα πράγματα είχαν αρχίσει να ξεκαθαρίζουν, σηματοδοτώντας την έκτη και τελευταία φάση της Ινδικής εξωτερικής πολιτικής. Η υποχώρηση της ισχύος και της αξιοπιστίας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής ήταν πλέον εμφανής, η συνεχής ενδυνάμωση της Κίνας επίσης, ενώ το πλανητικό τοπίο της διακρατικής πολιτικής είχε αρχίσει να γίνεται πιο ανταγωνιστικό και άναρχο, οδηγώντας σε μια μεταβατική περίοδο ανάδυσης πολυπολικών τάσεων. Η Αμερικανική υποχώρηση, ο απόηχος του πολέμου στο Ιράκ, η ανακοίνωση της αποχώρησης από το Αφγανιστάν, οι αυξανόμενες πιέσεις στην Ασία του Ειρηνικού, η ανασφάλεια και η εσωστρέφεια στην Ευρώπη, ακολούθησαν την κρίση του 2008 και μια παγκόσμια οικονομική επανεξισορρόπηση, που βρίσκεται σε εξέλιξη και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η διάχυση και η διασπορά της ισχύος και της επιρροής κατέστησε σαφές ότι η πολυπολικότητα πλέον έχει εισέλθει για τα καλά στο ιστορικό προσκήνιο, απαιτώντας μια διαφορετική προσέγγιση και διαχείριση στην άσκηση της πλανητικής πολιτικής. Σε αυτή την τελευταία φάση, η Ινδία αποκτά επίγνωση των δυνατοτήτων της, και έχοντας αυξημένη αυτοπεποίθηση επιδιώκει συγκλήσεις που σε αρκετές περιπτώσεις ενοχλούν όσους επιδιώκουν συνειδητά την καταστροφή τους, συμμετέχει στη διαμόρφωση διαπραγματεύσεων για παγκόσμια θέματα, και αντιλαμβάνεται τις προσδοκίες που έχει ο υπόλοιπος πλανήτης από την ίδια, γεγονός που την οδηγεί να είναι διατεθειμένη να επωμιστεί μεγαλύτερες ευθύνες, σε μια εποχή που ο κόσμος είναι πιο φοβικός, επιφυλακτικός και επιθετικός.

Την ίδια στιγμή που οι Αμερικανοί προωθούν την Τετραμερή μεταξύ Η.Π.Α, Ινδίας, Ιαπωνίας και Αυστραλίας (Quadrilateral Security Dialogue, QSD/QUAD), ως μια άτυπη συμμαχία σε επίπεδο ασφάλειας που έχει ως στόχο την ανάσχεση της Κίνας, επιδιώκοντας είτε την επαναφορά του μονοπολικού ηγεμονισμού τους είτε έναν νέο ψυχρό ή θερμό πολεμικού τύπου διπολισμό, οι Ινδοί ερμηνεύουν την QUAD, μεταξύ άλλων, ως ένα γνώρισμα και ως μια αντανάκλαση της κίνησης του πλανήτη προς την πολυπολικότητα.

Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ινδίας, Subrahmanyam Jaishankar, στη Σύνοδο του Μονάχου τον Φεβρουάριο απέρριψε την ιδέα ότι η Τετραμερής (QUAD) αποτελεί ένα Ασιατικό ΝΑΤΟ, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Θα σας παροτρύνω να μην διολισθήσετε σε αυτήν την τεμπέλικη αναλογία ενός Ασιατικού ΝΑΤΟ. Δεν είναι, επειδή υπάρχουν τρεις χώρες που είναι σύμμαχοι με βάση συνθήκες [Η.Π.Α, Ιαπωνία, Αυστραλία]. Εμείς δεν είμαστε σύμμαχος. Δεν υπάρχει μια συνθήκη, μια δομή, μια γραμματεία, είναι ένα είδος τρόπου ανταπόκρισης στον 21ο αιώνα σε έναν πιο διαφοροποιημένο, διάσπαρτο-σποραδικό κόσμο».

Τέλος, στο βιβλίο του με τίτλο The Indian Way, ο Jaishankar σημειώνει:

Για τους αμύητους ή τους αναχρονιστικούς, η επιδίωξη φαινομενικά αντιφατικών προσεγγίσεων μπορεί να φαντάζει μπερδεμένη. Πώς συμβιβάζει κανείς... το RIC (Ρωσία-Ινδία-Κίνα) με το JAI (Ιαπωνία-Αμερική-Ινδία); Ή την QUAD και τον SCO (Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης); Ένα Ιράν με τους Σαουδάραβες ή το Ισραήλ με την Παλαιστίνη; Η απάντηση είναι στην προθυμία να κοιτάξουμε πέρα από το δόγμα και να εισέλθουμε στον πραγματικό κόσμο των συγκλίσεων... Αυτή η νέα εκδοχή των παγκόσμιων υποθέσεων είναι μια πρόκληση τόσο για επαγγελματίες όσο και για αναλυτές, αλλά πρέπει να κατακτηθεί... 

Εάν η Ινδία οδήγησε την ανανεωμένη Τετραμερή συμφωνία (QUAD), χρειαζόταν επίσης την ένταξη στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO). Μια μακροχρόνια τριμερής με τη Ρωσία και την Κίνα συνυπάρχει τώρα με μια ακόμα που περιλαμβάνει τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Αυτές οι φαινομενικά αντιφατικές εξελίξεις απλώς απεικονίζουν τον κόσμο στον οποίο λειτουργούμε τώρα. Η κατανόηση και η επικοινωνία τέτοιων μηνυμάτων είναι δύσκολη, ειδικά σε όσους δεν είναι έτοιμοι να συμβιβαστούν με τις περιπλοκές μιας νέας παγκόσμιας αρχιτεκτονικής... 

Η Ινδία δεν μπορεί να δώσει σε κανένα άλλο έθνος δικαίωμα βέτο στις πολιτικές της επιλογές.

Πράγματι, κατά αυτόν τον τρόπο, και μέσω μιας τέτοιας νοοτροπίας, αποκτά ένα κράτος την κεντρικότητα που αξίζει και έχει πλέον, σε μεγάλο βαθμό, η Ινδία στις παγκόσμιες υποθέσεις. Ουσιαστικά, η επιθυμία της Ουάσινγκτον είναι η επιστροφή της Ινδικής εξωτερικής πολιτικής στην τέταρτη φάση της, δηλαδή στην Ινδία της δεκαετίας του 1990, όταν το Νέο Δελχί στάθμιζε τη συμπεριφορά και τις επιλογές του με βάση τη μονοπολική στιγμή κυριαρχίας των Η.Π.Α, και η έμμεση επιβολή Αμερικανικού βέτο στις πολιτικές επιλογές του (επιδίωξη που γίνεται φανερή στις πιέσεις που ασκούνται προκειμένου η Ινδία να μεταβάλλει τη στάση της σχετικά με τη Ρωσσία). Ο Αμερικανός, που χάνει την ηγεμονική γη κάτω από τα πόδια του, θέλει και επιδιώκει έναν κόσμο του άσπρου και του μαύρου. Όμως ο Ινδός, που το μέλλον απλώνεται μπροστά του, βλέπει έναν κόσμο όπου το πράσινο σβήνει στο μπλε. Και ο Ινδικός ιδιαίτερος δρόμος δεν μπορεί να καταστραφεί, όπως συνέβη με τη Γερμανική «ιδιαίτερη πορεία» (Sonderweg), όχι μόνο γιατί η Ινδία αποτελεί την πολυπληθέστερη δημοκρατία στον πλανήτη, αλλά και επειδή όπως είναι απαραίτητη η Μόσχα για το Νέο Δελχί, έτσι και το Νέο Δελχί είναι απαραίτητο για την Ουάσινγκτον, σε μια εποχή που οι περισσότεροι δρόμοι οδηγούν στο Πεκίνο.

Δημήτρης Β. Πεπόνης

.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


10 | 5 | 3 μ.Κ ~ Year ΙΙΙ AQ | 2022

22 Φεβρουαρίου 2022

Τι θα μπορούσαν να είχαν κάνει οι Η.Π.Α διαφορετικά προκειμένου να αποφευχθούν όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία;


22 | 2 | 3 μ.Κ ~ Year ΙΙΙ AQ | 2022

Μουσική Συνοδεία


Πριν από λίγες ημέρες παρακολούθησα μια διαδικτυακή ομήγυρη που διοργανώθηκε από το Atlantic Council. Ένα από τα ερωτήματα που τέθηκαν προς διάλογο στο εικονικό τραπέζι ήταν το εξής: «τι θα μπορούσαν να είχαν κάνει οι Η.Π.Α διαφορετικά προκειμένου να αποφευχθούν όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία;». 

Οι απαντήσεις ήταν τριών ειδών: είτε από τυπικές μέχρι ανούσιες, είτε πολεμικές που αν αφαιρέσεις το πολεμικό στοιχείο από πίσω δεν υπάρχει κάποιο ουσιαστικό επιχείρημα, είτε μη απαντήσεις (π.χ καλά έκανε η κυβέρνηση Μπάιντεν και κράτησε τις κυρώσεις ως μοχλό άσκησης πίεσης για αργότερα). Η συζήτηση και οι καλεσμένοι ήταν μάλλον χαμηλής ποιότητας και στάθμης καθώς δεν προσέφεραν κάτι ουσιώδες, όχι μόνο λόγω π.χ ενός τρόπου σκέψης που τους χαρακτήριζε αλλά και διότι ακόμα και εάν είχαν κάτι ουσιαστικό να προσφέρουν, δεν θα μπορούσαν να το εκφράσουν εύκολα σε ένα πεδίο διαλόγου του Atlantic Council. 

Γι' αυτό λοιπόν θα δώσουμε από την Κοσμοϊδιογλωσσία μια απάντηση (υπάρχουν πολλές) στο ερώτημα που τέθηκε στο πάνελ του Atlantic Council. Μια απάντηση, μάλιστα, η οποία ούτε πίσω στην εποχή του ψυχρού πολέμου και τους παγκόσμιους πολέμους θα πηγαίνει, ούτε στην επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς (σημείο που ασφαλώς δημιουργεί κλίμα ενόχλησης σε μια διατλαντική ομήγυρη, και γι' αυτό αγνοείται επιδεικτικά ακόμη και όταν αναφέρεται από λίγους γνωστούς και θαρραλέους στο εσωτερικό των Η.Π.Α). Ποια είναι λοιπόν η απάντηση στο ερώτημα τι θα μπορούσαν να είχαν κάνει οι Ηνωμένες Πολιτείες διαφορετικά προκειμένου να είχε αποφευχθεί η σημερινή κατάσταση στην Ουκρανία:

Να είχαν νικήσει τον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Μια μικρή λεπτομέρεια που δεν τη σκέφτηκε ή δεν την είπε κανείς. 

Το πνεύμα της εποχής μας απαιτεί συνεχώς μια νέα είδηση για να καταναλώσει το φιλοθεάμον κοινό, όμως τα σημαντικά και ουσιαστικά ζητήματα δεν μεταβάλλονται τόσο εύκολα όσο επιθυμεί η ειδησεογραφία. Γι' αυτό θα επαναλάβω εμβαθύνοντας μια επισήμανση που είχα κάνει πριν από πέντε και πλέον χρόνια, συγκεκριμένα το 2016, κατά την παλαιά και πιο πρόσφατα κατά τη νέα περίοδο της Κοσμοϊδιογλωσσίας.

Πριν από περίπου μια δεκαετία, το 2013, ο Barack Obama είχε δηλώσει την πεποίθησή του ότι η ισχύς απορρέει από το δίκαιο και όχι το δίκαιο από την ισχύ, χαράσσοντας τις περίφημες κόκκινες γραμμές για τη Συρία. Όμως αυτές οι κόκκινες γραμμές των Η.Π.Α  ξεθώριασαν στη Συρία και λίγους μήνες μετά είχαμε τα γεγονότα της Κριμαίας.

Τόσο στη Συρία όσο και στο Αφγανιστάν, παρόλο που αποτελούν διαφορετικές μεταξύ τους περιπτώσεις, το κράτος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής δεν μπόρεσε ούτε να προασπίσει το δίκαιο ούτε να επιβεβαιώσει την ισχύς του

Το ίδιο επαναλαμβάνεται τώρα. Στην Ουκρανία οι Η.Π.Α ομολογούν ξανά με τις πράξεις τους πως ούτε να προασπίσουν το δίκαιο (και να επιβάλλουν τον νόμο) ούτε να επιβεβαιώσουν τη δύναμή τους μπορούν. Αντίθετα, επιβεβαιώνουν την αδυναμία τους και την καθοδική πορεία της επιρροής και της αποφασιστικότητάς τους. 

Η εισβολή στο Καπιτώλιο και η πτώση της Καμπούλ ήταν τα τελευταία πλήγματα στην εικόνα του διεθνούς κύρους, της παγκόσμιας ισχύος και της αξιοπιστίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Τώρα προστίθεται και η εγκατάλειψη της Ουκρανίας. Μετά από το Αφγανιστάν, η απώλεια ενός ακόμη περιφερειακού συμμαχικού κράτους θα αποτελέσει εξαιρετικά δυσάρεστη εξέλιξη για την κυβέρνηση Μπάιντεν στο εσωτερικό, αλλά κυρίως για το γόητρο των Ηνωμένων Πολιτειών σε διατλαντικό (ΝΑΤΟϊκό), διεθνές και παγκόσμιο επίπεδο. 

Τις εξελίξεις αυτές παρακολουθούν με μεγάλη προσοχή όχι απλώς κράτη που έχουν ανταγωνιστικά συμφέροντα με τις Η.Π.Α αλλά κυρίως κράτη όπως η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Ιαπωνία, η Ινδία κ.λπ. Η τελευταία, παρεμπιπτόντως, φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στη Ρωσσία στο ζήτημα της Ουκρανίας απ' ό,τι η Κίνα. Στην έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε η Ινδία δεν καταδίκασε τη Ρωσσία. Η Ιρλανδία, για να αναφέρω ορισμένα ακόμα κράτη ενδεικτικά, τάχθηκε στο πλευρό της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας. Η Βραζιλία επίσης δεν καταδίκασε τη Ρωσσία, απέφυγε να αναφερθεί ονομαστικά και τόνισε την ανάγκη να σταθμιστούν οι ανησυχίες όλων των πλευρών. Το Μεξικό ήταν επικριτικό επισημαίνοντας τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου. Το όνομα της Κένυας από αύριο θα ακουστεί λίγο περισσότερο, καθώς η ομιλία του εκπροσώπου του συγκεκριμένου κράτους ήδη προωθείται στα κοινωνικά δίκτυα. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, επίσης, δεν καταδίκασαν τη Ρωσσία. Η Κίνα, με μια συντομότατη παρέμβαση χαρακτήρισε την κατάσταση περίπλοκη δίχως να αναφέρεται υπέρ ή κατά οποιουδήποτε, ευρισκόμενη εμφανώς σε δύσκολη θέση καθώς δεν αποτελεί το κράτος που γίνεται προσπάθεια να παρουσιαστεί από αμερικανικά κέντρα. Ο λόγος, το ύφος και το λεξιλόγιο του εκπροσώπου της Ινδίας ήταν πιο κοντά στη Ρωσσία απ' ό,τι ήταν της Κίνας. Όποιος νομίζει ότι η Ινδία θα μετατραπεί σε ένα μεγεθυμένο Ηνωμένο Βασίλειο λόγω της ανόδου της Κίνας κάνει τεράστιο σφάλμα.

Το ζήτημα είναι ότι οι καταδίκες, οι κενές περιεχομένου απειλές και οι κυρώσεις φανερώνουν αδυναμία από κάποιο σημείο και ύστερα, εφόσον δεν έχουν αποτέλεσμα και αδυνατούν να επηρεάσουν τη βούληση των κρατών εις βάρος των οποίων επιβάλλονται, όπως επανειλημμένα έχει αποδειχθεί στο πρόσφατο παρελθόν. Μήπως οι κυρώσεις εμπόδισαν την ανεξαρτησία της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσσετίας από τη Γεωργία το 2008 (και την εξάρτησή τους από τη Ρωσσία) ή στην περίπτωση της Ουκρανίας το 2014 την προσάρτηση της Κριμαίας; Όχι. Στην πραγματικότητα, οι οικονομικές κυρώσεις δεν είναι παρά το προκάλυμμα της αδυναμίας αντίδρασης και επηρεασμού της βούλησης του αντιπάλου, αποτελώντας το προπέτασμα καπνού πίσω από το οποίο κρύβεται η αδυναμία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και να προασπίσουν το δίκαιο και να επιβεβαιώσουν τη δύναμή τους.

.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


22 | 2 | 3 μ.Κ ~ Year ΙΙΙ AQ | 2022

16 Σεπτεμβρίου 2021

Ένατη (Fb) Summa.


16 | 9 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

Μουσική Συνοδεία


Εδώ μπορείτε να βρείτε συγκεντρωμένες όλες τις (Fb) Summæ. και εδώ περισσότερα κείμενα για τις Η.Π.Α.

~

I
Ορισμένα από τα κυριότερα ζητήματα (σε επίπεδο μονάδων και όχι συστημικά) που θα καθορίσουν την πορεία και την τύχη των Η.Π.Α (εμμέσως και του ΝΑΤΟ) είναι τα εξής:

- Εάν ο ευρωπαϊκός χώρος θα ακολουθήσει τον βορειοαμερικανικό σε μια σκληρά ανταγωνιστική και πιθανώς συγκρουσιακή σχέση με την Κίνα.

- Εάν ο βορειοαμερικανικός χώρος έχει οποιαδήποτε τύχη απέναντι στην Κίνα δίχως τον ευρωπαϊκό χώρο στο πλευρό του.

- Εάν ο ευρωπαϊκός χώρος έχει τη δυνατότητα και τη βούληση, με ρεαλιστικούς και όχι ιδεαλιστικούς και ρητορικούς όρους, να αποτελέσει στρατηγικά αυτόνομο πόλο από τον βορειοαμερικανικό. Δηλαδή, εάν ο ευρωπαϊκός χώρος έχει τη βούληση και την αποφασιστικότητα για ανάληψη κινδύνου θανάτου.

- Εάν ο βορειοαμερικανικός χώρος έχει τη δυνατότητα και τη βούληση, ρεαλιστικά και όχι ιδεαλιστικά και ρητορικά, να παράσχει εγγυήσεις ασφαλείας στον ευρωπαϊκό χώρο, ενώ θα μετατρέπεται ολοένα και περισσότερο από δύναμη του Ατλαντικού σε δύναμη του Ειρηνικού. 

- Εάν κράτη του Ειρηνικού και της Θάλασσας της Νότιας Κίνας (όπως η Ιαπωνία και το Βιεντάμ) είναι διατεθειμένα να αναλάβουν υπερμέτρα βάρη και να εσωτερικεύσουν τρομακτικά κόστη ως κράτη πρώτης γραμμής απέναντι στην Κίνα (all time classic practice των αγγλοσαξονικών κρατών).

- Εάν ο βορειοαμερικανικός χώρος έχει οποιαδήποτε τύχη απέναντι στην Κίνα, δίχως κράτη όπως τα προηγούμενα (π.χ Ιαπωνία και Βιεντάμ) να είναι διατεθειμένα να αναλάβουν τέτοια βάρη και να εσωτερικεύσουν τέτοιου είδους κόστη. Τούτο το ερώτημα μας οδηγεί στο αμέσως επόμενο:

- Εάν ο βορειοαμερικανικός χώρος έχει οποιαδήποτε τύχη απέναντι στην Κίνα δίχως τον ευρασιατικό χώρο στο πλευρό του.

- Εάν ο ευρωπαϊκός χώρος μπορεί να δει με κοινή-ίδια ματιά με τον βορειοαμερικανικό τον ευρασιατικό χώρο, καθώς ο ευρωπαϊκός έχει άμεση επαφή μαζί του (αποτελώντας ουσιαστικά προέκτασή του) ενώ ο βορειοαμερικανικός μόνο έμμεση.

- Εάν ο βορειοαμερικανικός χώρος έχει οποιαδήποτε τύχη απέναντι στην Κίνα δίχως το χώρο της ινδικής υποηπείρου πλήρως ευθυγραμμισμένο μαζί του (αυτό δεν είναι τόσο απλό όσο διαβάζεται).

- Εάν ο βορειοαμερικανικός χώρος έχει τη δύναμη και το εκτόπισμα να επιβάλλει έναν νέο διπολισμό (μεταξύ Η.Π.Α και Κίνας) σε όλες τις υπόλοιπες περιοχές του πλανήτη.

- Εάν ο υπόλοιπος πλανήτης, πρωτοστατούντων του ευρωπαϊκού, του ευρασιατικού και του χώρου της ινδικής υποηπείρου, έχει τη δυνατότητα, τη βούληση και την αποφασιστικότητα να ανασχέσει ή το λιγότερο να σχετικοποιήσει μια τέτοια πορεία προς έναν νέο διπολισμό.

`~.

Όλα αυτά και πολλά ακόμα (αναφέρω μόνο ορισμένα) προϋποθέτουν απειρία πραγμάτων: π.χ αν έχει τη δυνατότητα ο ευρωπαϊκός χώρος να διατηρήσει μια στοιχειώδη εσωτερική συνοχή ενώ λαμβάνουν χώρα τέτοιες εξελίξεις ή αν είναι σε θέση να συνθέσει συμφέροντα με τον βορειοαμερικανικό χώρο ενώ γειτνιάζουν με εντελώς διαφορετικές γεωγραφικά περιοχές και έχουν εντελώς διαφορετικές ανάγκες και άμεσες απειλές υπό τις τρέχουσες συνθήκες (επίσης αν διατηρήσει στοιχειώδη συνοχή και αναλάβει κίνδυνο θανάτου γιατί να ακολουθήσει τις Η.Π.Α;), ή τις ρευστές σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ κρατών στον χαοτικό ευρασιατικό χώρο και τις σχέσεις που αναπτύσσουν οι μεγάλες χερσαίες και ναυτικές (π.χ Ινδονησία) μουσουλμανικές δυνάμεις με τη Ρωσσία, την Ινδία και τα κεντρικά ευρωπαϊκά κράτη, όλα αυτά, αποτελούν θέματα όχι ενός αλλά πολλών βιβλίων. Ωστόσο θα εξεταστούν. 

Πάντως όλα τα προηγούμενα είναι εξόχως αμερικανοκεντρικά ― παρατήρηση που από μόνη της προειδοποιεί για την πιθανότητα να οδηγηθεί κανείς σε εντελώς παραπλανητικά και εσφαλμένα μονοπάτια (αν δεν αποτελεί εγγύηση προς μια τέτοια πορεία, όπως αποδεικνύουν κατ' εξακολούθηση οι τρεις προηγούμενες μεταψυχροπολεμικές δεκαετίες).

~

II
Ούτως ή άλλως η έννοια «Δύση» ήταν αμφιλεγόμενη από πάρα πολλές απόψεις. Από εδώ και στο εξής, όμως, η χρήση της συγκεκριμένης έννοιας θα είναι και εντελώς παραπλανητική σε ό,τι αφορά τις τρέχουσες και μελλοντικές εξελίξεις. Θα πρέπει, πλέον, να μιλάμε για αγγλοσαξονικό κόσμο ή αγγλόσφαιρα ή οτιδήποτε άλλο (με βορειοαμερικανικό πυρήνα), από τη μια μεριά, και ευρωπαϊκό χώρο (με όλες τις πιθανές ιεραρχίες, ασυμμετρίες και πολυδιασπάσεις στο εσωτερικό του), από την άλλη. Όχι για «Δύση» γενικώς και αορίστως. Τουλάχιστον όταν θέλουμε να κατανοήσουμε και όχι να συνθηματολογήσουμε.

Η επισήμανση δεν έχει πολεμικό χαρακτήρα και αφορμή γι' αυτήν αποτελεί η νέα συμφωνία Η.Π.Α, Ηνωμένου Βασιλείου, Αυστραλίας. Όσο πυκνώνουν οι σχέσεις των αγγλόφωνων περιφερειακών ―ως προς την παγκόσμια ήπειρο― ναυτικών κρατών μεταξύ τους, ανεξάρτητα από τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόσο σχετικοποιείται η λεγόμενη «Δύση» στην πράξη και αποδυναμώνεται η χρήση και το περιεχόμενο της έννοιας (αν θα σκοτωθούν οι ΑγγλοΑμερικανοί με τους ΓαλλοΓερμανούς για το ποιος είναι περισσότερο ή πραγματικά ή αυθεντικά «δυτικός»  ―κάτι για το οποίο δεν καίγονται οι Γερμανοί, ασχέτως αν έχουν απωθημένα μαζί τους αγγλοκεντρικοί κύκλοι―, θα αποτελέσει επιβεβαίωση της σχετικοποίησης και της μη δεσμευτικότητας της έννοιας).

Αυτά βέβαια έχουν προβλεφθεί στην Κοσμοϊδιογλωσσία (όπως και έχει δηλωθεί ποια θα είναι η κατάληξη στο πεδίο της πραγματικότητας, δηλαδή της πραγματικής ιστορικής εξέλιξης, ανεξάρτητα από το πεδίο των εννοιών και των ιδεών). Έχουν υπάρξει αρκετές έμμεσες ή άμεσες αναφορές στο ζήτημα παλαιότερα [*] ―καθώς πέρα από την αμφιλεγόμενη ιστοριογραφία της «Δύσης, και την αμφίβολη αναλυτική ισχύ της έννοιας, αυτή λειτουργεί παραπλανητικά και ως προς τα ερμηνευτικά σχήματα που προκύπτουν―, για την ιδεολογικοποίηση του όρου «Δύση», τη σταδιακή υποκατάσταση του όρου «Ευρώπη» τον περασμένο αιώνα (εάν η πολιτική μνήμη κάποιου περιορίζεται στην μετά την ίδρυση της Ε.Ε εποχή ―αναφέρομαι στο 1993― και όχι πριν, δύσκολο να καταλάβει τι εννοώ), δίνοντας ιδιαίτερη σημασία και βαρύτητα αποκλειστικά σε αυτό που ονομάζεται αγγλόσαξωνικός κόσμος.

Ασφαλώς, θα επανέλθω.

`~.

[*] Ενδεικτικά κείμενα από την | μ.Κ - AQ | περίοδο της Κοσμοϊδιογλωσσίας:






.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


16 | 9 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

31 Ιανουαρίου 2021

Ιστορικής κλίμακας μεταβολές της τελευταίας δεκαετίας στην ευρύτερη γεωγραφική γειτονιά μας ― και ένα εθνοκεντρικό παράρτημα.


31 | 1 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

Μουσική Συνοδεία



Τι συνέβη την τελευταία δεκαετία στην ευρύτερη γεωγραφική γειτονιά μας;

Άμεση επιστροφή των Τούρκων στον Περσικό Κόλπο για πρώτη φορά μετά από έναν αιώνα και στον Ινδικό Ωκεανό για πρώτη φορά μετά από περίπου πέντε αιώνες. 'Έμμεση επιστροφή των Ιρανών στην ανατολική Μεσόγειο μετά από πάρα πολλούς αιώνες και πύκνωση της ναυτικής τους παρουσίας στον Κόλπο του Άντεν. Άμεση και έμμεση επιστροφή των Αράβων του Κόλπου στην ανατολική Μεσόγειο για πρώτη φορά μετά από περίπου μια χιλιετία. 

Ελλάδα, Κύπρος, Λίβανος, Συρία, Κατάρ, Λιβύη, Σομαλία και Υεμένη, δίνουν αφορμή και αποτελούν μέσο για τις κύριες αυτές μεταβολές που λαμβάνουν χώρα και για τη μεγάλη περιφερειακή εικόνα που διαμορφώνεται: δηλαδή για την επιστροφή των Τούρκων των Ιρανών και των Αράβων του Κόλπου, μετά από αιώνες, στις θάλασσες από τη Μεσόγειο μέχρι τον Ινδικό. Ίσως δεν το συνειδητοποιούν ακόμη οι κάτοικοι των κρατών λόγω καθήλωσης σε εσωτερικές και γειτονικές ή διασυνοριακές συγκρούσεις και σε τοπικούς ανταγωνισμούς. Θα το καταλάβουν μελλοντικά. Όπως μελλοντικά θα καταλάβουν και στα κεντρικά κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ―Γερμανοί και Γάλλοι και λοιποί― πως οι Άραβες βλέπουν ολοένα και περισσότερο τη Μεσόγειο ως μια θάλασσα που δεν ανήκει αποκλειστικά στην «Ευρώπη» (πράγμα ιστορικά λογικό από τη δική τους πλευρά). 

Τα προηγούμενα, σε συνδυασμό με τη μόνιμη παρουσία της Ρωσσίας στην ανατολική Μεσόγειο και τη συνεχώς ενισχυόμενη οικονομική, εμπορική, επενδυτική και κάθε άλλης μορφής παρουσία της Κίνας, φανερώνουν πως οι χρυσές μέρες της λεγόμενης Δύσης έχουν τελειώσει.

Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να ενταχθεί και η επανάληψη μιας επισήμανσης που διαβάσατε πριν από χρόνια στην Κοσμοϊδιογλωσσία:

Ο Barack Obama, με αφορμή την εξέλιξη του πολέμου στη Συρία, είχε παλαιότερα δηλώσει την πεποίθησή του ότι η ισχύ απορρέει από το δίκαιο και όχι το δίκαιο από την ισχύ, χαράσσοντας τις περίφημες κόκκινες γραμμές του για τη Συρία. Οι Η.Π.Α υπό την διοίκηση Ομπάμα, με την απόφαση τους να μην επιτεθούν στη Συρία και να αγνοήσουν τις κόκκινες γραμμές που οι ίδιες έβαλαν, ομολόγησαν πως δεν μπορούσαν ούτε να προασπίσουν το δίκαιο ούτε να επιβεβαιώσουν την ισχύ τους. 

Η ανατολική Μεσόγειος αποτελεί απτό παράδειγμα της αποδυνάμωσης του μέχρι πρότινος μονοπολικού πλανητικού παράγοντα και κέντρου (Η.Π.Α και «Δύση») και της ενίσχυσης μιας πολύπλοκης πολυκεντρικής διάστασης συνεχών ανταγωνισμών καθώς και της ανόδου περιφερειακών δυνάμεων (όλων των υπολοίπων). 

Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, πέρα από το μεσογειακό, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής πλέον δεν μπορούν παρά να ετεροκαθορίζονται σε μεγάλο βαθμό, συγκριτικά με παλαιότερα, και να εξαρτώνται υπερβολικά από άλλους: Ισραηλινούς, Τούρκους, Άραβες του Κόλπου και της Μεσογείου, Ινδούς, Βιετναμέζους, Κορεάτες, Ιάπωνες κ.λπ. 

Παραδείγματος χάριν, εάν οι Κορεάτες του Νότου και οι Ιάπωνες αρνηθούν να μπουν σε μια ευθεία σκληρή αντιπαράθεση με την Κίνα καταρρέουν πλήρως τα σχέδια των Η.Π.Α στην ανατολική Ασία: 

Cato Institute, National Interest: South Korea Is Charting an Independent Course on China. South Korea doesn’t want to end up as a permanent target of Chinese ire as a result of America’s efforts to goad Beijing into a war of words and public one‐​upmanship. Nikkei Asia: 70% of corporate Japan's leaders want Biden to ease China tensions. Asia Times: Japan could opt for a less hawkish China policy. Japanese LDP politicians who favor a softer line on China are ascendent while hawks are in retreat.






Εθνοκεντρικό παράρτημα
Η Ελλάδα, μόλις ζόρισαν τα πράγματα, αναγκάστηκε να στραφεί από την πραγματικότητα των Βρυξελλών και του Ρήνου, και τις ιδεολογικές συζητήσεις περί Ουγγαρίας, στην σκληρή πραγματικότητα του Καϊρου και του Νείλου και τις πολύ απτές επιπτώσεις του μέλλοντος της Λιβύης, φτάνοντας μέχρι τους Άραβες του Περσικού Κόλπου και, δια μέσου Τελ Αβίβ, πιθανώς μέχρι... το Νέο Δελχί (εδώ δεν μας απασχολεί εάν κάτι τέτοιο είναι σωστό ή λάθος. Λέμε ότι συμβαίνει). 

Κάποτε, όταν ζόριζαν τα πράγματα, η Ελλάδα στρεφόταν αποκλειστικά προς το Λονδίνο και το Παρίσι. Κάποτε, στα πλαίσια της Εποχής της Μεγάλης Παρέκκλισης, στη Μεσόγειο κυριαρχούσαν οι Βρετανοί και οι Γάλλοι. Σήμερα οι δυνάμεις αυτές, από μόνες τους, δίχως τους Άραβες του Κόλπου και της Μεσογείου, τους Αραβολεβαντίνους, τους Ισραηλινούς και τους Τούρκους, είναι αδύναμες αν όχι ανύπαρκτες ― γεγονός που επιβεβαιώθηκε τόσο στη Συρία όσο και στη Λιβύη (από τους Βρετανούς μένει η ιστορική γεωγραφία των κρατών της προηγούμενης παραγράφου, η οποία διαμορφώθηκε από αυτούς, οι εν ελλάδι αγγλοσπουδαγμένοι μας, και η νοσταλγία μιας διαφορετικής εποχής που προσφέρει το βίντεο).

Σημειωτέον. Όλους όσους αναφέρω στην πρώτη παράγραφο μέχρι πρότινος στην Ελλάδα τους ονόμαζαν αδιακρίτως «τριτοκοσμικούς» (πλην ίσως Ισραηλινών). Θυμάμαι χαρακτηριστικά, πριν από κάποια χρόνια, όταν είχα δημοσιεύσει μια αναφορά για το διαστημικό πρόγραμμα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στον Άρη (στο πλαίσιο ανάδειξης της ολοκλήρωσης της δυτικοκεντρικής εποχής, εξετάζοντας παράλληλα τη σχέση κελεμπίας-επιστήμης), οι αντιδράσεις ήταν του στυλ: τι ασχολείσαι με τους τριτοκοσμικούς που λίγδωσε το άντερό τους μέσω των πετρελαίων (εκείνη την περίοδο τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δεν ήταν pop στην ελληνική δημόσια σφαίρα, καθώς ο «μέσος» Έλληνας της περίφημης «κοινής γνώμης» δε γνώριζε ούτε που βρίσκονταν, πόσο μάλλον να μπορεί να ονειρεύεται πάρτι εν μέσω πανδημίας λόγω εξαιρετικά ασφαλούς και προνομιακού «τριτοκοσμικού» υγειονομικού περιβάλλοντος ή έστω την πιθανότητα να υπερίπτανται F-35 πάνω από το κεφάλι του). Οι ορολογίες αυτές δημιουργήθηκαν στα πλαίσια διαφορετικών παγκόσμιων συσχετισμών δύναμης γι' αυτό σήμερα είναι άκαιρες ή το περιεχόμενό τους αναλυτικά ανεπαρκές και κενό ουσίας. Ούτως ή άλλως ιδεολόγημα ήταν αυτή η τριχοτόμηση, όχι επιστημονική κατηγοριοποίηση.

Επίσης πριν από πέντε χρόνια, το 2016, είχα παραθέσει δύο χάρτες. Στον πρώτο χάρτη αντικατοπτριζόταν πως αντιλαμβάνεται η Ελλάδα τον εαυτό της από πλευράς κυρίαρχης ιδεολογίας, και πως θέλει να είναι, με την ίδια να βρίσκεται στο κάτω δεξιό άκρο, σε μια γωνία, βλέποντας τον εαυτό της περιθωριακά (ως υποπεριφέρεια, φτωχός συγγενής και ακρίτας) μέσα από μια βουλησιαρχική ιδεολογική ευρωκεντρική μάτια με επίκεντρο τον Ρήνο και τα στενά της Μάγχης. Στον δεύτερο χάρτη φαινόταν η γειτονική και ευρύτερη περιφερειακή γεωγραφία της Ελλάδας όπως είναι, με το Αιγαίο, τα Στενά και κυρίως την ανατολική Μεσόγειο να βρίσκονται στο επίκεντρο, μαζί με τον Εύξεινο, ξεκινώντας από τη Σικελία και τα παράλια της Γαλλίας, περιλαμβάνοντας μέρος της Ερυθράς και φτάνοντας  μέχρι τον Καύκασο και τον Κόλπο του Ομάν.

Όλα τα προηγούμενα φανερώνουν, μεταξύ άλλων, την απότομη είσοδο και την εισβολή της πραγματικότητας στην ιδεολογική ατμόσφαιρα της ραγισμένης, πλέον, ευρωκεντρικής και δυτικοκεντρικής ιδεολογικής γυάλας, καθώς και τη δύναμη της ιστορίας και της γεωγραφίας έναντι της ιδεολογίας (τις πιέσεις που ασκούν οι πραγματικότητες αυτές σε πάσης φύσεως ιδεολογικές σαπουνόφουσκες). 

Η τελευταία δεκαετία υπήρξε η δεκαετία της σταδιακής επιβολής, επικράτησης και κυριαρχίας της (ιστορικής) πραγματικότητας επί της (ιδεολογικής) φαντασίωσης ― σε εθνοκεντρικό, περιφερειακό, ευρωκεντρικό, δυτικοκεντρικό και πλανητικό επίπεδο.


~


.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


31 | 1 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

7 Ιανουαρίου 2021

Μια διεθνοπολιτική ματιά στην πανδημική κρίση.



7 | 1 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

Μουσική Συνοδεία



Οι αριθμοί δεν λένε ψέματα. Ψέματα λένε οι άνθρωποι. Όμως οι αριθμοί μπορούν να παραπλανήσουν μέσα από τη μέθοδο από την οποία προκύπτουν, μέσω των τρόπων που τους ερμηνεύουμε και των πλαισίων που τους εντάσσουμε προκειμένου να εξαχθούν συμπεράσματα και να αναδυθεί νόημα.

Οι αριθμοί μπορεί να μην λένε ψέματα, λοιπόν, όμως αν μελετήσει κανείς ιστορία της φιλοσοφίας και των επιστημών διαπιστώνει πως λειτουργούν μαγικά. Βασικά δε χρειάζεται να μελετήσει τίποτα από τα προηγούμενα παρά μόνο να παρατηρήσει πόσο μαγικά χρησιμοποιούνται οι αριθμοί από τα κόμματα και τα μήντια στα πλαίσια διαμόρφωσης της λεγόμενης κοινής γνώμης, χειραγώγησης συνειδήσεων, δημιουργίας συναίνεσης και νομιμοποίησης αποφάσεων που επιδιώκουν να παρουσιάζονται ότι έχουν έρεισμα κάπου αλλού πέρα από τον υπολογισμό το συμφέρον και τη βούληση αυτού που αποφασίζει. 

Αυτό που θέλω να πω είναι ότι οι αριθμοί μπορούν να αμφισβητηθούν. Εξ ου και επιλέγω να παρουσιάσω αρκετά παραδείγματα και πλαίσια τα οποία θεωρώ πως λειτουργούν και ως έμμεσοι έλεγχοι επί των αριθμών. Αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο είναι να φωτίσω πτυχές και να καταστήσω φανερές γωνίες που ήταν ανύπαρκτες για τον αναγνώστη προτού διαβάσει το κείμενο. Ο αναγνώστης κρίνει τι κρατάει και τι αφήνει απ' όσα ακολουθούν.

Επιλέγω ως κεντρικό άξονα, για να εξετάσω τα κράτη και τη διαχείρισή τους στην κρίση της πανδημίας έναν δείκτη, τον σκληρότερο που υπάρχει: τους επιβεβαιωμένους θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους (confirmed CoViD-19 deaths per million people). Εκτιμώ ότι φανερώνει σημαντικά πολιτικά στοιχεία ανεξάρτητα από την υγειονομική δυνατότητα και διαχείριση ενός κράτους. Το κείμενο από την αρχή μέχρι το τέλος του διατρέχει ο συγκεκριμένος δείκτης, που λειτουργεί ως κεντρικός άξονας, με τους υπόλοιπους να δρούν συμπληρωματικά και περιπτωσιολογικά (το κείμενο είναι πολιτικό και όχι τεχνικό με δείκτες για την υγεία). Τα στοιχεία είναι από το πανεπιστήμιο Johns Hopkins και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Τα πλαίσια που χρησιμοποιώ προσπαθώ να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο διαυγή και να προσφέρουν δυνατότητα ελέγχου επί των αριθμών ακόμη και στην περίπτωση που οι τελευταίοι αμφισβητηθούν.

Οι άνθρωποι δεν είναι αριθμοί όμως σε αριθμούς αποτυπώνονται οι μεταξύ τους σχέσεις.

Μελετώντας, λοιπόν, τους αριθμούς σχετικά με τον δείκτη των επιβεβαιωμένων θανάτων ανά εκατομμύριο ανθρώπους, διαπίστωσα πως αρχικά διαμορφώνονται τρεις ομάδες κρατών ως προς την επιτυχία και την αποτυχία τους στη διαχείριση της πανδημικής κρίσης σε παγκόσμια κλίμακα. Βεβαιώθηκα πως οι αριθμοί έχουν κάποια αξία μόλις άρχισαν να φανερώνονται μέσα από την εξέτασή τους είτε γεωγραφικές είτε δημογραφικές είτε οικονομικές είτε πολιτικές πραγματικότητες.

Έτσι επέλεξα ως βάση εκκίνησης (I) τη μεγαλύτερη οικονομία της Αμερικής, της Ευρώπης και της Ασίας, δηλαδή τις Η.Π.Α, τη Γερμανία και την Κίνα. Ύστερα αποφάσισα να εμπλουτίσω το αρχικό σχήμα (II) με τις δεκαπέντε μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη, τόσο ως προς το ονομαστικό ΑΕΠ (Nominal) όσο και ως προς την ισοτιμία της αγοραστικής τους δύναμης (Purchasing Power Parity), και να αποτυπώσω τα αποτελέσματα εκτός από διάγραμμα και σε χάρτη, προκειμένου να υπάρξει και χωρική αποτύπωσή τους μέσω της οποίας φανερώνεται η σημασία της γεωγραφίας της γειτνίασης και της εγγύτητας (ο χάρτης βέβαια είναι παραδοσιακός, δηλαδή ΆφροΕυρωκεντρικός, αλλά δεν είναι δυνατόν να τεθούν και ζητήματα χαρτογραφίας σε ένα τέτοιο κείμενο). Στη συνέχεια διεύρυνα ακόμη περισσότερο τον αριθμό των κρατών και προχώρησα (III) στις είκοσι μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη (ομοίως), επιλογή από την οποία προέκυψε μια διαφοροποίηση. Συνέχισα (IV) με μια συσχέτιση διηπειρωτικών διαστάσεων για Η.Π.Α και Ε.Ε και ολοκλήρωσα συγκρίνοντας (V) τα πιο αποτυχημένα και επιτυχημένα κράτη μεταξύ τους, διεξάγοντας πολλαπλούς ελέγχους μέσω πέντε ακόμη περιπτώσεων ή πλαισίων, προκειμένου να ελεγχθεί η μεγάλη εικόνα. 

I

Μελετώντας τις μεγαλύτερες οικονομίες σε Αμερική, Ευρώπη και Ασία διαπιστώνουμε πως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής έχουν πάνω από 1050 θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους, η Γερμανία 450+ ενώ η Κίνα 4.




Οι μεγαλύτερες οικονομίες σε πλανητική κλίμακα με βάση το ονομαστικό ΑΕΠ (Nominal) είναι οι εξής: 1. Η.Π.Α, 2 Κίνα, 3 Ιαπωνία, 4. Γερμανία, 5. Ηνωμένο Βασίλειο, 6. Ινδία, 7. Γαλλία, 8. Ιταλία, 9. Καναδάς, 10. Νότια Κορέα, 11. Ρωσσία, 12. Βραζιλία, 13. Αυστραλία, 14. Ισπανία, 15. Ινδονησία, 16. Μεξικό, 17. Ολλανδία, 18. Ελβετία, 19. Σαουδική Αραβία, 20. Τουρκία (με την Ταϊβάν και το Ιράν να ακολουθούν).

Ενώ με βάση το ΑΕΠ σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (Purchasing Power Parity) οι μεγαλύτερες οικονομίες είναι οι εξής: 1. Κίνα, 2. Η.Π.Α, 3. Ινδία, 4. Ιαπωνία, 5. Γερμανία, 6. Ρωσσία, 7. Ινδονησία, 8. Βραζιλία, 9. Ηνωμένο Βασίλειο, 10. Γαλλία, 11. Μεξικό, 12. Ιταλία, 13. Τουρκία, 14. Νότια Κορέα, 15. Καναδάς, 16. Ισπανία, 17. Σαουδική Αραβία, 18. Αυστραλία, 19. Αίγυπτος, 20. Πολωνία (με την Ταϊλάνδη και την Ταϊβάν να ακολουθούν).

II 

Αν συγκρίνουμε τις δεκαπέντε μεγαλύτερες οικονομίες οι τρεις ομάδες κρατών που προκύπτουν, ως προς την επιτυχία και την αποτυχία τους στη διαχείρισης της πανδημίας σε παγκόσμια κλίμακα, με βάση τον δείκτη των επιβεβαιωμένων θανάτων ανά εκατομμύριο ανθρώπους, έχουν ως εξής: 

Πρώτη Ομάδα: 1. Ιταλία με περισσότερους από 1250 θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους, 2. Ηνωμένο Βασίλειο (1150+), 3. Ισπανία (1100+), 4. Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (1050+), 5. Γαλλία (1000+), 6. Βραζιλία (930), 

Δεύτερη Ομάδα: 7. Γερμανία (450+), 8. Καναδάς (430+) και 9. Ρωσσία (410+),  

Τρίτη Ομάδα: 10. Ινδία (110), 11. Ινδονησία (85), 12. Αυστραλία (35), 13. Ιαπωνία (30), 14. Νότια Κορέα (20) και 15. Κίνα (4).

Οι τρεις ομάδες αποτυπώνονται καθαρά στο διάγραμμα ενώ ο χάρτης βοηθά σε μια χωρική, περιφερειακή και γεωγραφική αντίληψη των πραγμάτων.





Υπάρχει αποτύπωση και για τις δεκαπέντε μεγαλύτερες οικονομίες με βάση την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (Purchasing Power Parity), όμως για λόγους απλότητας παρακάμπτω τις εικόνες. Ουσιαστικά, εκτός του ότι αλλάζει η ιεράρχηση των κρατών στη λίστα (γίνεται περισσότερο πλανητική και λιγότερο δυτικόευρωκεντρική), στο διάγραμμα και τον χάρτη προστίθενται η Τουρκία και το Μεξικό και βγαίνουν εκτός εικόνας η Ισπανία και η Αυστραλία. Η Τουρκία βρίσκεται μεταξύ της τρίτης και της δεύτερης ομάδας ενώ το Μεξικό στην πρώτη.

III

Αν συγκρίνουμε τώρα τις είκοσι μεγαλύτερες οικονομίες η διαφοροποίηση που προκύπτει είναι ότι οι ομάδες κρατών που διαμορφώνονται από τρεις γίνονται δύο.

Πρώτη Ομάδα: 1. Ιταλία (1250), 2. Ηνωμένο Βασίλειο (1150), 3. Ισπανία (1100), 4. Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (1050), 5. Γαλλία και 6. Μεξικό (1000), 7. Βραζιλία (930), 8. Ελβετία (850) ενώ ακολουθεί 9. η Ολλανδία που βρίσκεται μεταξύ των δύο ομάδων με περίπου 700 θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους.

Δεύτερη Ομάδα: 10. Γερμανία (450), 11. Καναδάς (430), 12. Ρωσσία (410), 13. Τουρκία (260), 14. Σαουδική Αραβία (180), 15. Ινδία (110), 16. Ινδονησία (85), 17. Αυστραλία (35), 18. Ιαπωνία (30), 19. Νότια Κορέα (20) και 20. Κίνα (4).





Ομοίως και για τις είκοσι μεγαλύτερες οικονομίες υπάρχει αποτύπωση με βάση την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (Purchasing Power Parity). Σε αυτή την περίπτωση φεύγουν από το κάδρο η Ελβετία και η Ολλανδία και προστίθενται η Αίγυπτος και η Πολωνία. Η τελευταία βρίσκεται σε λίγο χειρότερα επίπεδα από την Ολλανδία στο διάγραμμα, δηλαδή μεταξύ της δεύτερης και της πρώτης ομάδας κρατών.

Ολοκληρώνω με μια παρατήρηση που δε σχετίζεται με το πλαίσιο των μεγαλύτερων οικονομιών αλλά έχει τη σημασία της. Η συζήτηση περί της Σουηδίας είναι εν πολλοίς ιδεολογική. Με βάση τον δείκτη που εξετάζω η Σουηδία δεν ξεχωρίζει ιδιαίτερα με περίπου 890 θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους (συγκριτικά με άλλα «δυτικά» κράτη, γιατί σε πλανητική κλίμακα έχει τα μαύρά της τα χάλια). Βρίσκεται στην πρώτη-χειρότερη ομαδοποίηση κρατών, σε σχετικά καλό επίπεδο για τη συγκεκριμένη ομάδα, κοντά στη Βραζιλία και την Ελβετία, ενώ σε περιφερειακό επίπεδο αποτελεί μακράν το χειρότερο σκανδιναβικό κράτος. Η χρησιμοποίησή της ως το ένα άκρο μιας αντίθεσης λειτουργεί μάλλον παραπλανητικά καθώς στην ουσία συγκρίνονται κράτη από την πρώτη ομαδοποίηση μεταξύ τους. Αν κάποιος επιθυμούσε να δημιουργήσει ένα αντιθετικό παράδειγμα με την πρώτη ομάδα κρατών, και εφόσον είχε ως σκοπό του τον περιορισμό των θανάτων και όχι κάποια διαφορετική στόχευση, το λογικό θα ήταν να επιλέξει στο ένα άκρο είτε τη Γερμανία είτε τον Καναδά ή, κάπως πιο τραβηγμένα, την Ολλανδία (που βρίσκεται μεταξύ των δύο ομαδοποιήσεων). Τα προηγούμενα βέβαια εφόσον έπρεπε να επιλέξει αποκλειστικά ανάμεσα σε κράτη του βορειοατλαντικού χώρου, δηλαδή του πλέον αποτυχημένου ―ως προς τον δείκτη που εξετάζουμε― στον πλανήτη. 

IV

Στην «ποσοτική» μέτρηση με τους απόλυτους αριθμούς οι Η.Π.Α και η Ε.Ε έχουν περισσότερους θανάτους όχι μόνο από τα υπόλοιπα κράτη αλλά και από ολόκληρες ηπείρους: οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής μετρούν περίπου 360 χιλιάδες απώλειες ανθρώπων, περισσότερους από ολόκληρη την Αφρική και την Ασία, και ελαφρώς λιγότερους από την Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία μετρά περίπου 370 χιλιάδες θανάτους (η Ε.Ε βέβαια δεν αποτελεί ενιαίο κράτος αλλά πολιτική και οικονομική ένωση κρατών ηπειρωτικών διαστάσεων). Σε απόλυτους αριθμούς οι ήπειροι με τους περισσότερους θανάτους είναι η βόρεια Αμερική και η Ευρώπη με πάνω από μισό εκατομμύριο η καθεμιά τους (στην Ευρώπη προφανώς προσμετρώνται, πέραν των κρατών της Ε.Ε, και κράτη όπως η Ουκρανία, η Ρωσσία κ.λπ). Θυμίζω πως στην Ασία κατοικεί κάτι λιγότερο από το 60% του συνολικού ανθρώπινου πληθυσμού.




Όμως και στην «ποιοτική» μέτρηση ―την οποία αναφέρω με επιφύλαξη σε ό,τι αφορά τη συγκεκριμένη συσχέτιση διηπειρωτικών διαστάσεων― οι Ηνωμένες Πολιτείες, ένα κράτος ηπειρωτικών διαστάσεων, βρίσκονται στην πρώτη θέση με περισσότερους από 1050 θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους, πάνω από την ήπειρο της βόρειας και της νότιας Αμερικής, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από την Ευρώπη ως ήπειρο, από την Ασία και την Αφρική.




Δεν εντυπωσιάζει τόσο η παταγώδης αποτυχία των Η.Π.Α, δηλαδή της μόνης αναπτυγμένης χώρας που το μέσο εισόδημα για το κάτω μισό της κοινωνίας μειώνεται συνεχώς εδώ και τρεις συναπτές δεκαετίες, και του βιομηχανικού κράτους που διεξήγαγε τους περισσότερους πολέμους σε παγκόσμια κλίμακα μέσα στην ίδια χρονική περίοδο (με όλα τα παράπλευρα αποτελέσματα που μπορεί να έχουν τα προηγούμενα, για να αναφέρουμε μονάχα δυο από τους παράγοντες που συνέβαλλαν στο να μετατραπούν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής σε κωλοχανείο, ή που καθιστούν πλέον αδύνατον να κρύβονται πίσω από εξωτερικούς εχθρούς και οικουμενικά ιδεολογήματα οι εκτρωματικές καταστάσεις του εσωτερικού τους). Εκείνο που προκαλεί περισσότερη εντύπωση είναι η διαπίστωση του πόσο έωλη, ανούσια και κενή περιεχόμενου είναι η ενδό«δυτική» διαμάχη για το αν τα πάει καλύτερα η αμερικανική ή η ευρωπαϊκή πλευρά του Ατλαντικού. Η.Π.Α και Ε.Ε για αυτό που είναι, για ό,τι αξιώνουν και ό,τι πρεσβεύουν σε πλανητική κλίμακα, έχουν αποτύχει παταγωδώς σε σχέση με τον υπόλοιπο πλανήτη, έχουν απογυμνωθεί (μεταξύ τους, στη «δυτική» τους ραγισμένη γυάλα και στην ιδεολογική φούσκά τους, μπορούν να τρώγονται χάριν τοπικών και υπερεθνικών διατλαντικών συσχετισμών και  συμφερόντων).

Αυτό που μπορεί να παρουσιαστεί ως υπερασπιστικό επιχείρημα στα πλαίσια που εξετάζουμε εδώ υπέρ των λεγόμενων δυτικών κρατών, δηλαδή των κρατών του ευρωαμερικανικού χώρου του βόρειου Ατλαντικού, αν εξεταστούν το καθένα κατά μόνας, είναι ο ρυθμός θνητότητας (CoViD-19). Παραδείγματος χάριν, η Κίνα έχει μεγαλύτερο ρυθμό θνητότητας από την Ελλάδα, την Ιταλία και τη Τυνησία (οι οποίες βρίσκονται περίπου στα ίδια επίπεδα) και μικρότερο από την Αίγυπτο. Ωστόσο, πέραν του γεγονότος ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Μαλαισία έχουν από τους μικρότερους ρυθμούς θνητότητας στον πλανήτη, πολύ χαμηλότερους από τα αποτελεσματικότερα «δυτικά» κράτη, και ο συγκεκριμένος δείκτης μπορεί να λειτουργήσει μερικώς παραπλανητικά. Διότι είναι διαφορετικό πράγμα ένας ρυθμός θνητότητας πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο σε μια νεανική κοινωνία με ρυθμούς γονιμότητας άνω των δύο παιδιών (ανά γυναίκα) σε σύγκριση με έναν ρυθμό θνητότητας κάτω από τον παγκόσμιο μέσο όρο σε μια κοινωνία από τις πλέον γερασμένες με ρυθμούς γονιμότητας κάτω των δύο παιδιών. Παρεμπιπτόντως, η Ελλάδα έχει και περισσότερους θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους και υψηλότερο ρυθμό θνητότητας (CoViD-19) ενώ και πιο γερασμένη κοινωνία είναι και με μικρότερο ρυθμό γονιμότητας από την Τουρκία. Κατά τα λοιπά, η Ελλάδα έχει κληρονομήσει αυτή την ηλίθια ευρωδυτικίζουσα νοοτροπία, στην επαρχιώτικη ασφαλώς εκδοχή της καρικατούρας, του περιφερειακού δημοδιδάσκαλου που με ύφος πατρονάρει και εισάγει στους κόλπους του πολιτισμού τους... βαρβάρους, δηλαδή τους μη παρηκμασμένους. Όπως λέει και ο λαός, οι γέροι ―και οι παρηκμασμένοι― ξεμωραίνονται ή, πιο ποιητικά και ηθικοδιδακτικά, Μωραίνει Κύριος ὅν βούλεται ἀπολέσαι... 

Ολοκληρώνοντας, το πλέον αποτυχημένο κράτος σε αριθμό θανάτων ανά εκατομμύριο ανθρώπους στην ήπειρο της Αμερικής, νότιας και βόρειας, είναι το Περού (1150) με τις Η.Π.Α να το ακολουθούν, ενώ στην αφρικανική ήπειρο είναι η Νότια Αφρική (540+) την οποία ακολουθεί η Τυνησία (420+). Το χειρότερο μουσουλμανικό κράτος είναι το Ιράν (650+) ―που βρίσκεται σε παρεμφερή επίπεδα με την Ολλανδία, όπως η Τυνησία με το Ισραήλ― εφόσον όμως δεν προσμετρηθεί η Βοσνία-Ερζεγοβίνη ως μερικώς μουσουλμανικό κράτος. Αν προσμετρηθεί, τότε η Βοσνία-Ερζεγοβίνη κατέχει τη χειρότερη θέση με περισσότερους από 1250 θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους. Δηλαδή το μερικώς μουσουλμανικό κράτος που βρίσκεται στην Ευρώπη είναι περισσότερο αποτυχημένο στο συγκεκριμένο δείκτη τόσο από το χειρότερο κράτος των αφρικανικών ακτών της Μεσογείου όσο και από το αντίστοιχο της Μέσης Ανατολής




V

Στα είκοσι πιο αποτυχημένα κράτη σε πλανητική κλίμακα πρώτο συναντάμε το Βέλγιο με 1700 και πλέον θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους, ενώ ακολουθούν Σλοβενία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Ιταλία, Βόρεια Μακεδονία, Περού, Βουλγαρία, Τσεχία, Ηνωμένο Βασίλειο (1150+), Μαυροβούνιο, Ισπανία, Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (1050+), Ουγγαρία, Κροατία, Γαλλία (1000+), Μεξικό, Παναμάς, Αρμενία, Αργεντινή, Βραζιλία (με την Ελβετία να ακολουθεί). 




Ορισμένα από τα πλέον επιτυχημένα κράτη είναι η Ταϊβάν με 0.3 θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους, το Βιετνάμ (0.4), η Ταϊλάνδη, η Κίνα (4), η Νέα Ζηλανδία (5), η Μαλαισία, η Νότια Κορέα (20), η Ιαπωνία (30) και η Αυστραλία. Προφανώς υπάρχουν αρκετά κράτη που δεν αναφέρω διότι παραδοσιακά έχουν χαμηλή αλληλόδραση με το εξωτερικό περιφερειακό, διεθνές και παγκόσμιο περιβάλλον.

Βλέπουμε πως στο ένα άκρο βρίσκονται κράτη όπως το Βέλγιο, οι Η.Π.Α, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία, κράτη του Ατλαντικού και της λεγόμενης Δύσης, και στο ακριβώς αντίθετο άκρο η Ταϊβάν, η Κίνα, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, όλα κράτη της Ασίας του Ειρηνικού, ανεξαρτήτως αν έχουν ανταγωνιστικές μεταξύ τους σχέσεις. 

Το παράδειγμα φαίνεται να επιβεβαιώνει την εκτίμηση που έχω εκφράσει εδώ και χρόνια για την ολοκλήρωση ενός ιστορικού κύκλου του πυρήνα της «Δύσης» (ή της κεντρικής γεωγραφίας του φιλελευθερισμού) και την κατάσταση του πυρήνα, δηλαδή τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία. Ωστόσο δεν πρέπει να μείνουμε μονάχα σε αυτό.

Αρκετοί ισχυρίζονται πως οι αριθμοί σε ό,τι αφορά την Κίνα είναι ψευδείς ή αλλοιωμένοι. Πέραν του ότι μια τέτοια στάση αποκρύπτει όλα τα παραδείγματα και τα πλαίσια που προηγήθηκαν (φανερώνοντας έναν τρομακτικό υποκειμενισμό ή και μια εθελοτυφλία) αλλά και όσα ακολουθούν, ακόμη και αν δεχτούμε π.χ πως είναι δεκαπλάσιοι οι θάνατοι ανά εκατομμύριο ανθρώπους συγκριτικά με τα επίσημα στοιχεία, δεν αλλάζει η μεγάλη εικόνα και η κύρια αντίθεση, η οποία είναι συνταρακτική και συγκλονιστική: 

Οι επιβεβαιωμένοι θάνατοι ―τόσο σε απόλυτους αριθμούς όσο και ανά εκατομμύριο ανθρώπους― είναι συντριπτικά περισσότεροι στην Αμερική και την Ευρώπη συγκριτικά με την ανατολική και νότιοανατολική Ασία. 

Η αμέσως προηγούμενη διαπίστωση απόκτα μεγαλύτερο βάθος και βάρος αν εξετάσουμε και ορισμένες ακόμη περιπτώσεις-πλαίσια. Πιο συγκεκριμένα έχω επιλέξει πέντε: 

Πρώτον, τις πόλεις και τα μικροκράτη, με χειρότερη περίπτωση τη Γαληνοτάτη Δημοκρατία του Αγίου Μαρίνου (1800+ προφανώς μέσω αναγωγής) με την Ανδόρα και το Λιχτενστάιν να ακολουθούν (1000+). Την καλύτερη θέση κατέχει η Σιγκαπούρη (5) με το Σουλτανάτο του Μπρουνέι (7) να έπεται. Το  Μονακό βρίσκεται ανάμεσα σε αυτά τα δύο άκρα (100) και σε λίγο χειρότερη θέση από το μικρότατο αλλά στρατηγικότατο αφρικανικό κράτος-κατασκεύασμα που αποτελεί κόμβο στρατιωτικών βάσεων, το Τζιμπουτί (60+). 

Δεύτεροντα κράτη αγγλοσαξωνικής καταγωγής που βρίσκονται νοτίως της Ασίας του Ειρηνικού και του Ινδικού, στη λεγόμενη Ωκεανία, δηλαδή τη Νέα Ζηλανδία (5) και την Αυστραλία (35), που τα πήγαν απείρως καλύτερα από το πρωτογενές-καταγωγικό κράτος του Ατλαντικού, στην προκειμένη περίπτωση το Ηνωμένο Βασίλειο, που ξεπερνά τους 1150 θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους. 

Σε αυτό το σημείο απαραίτητη είναι μια επισήμανση για τον Καναδά που επιβεβαιώνει και εμβαθύνει μια παρατήρηση που έχω κάνει για την αντιστροφή της σχέσης κέντρου-περιφέρειας στην εποχή και τον κόσμο που αναδύεται. Την αντιστροφή αυτή πλέον δεν την παρατηρούμε μόνο σε ένα επίπεδο (π.χ οικονομικό) αλλά και στο πλαίσιο που εξετάζουμε εδώ, τουλάχιστον μερικώς. Για παράδειγμα, δεν αποτελεί η πρώην αποικία της Ολλανδίας, η Ινδονησία, μόνο μεγαλύτερη οικονομία από το πρώην μητροπολιτικό κέντρο, αλλά έχει και καλύτερα αποτελέσματα από αυτήν στον δείκτη που εξετάζουμε, με την Ολλανδία να μετρά περίπου 700 θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους και την Ινδονησία 85 (στα ίδια επίπεδα βρίσκεται το Κατάρ). Το φαινόμενο αυτό δεν παρατηρείται μονάχα στη σχέση των δυτικών με τα εξωδυτικά κράτη αλλά και στη σχέση των δυτικών κρατών μεταξύ τους, με τον Καναδά (430) να τα πηγαίνει καλύτερα τόσο από το Ηνωμένο Βασίλειο (1150+) όσο και από τη Γαλλία (1000+), δηλαδή από τα παλαιά μητροπολιτικά κέντρα. Οι περιπτώσεις της Νέας Ζηλανδίας (5) και της Αυστραλίας (35), που αναφέρθηκαν προηγουμένως, πέραν όλων των άλλων φανερώνουν και τη δύναμη της γεωγραφίας, της γειτνίασης και της εγγύτητας, με τα δύο κράτη που βρίσκονται νότια της Ασίας του Ειρηνικού και του Ινδικού, να έχουν καλύτερα αποτελέσματα τόσο από το παλαιό μητροπολιτικό κράτος, το Ηνωμένο Βασίλειο, όσο και από το βορειοαμερικανικό κράτος που βρέχεται από τον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό, τον Καναδά ― η Ολλανδία, επίσης, φαίνεται να επιβεβαιώνει τη δύναμη της γειτνίασης, καθώς λειτουργεί σαν χώρα-όριο μεταξύ Βρετανίας, Γαλλίας και Βελγίου από τη μια μεριά, με πάνω από 1000 θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους, και της Γερμανίας από την άλλη, με λιγότερους από 500.

Συνεχίζοντας, βλέπουμε πως ακόμη και αν εξετάσουμε, τρίτον, τα αποτελεσματικότερα κράτη του Ατλαντικού, όπως είναι η Ισλανδία και η Νορβηγία (82), διαπιστώνουμε πως βρίσκονται στα ίδια επίπεδα με κράτη του Ινδικού και του Ειρηνικού, όπως η Ινδονησία και οι Φιλιππίνες (85). Ακόμη και αν κάποιος αμφισβητήσει τα συγκεκριμένα νούμερα έχει αξία είτε να επισημάνει πως μιλάμε για κράτη που είναι κατά πολύ φτωχότερα, πιο νεανικά, περισσότερο πολυπληθή και πυκνοκατοικημένα (σε αυτό το σημείο θα είχε ενδιαφέρον να ανοίξει μια θεματολογία περί αντοχής και ανθεκτικότητας) είτε να αναφερθεί στη Μαλαισία που μετρά λιγότερους από 20 θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους. 

Και προκειμένου να εξανεμιστεί κάθε αμφιβολία που μπορεί να προκύψει για την κύρια αντίθεση που παρατηρείται και τη μεγάλη εικόνα που διαμορφώνεται, ακολουθούν δύο ακόμη περιπτώσεις. 

Τέταρτον, τα τρία πιο γερασμένα κράτη του πλανήτη, δηλαδή η Ιαπωνία όπου η (δια)μέση ηλικία υπερβαίνει τα 48 έτη, η Ιταλία όπου αγγίζει τα 48 και η Γερμανία όπου ξεπερνά τα 46.5 έτη. 




Τέλος, πέμπτον, τα δύο ισχυρότερα ―προς το παρόν― νησιωτικά κράτη από οικονομική, στρατιωτική, βιομηχανική και τεχνολογική άποψη, δηλαδή η Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ανάμεσά τους το χάος.




Οι θάνατοι ανά εκατομμύριο ανθρώπους στην Ιταλία είναι 1250+, στο Ηνωμένο Βασίλειο 1150+, στη Γερμανία 450+, ενώ στην Ιαπωνία μόλις 30.


Έξοδος

Τα παραδείγματα και οι αριθμοί αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου. Κάτω από την επιφάνεια βρίσκεται μια πολύ βαθύτερη εξέλιξη που σχετίζεται με την τεκτονική μετακίνηση που λαμβάνει χώρα από τη «Δύση» προς την «Ανατολή», από την Ευρώπη και την Αμερική του Ατλαντικού προς την Ασία του Ειρηνικού και του Ινδικού κ.ο.κ. 

Οι αυτοαποκαλούμενες δυτικές κοινωνίες ήταν κάποτε γνωστές για την διακυβέρνηση, την ορθολογικότητα και την επιστήμή τους (ή το λιγότερο κατασκεύασαν ένα τέτοιο κοσμοείδωλο για την αυτοκατανόηση και αυτοδικαιώσή τους, το οποίο εξωτερίκευσαν προς τους υπολοίπους με τους τελευταίους να το αποδέχονται ως αληθές). Όμως τα προηγούμενα έχουν μεταβληθεί σε παχιά λόγια και ιδεολογικό πολτό. Η τελευταία δεκαετία όχι μόνο έριξε τις μάσκες αλλά ταυτόχρονα φανέρωσε, πέρα από κάθε αμφιβολία, πόσο σάπιο έχει καταστεί το βασίλειο της Δανιμαρκίας. Το λεγόμενο δεύτερο κύμα επιβεβαίωσε και εμβάθυνε αυτή την πεποίθηση. Δε χρειάζεται το τρίτο κύμα για να πέσουν ολοκληρωτικά οι μάσκες ― αυτές ουσιαστικά έπεσαν με τον ακατάσχετο «εμβολιοκεντρισμό» και την «εμβολιολογία», δηλαδή με την τρομακτική εξάρτηση των πολιτικών συστημάτων. Ο έλεγχος της πανδημίας δίχως απόλυτη εξάρτηση από το εμβόλιο αποτελεί επίδειξη δύναμης, ενώ η απόλυτη εξάρτηση από αυτό αποτελεί απόδειξη αδυναμίας. Όσο πιο αδύναμη είναι μια πολιτεία τόσο πιο εξαρτημένη για τη διαχείριση και τον έλεγχο μιας έκτακτης συνθήκης, και για τη συνέχιση της κοινωνικής ζωής, είναι από αυτά τα πράγματα. Και στην αδυναμία, σαφώς, περιλαμβάνεται όχι μόνο το έλλειμμα νομιμοποίησης, αλλά επίσης η απώλεια αξιοπιστίας και η αποδυνάμωση της ισχύος της πειθούς, καθώς και του αισθήματος εμπιστοσύνης.

Οι κοινωνίες του ευρωαμερικανικού βορειοατλαντικού χώρου δεν ζουν σε ένα ισορροπημένο πνευματικό και ιδεολογικό καθεστώς, περιβάλλον και σύστημα (διαμόρφωσης της κοινής γνώμης και χειραγώγησης του φαντασιακού: κινηματογράφος, ειδήσεις, σειρές, δημοσκοπήσεις, εφημερίδες, τηλεοπτικοί σταθμοί, πολυμέσα κ.λπ). Τούτο δε σημαίνει πως άλλες κοινωνίες ζουν σε ένα τέτοιο περιβάλλον, όμως δεν είναι οι άλλες κοινωνίες που διαφυλάσσουν για τον εαυτό τους το ρόλου του δημοδιδάσκαλου και πρωτοδίδαχου της ανθρωπότητας. Αν οι λεγόμενες δυτικές κοινωνίες ζούσαν σε ένα λιγότερο υποκειμενικό περιβάλλον, στο οποίο δεν θα κυριαρχούσαν η αυτοϊκανοποίηση, η εθελοτυφλία, οι ονειροφαντασίες και οι ψευδαισθήσεις, ο αυτοβαυκαλισμός, η αυτοεξαπάτηση και η αυτοπαραμυθίαση τότε, πρώτον, οι κυβερνήσεις των κοινωνιών αυτών θα ήταν υπόλογες για τα επίπεδα θανάτων και, δεύτερον, θα είχαν μεγάλο πρόβλημα να εξηγήσουν ―διατηρώντας παράλληλα κάποια ίχνη νομιμοποίησης― πως είναι δυνατόν κράτη της Ασίας του Ειρηνικού, της νοτιοανατολικής Ασίας και της Ωκεανίας, να ξέμπλεξαν με ορισμένα πράγματα από τα τέλη του δευτέρου ή τις αρχές του τρίτου τριμήνου του 2020, ενώ τα «δυτικά» κράτη θα ταλαιπωρούνται σίγουρα μέχρι τα μέσα και τα τέλη του 2021, ίσως ακόμη και πιο μετά

Ο εφησυχασμός και η αλαζονεία που χαρακτηρίζει μεγάλο τμήμα αυτών των κοινωνιών, τόσο σε επίπεδο ελίτ όσο και σε επίπεδο λαού, τους τύφλωσε και δεν τους επέτρεψε να δουν π.χ πως η προηγούμενη πικρή εμπειρία των κρατών της Ασίας με τις επιδημίες (SARS 2002, Mers 2015), συνέβαλλε στην ανθεκτικότητα, την επαγρύπνηση και τη σοβαρότητά τους. Στις κοινωνίες αυτές δεν ξέρω αν υπάρχουν πολλές δημοδιδασκαλίες περί δημοκρατίας, ή περί της τεχνολογίας ως μεσσιανικής σωτηρίας, όμως φαντάζει από δύσκολο ως αδιανόητο ένας Κορεάτης ―είτε κατείχε δημόσιο αξίωμα είτε όχι― να είχε χαρακτηρίσει τον Mers «σαουδαραβικό ιό» (η Ν. Κορέα είχε τη σημαντικότερη έξαρση το 2015). 

Οι ιστορικοί του μέλλοντος θα επιδιώξουν να κατασκευάσουν μια ιστοριογραφία και μια ερμηνεία, καθορίζοντας ένα σημείο ή μια απαρχή για την επιστροφή της «Ασίας» (η Ασία είναι έννοια-τσουβάλι ενώ η Ευρώπη έννοια-λάστιχο). Θα τους είναι βολικό και εύκολο να επιλέξουν την περίοδο της πανδημίας του SARS-CoV-2 ως τη στιγμή όπου η Ασία «επέστρεψε» (πότε «έφυγε»; τέλος πάντων). Η «επιστροφή» ασφαλώς έχει συμβεί νωρίτερα, για όσους δεν έχουν τα μάτιά τους κλειστά και για αυτούς που το βλέμμα τους μπορεί να δει πέρα από τα κοσμικά παραμύθια και τις εκκοσμικευμένες μορφές του «δυτικού» μεσσιανικού ορίζοντα.

Δημήτρης Β. Πεπόνης

.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


7 | 1 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021