Οι σχέσεις ΗΠΑ-Ισραήλ υφίστανται μια βαθιά μεταβολή.

7533 ε.Κ. (A.M.) | 4722 黄帝历 | 21 | 11 | 2025 μ.Χ. | 1447 سنة هجرية (A.H.) | 6 μ.Κ. (VI A.Q.)

.~`~.

Το κείμενο που ακολουθεί γράφτηκε από τους Daniel C. Kurtzer και Aaron David Miller και δημοσιεύτηκε στο Carnegie Endowment for International Peace με τίτλο “U.S.-Israeli Relations Are Undergoing a Profound Shift”. Μετάφραση-επιμέλεια Δημήτρης Β. Πεπόνης.

~

Δύο άνευ προηγουμένου, αρκετά ασυνήθιστες εξελίξεις υποδηλώνουν ότι οι σχέσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ισραήλ υφίστανται μια θεμελιώδη και ενδεχομένως μη αναστρέψιμη αλλαγή.

Πρώτον, η πρόσφατη πίεση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ προς τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου να αποδεχτεί το σχέδιο των είκοσι σημείων κατέστησε σαφές ότι ο Αμερικανός πρόεδρος, και όχι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, καθορίζει το εύρος και το βάθος των διμερών σχέσεων για το άμεσο μέλλον. Αυτό δείχνει επίσης την ικανότητα και την προθυμία του προέδρου να αξιοποιήσει την επιρροή των ΗΠΑ, εκμεταλλευόμενος την αυξανόμενη εξάρτηση του Νετανιάχου από την υποστήριξη του Τραμπ για τις προοπτικές επανεκλογής του. Μέχρι στιγμής, ο Αμερικανός πρόεδρος πετυχαίνει τους στόχους του με τον Νετανιάχου.

Δεύτερον, η υπερβολική επιδίωξη των ισραηλινών στρατιωτικών στόχων στη Γάζα και η πολιτική προσάρτησης της Δυτικής Όχθης από το Ισραήλ έχουν δημιουργήσει ρήξεις εντός της παραδοσιακά φιλοϊσραηλινής αμερικανικής κοινότητας, οι οποίες ενδέχεται να μην επουλωθούν εύκολα. Οι επιπτώσεις αυτών των αλλαγών είναι σημαντικές και ενδέχεται να διαρκέσουν περισσότερο από τη θητεία του ίδιου του Νετανιάχου, ιδίως αν ―όπως αναμένεται μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου―, η ισραηλινή πολιτική συνεχίσει να μετατοπίζεται προς τα δεξιά.

Οι πρόεδροι των ΗΠΑ έχουν εμπλακεί στο παρελθόν στην ισραηλινή πολιτική με ανάμεικτα αποτελέσματα. Ήμασταν μάρτυρες όταν ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους αρνήθηκε να χορηγήσει δάνεια δισεκατομμυρίων δολαρίων στον τότε πρωθυπουργό Ιτζάκ Σαμίρ (Yitzhak Shamir) τα οποία στη συνέχεια χορηγήθηκαν στον διάδοχό του, Ιτζάκ Ράμπιν. Αρκετά χρόνια αργότερα, ο πρόεδρος Μπιλ Κλίντον φιλοξένησε τον πρωθυπουργό Σιμόν Πέρες στο Λευκό Οίκο μόλις δύο μήνες πριν από τις εκλογές με τον Νετανιάχου. Η επίσκεψη δεν βοήθησε, καθώς ο Πέρες έχασε τις εκλογές.

Αλλά τίποτα από όλα αυτά δεν μπορεί να συγκριθεί με τις πρόσφατες παρεμβάσεις του Τραμπ για την υποστήριξη του Νετανιάχου. Δύο φορές μέσα σε δύο μήνες, ο Τραμπ έχει σχεδόν ζητήσει από το ισραηλινό δικαστικό σύστημα να ακυρώσει τη δίκη του Νετανιάχου και να αποσύρει τις κατηγορίες διαφθοράς εναντίον του. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην περιοχή για να ολοκληρώσει την εκεχειρία στη Γάζα, ο Τραμπ διέκοψε την ομιλία του στο ισραηλινό κοινοβούλιο (Κνέσετ) για να καλέσει τον Ισραηλινό πρόεδρο Ισαάκ Χέρτζογκ να δώσει χάρη στον Νετανιάχου. Πιο πρόσφατα, ο Τραμπ δήλωσε σε συνέντευξή του ότι μπορεί να προσπαθήσει να βοηθήσει τον Νετανιάχου να αντιμετωπίσει τα νομικά του προβλήματα. Και, τώρα, ο Τραμπ έστειλε μια επίσημη επιστολή στον Χέρτζογκ ζητώντας να δοθεί χάρη στον Νετανιάχου, χαρακτηρίζοντας τις κατηγορίες «πολιτική, αδικαιολόγητη δίωξη».

Ο Τραμπ ποντάρει πολλά στον Νετανιάχου, έναν προβληματικό σύμμαχο με τον οποίο ο Τραμπ είχε διαφωνίες στο τέλος της πρώτης θητείας του. Ο Τραμπ είναι πολύ πιο δημοφιλής από τον Νετανιάχου στο Ισραήλ, και η ικανότητά του να επιτύχει την κατάπαυση πυρός στη Γάζα και την επιστροφή των ομήρων αύξησε εκθετικά τη δημοτικότητά του. Σχεδόν οι μισοί Ισραηλινοί πιστεύουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μεγαλύτερη επιρροή στις αποφάσεις ασφαλείας της χώρας τους από ό,τι η ίδια η κυβέρνησή τους, σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσίευσε το Ισραηλινό Ινστιτούτο Δημοκρατίας.

Ως αποτέλεσμα, οι παρεμβάσεις του Τραμπ υπέρ του Νετανιάχου –ακόμα και αν μέρος της ρητορικής δεν έχει άμεσο πρακτικό αποτέλεσμα– δεν πρέπει να απορριφθούν ως επιπόλαιες ή ασήμαντες. Με τις ισραηλινές εκλογές να πλησιάζουν το επόμενο έτος, η υποστήριξη του Τραμπ προς τον Νετανιάχου θα μπορούσε να αποδειχθεί το ισραηλινό αντίστοιχο της «έκπληξης του Οκτωβρίου», που θα πείσει τους σκεπτικιστές Ισραηλινούς ψηφοφόρους ότι πρέπει να ψηφίσουν τον Νετανιάχου για να διατηρήσουν την υποστήριξη ενός πολύ δημοφιλούς προέδρου των ΗΠΑ.

Το θέμα είναι ότι ο Τραμπ έχει επιρροή επί του Νετανιάχου και, σε αντίθεση με τους προκατόχους του, δεν φοβάται να την χρησιμοποιήσει. Επομένως, το αν ο Τραμπ θα είναι διατεθειμένος να ασκήσει ακόμη μεγαλύτερη πίεση στον Νετανιάχου για την υλοποίηση της δεύτερης φάσης του σχεδίου των είκοσι σημείων – μιας περιφερειακής ειρηνευτικής πρωτοβουλίας που θα απαιτήσει εξαιρετικά δύσκολες αποφάσεις από τον Νετανιάχου και τον συνασπισμό του σε σχέση με τους Παλαιστινίους και τον έλεγχο της Δυτικής Όχθης από το Ισραήλ – παραμένει ανοιχτό ερώτημα.

Η άλλη αλλαγή που βρίσκεται σε εξέλιξη αφορά το επίπεδο και τη σταθερότητα της υποστήριξης του αμερικανικού κοινού προς το Ισραήλ. Η επιδίωξη του Νετανιάχου να «καταστρέψει» τη Χαμάς έχει αρχίσει να υπονομεύει την μέχρι τώρα αδιαμφισβήτητη υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών προς σχεδόν οτιδήποτε έχει επιλέξει να κάνει το Ισραήλ. Το άνευ προηγουμένου επίπεδο υποστήριξης που παρείχε ο πρώην πρόεδρος Τζο Μπάιντεν στο Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου δεν ήταν αρκετό για τον Νετανιάχου, ο οποίος επέκρινε τον Μπάιντεν και σχεδόν υποστήριξε τον Τραμπ. Αν και η επίδραση της υποστήριξης του Νετανιάχου στις εθνικές εκλογές δεν άλλαξε ουσιαστικά το περίπου 70% της υποστήριξης που έδωσαν οι Αμερικανοί Εβραίοι στους Δημοκρατικούς στις εκλογές του 2024, η οργή για τη Γάζα και την αμερικανική πολιτική συνέβαλε στην οριακή εκλογική νίκη του Τραμπ σε αρκετές κρίσιμες αμφίρροπες πολιτείες.

Σήμερα, οι ψήφοι στο Κογκρέσο για την πώληση όπλων στο Ισραήλ δεν είναι πλέον δεδομένες. Ένας αυξανόμενος αριθμός Δημοκρατικών βουλευτών και ακόμη και ορισμένων Ρεπουμπλικάνων ψηφίζουν κατά της περαιτέρω στρατιωτικής βοήθειας. Κατ’ ελάχιστον, ορισμένοι δυσαρεστημένοι Δημοκρατικοί θέλουν να δουν αυστηρές οδηγίες για τη χρήση των αμερικανικών όπλων. Οι εικόνες της τεράστιας καταστροφής των κατοικιών και των υποδομών στη Γάζα και τα βίντεο των παλαιστινιακών οικογενειών που περιπλανιούνται μπρος-πίσω σύμφωνα με τις οδηγίες του Ισραήλ αναζητώντας τροφή και καταφύγιο, έχουν γίνει αφόρητα για πολλούς παραδοσιακούς υποστηρικτές του Ισραήλ στο Κογκρέσο και στο ευρύ κοινό.

Τόσο οι βραχυπρόθεσμες όσο και οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις αυτών των δύο εξελίξεων είναι εντυπωσιακές. Η πρώτη φάση της εκεχειρίας στη Γάζα διατηρείται, αν και με δυσκολία, και η διατήρησή της θα απαιτήσει πολύ ενεργή διπλωματία από τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του Τραμπ. Αν και ο Τραμπ έχει δώσει στον Νετανιάχου το πράσινο φως να ανταποκριθεί σε νέες επιθέσεις της Χάμας, αναμφίβολα θα περιορίσει την ικανότητα του Νετανιάχου να κινηθεί προληπτικά εναντίον της Χάμας, καθώς αυτή προσπαθεί να ανασυγκροτήσει την πολιτική της δύναμη στη Γάζα. Ο Νετανιάχου θέλει να δει και τις δύο απαιτήσεις προς τη Χαμάς – τον αφοπλισμό και την απομάκρυνσή της από την εξουσία – να εφαρμόζονται πριν το Ισραήλ προχωρήσει σε περαιτέρω αποχωρήσεις από τη Γάζα. Ωστόσο, ο Τραμπ μπορεί να κρίνει απαραίτητο να δώσει στη Χαμάς κάποιο πολιτικό περιθώριο αν η πρώτη φάση της εκεχειρίας πρόκειται να οδηγήσει σε δεύτερη φάση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, μέσω του νεοσύστατου Κέντρου Πολιτικού-Στρατιωτικού Συντονισμού στο Ισραήλ, έχουν επίσης αναλάβει, από τους Ισραηλινούς, τη διευκόλυνση της παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα.

Μια απροσδόκητη εξέλιξη σε αυτό το σενάριο είναι η απόφαση της κυβέρνησης να προωθήσει ένα φιλόδοξο ψήφισμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για την εξουσιοδότηση της πολυεθνικής δύναμης σταθεροποίησης – που ορίζεται ως δύναμη επιβολής του νόμου και όχι ως ειρηνευτική δύναμη – και ενός ρόλου διακυβέρνησης για τουλάχιστον δύο χρόνια. Το Ισραήλ δεν ήθελε ποτέ το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών να εμπλέκεται στην εθνική του πολιτική, και οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδόν πάντα υποχωρούσαν στις επιθυμίες του Ισραήλ. Αυτή τη φορά μπορεί να είναι διαφορετικά, αν και ακόμη και με εντολή του ΟΗΕ, η συγκρότηση μιας τέτοιας δύναμης από αραβικά και μουσουλμανικά κράτη – ειδικά ενώ η Χαμάς παραμένει οπλισμένη και το Ισραήλ διατηρεί το δικαίωμα να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της Χαμάς – θα είναι δύσκολη. Μια πρώιμη δοκιμασία της ικανότητας του Τραμπ να θέσει σε λειτουργία τη δύναμη σταθεροποίησης αφορά την Τουρκία: το Ισραήλ φαίνεται αποφασισμένο να κρατήσει την Τουρκία εκτός, ενώ ο Τραμπ είναι ερωτευμένος με τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έχει επιρροή στη Χαμάς.

Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι ο Τραμπ έχει τον τελευταίο λόγο σε θέματα που σχετίζονται με το Ισραήλ, καθορίζοντας την πορεία των αμερικανοϊσραηλινών σχέσεων. Σε αντίθεση με τον Κλίντον ή τον Μπάιντεν, ο Τραμπ έχει μια λειτουργική προσέγγιση απέναντι στο Ισραήλ και δεν περιορίζεται από βαθιά συναισθηματική προσκόλληση σε αυτό. Αντιμετωπίζει επίσης λιγότερους πολιτικούς περιορισμούς, δεδομένου του βαθμού ελέγχου που ασκεί στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα.

Η περιφρόνηση του Νετανιάχου για τους Δημοκρατικούς είναι επίσης ένας παράγοντας μεταξύ των Αμερικανών Εβραίων υποστηρικτών του Ισραήλ – θυμηθείτε ότι το 2015, παρακάμπτοντας τον τότε πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, απευθύνθηκε στο Κογκρέσο για να εκφράσει την αντίθεσή του στη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ο Νετανιάχου έχτισε την πολιτική του καριέρα στην πεποίθηση ότι ήξερε πώς να χειριστεί την Ουάσιγκτον. Σήμερα, ωστόσο, οι δικές του ενέργειες και πολιτικές – ιδίως το ακραίο υπουργικό συμβούλιο με το οποίο είναι τώρα επιβαρυμένος – έχουν δημιουργήσει μια κατάσταση στην οποία είναι ικέτης και αντικείμενο των πολιτικών και διπλωματικών ιδιοτροπιών του Τραμπ.

Ο Νετανιάχου μαθαίνει ότι η εγκατάλειψη των Δημοκρατικών και του δικομματισμού και η συμμαχία του με έναν ευμετάβλητο πρόεδρο μπορεί να έχει σημαντικό κόστος για την ελευθερία δράσης του Ισραήλ. Ο Νετανιάχου χρειάζεται την υποστήριξη του Τραμπ για να κερδίσει τις επόμενες εκλογές. Χρειαζόταν τον Τραμπ για να φέρει εις πέρας τον δωδεκαήμερο πόλεμο κατά του Ιράν. Το ερώτημα είναι αν ο Νετανιάχου μπορεί να συνεχίσει να υποχωρεί στον Τραμπ όταν υλοποιηθεί η δεύτερη φάση της ειρηνευτικής συμφωνίας.

Όλα στη ζωή έχουν ένα τίμημα, και αυτό ισχύει και για την εξωτερική πολιτική. Ο χορός του Τραμπ και του Νετανιάχου συνεχίζεται προς το παρόν, αλλά σε κάποιο σημείο, το Ισραήλ θα πρέπει να πληρώσει το τίμημα. Αυτό σίγουρα θα συνεπάγεται περιορισμούς στην ελευθερία δράσης του στη Γάζα και πιθανώς και αλλού. Και θα συνοδεύεται από μειωμένη υποστήριξη των Αμερικανών Εβραίων για μια ισραηλινή πολιτική που έρχεται σε αντίθεση με σημαντικές αξίες και συμφέροντα των ΗΠΑ. Προς το παρόν, ο Νετανιάχου μπορεί να αισθάνεται ασφαλής, αλλά ο λογαριασμός ακόμη δεν έχει έρθει.

~

Το κείμενο “U.S.-Israeli Relations Are Undergoing a Profound Shift” στο Carnegie Endowment for International Peace.

Ο Daniel C. Kurtzer είναι καθηγητής Μεσανατολικών Σπουδών στην έδρα S. Daniel Abraham στη Σχολή Δημοσίων και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Princeton. Κατά τη διάρκεια μιας καριέρας εικοσιεννέα ετών στο Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, ο Kurtzer διετέλεσε πρέσβης των ΗΠΑ στο Ισραήλ και στην Αίγυπτο. Υπήρξε μέλος του Επιτελείου Σχεδιασμού Πολιτικής του υπουργού Εξωτερικών George P. Shultz, ενώ διετέλεσε αναπληρωτής βοηθός γραμματέας για τις Υποθέσεις της Εγγύς Ανατολής και αναπληρωτής υφυπουργός για θέματα πληροφοριών και έρευνας.

Ο Aaron David Miller είναι ανώτερος ερευνητής στο Carnegie Endowment for International Peace, με ειδίκευση στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ (Πρόγραμμα American Statecraft). Το 1977 απέκτησε διδακτορικό δίπλωμα στη διπλωματική ιστορία της Μέσης Ανατολής και των ΗΠΑ από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. Μεταξύ 1978 και 2003, ο Μίλερ υπηρέτησε στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ ως ιστορικός, αναλυτής, διαπραγματευτής και σύμβουλος των Ρεπουμπλικάνων και των Δημοκρατικών υπουργών Εξωτερικών, όπου συνέβαλε στη διαμόρφωση της αμερικανικής πολιτικής για τη Μέση Ανατολή και την αραβοϊσραηλινή ειρηνευτική διαδικασία, και πιο πρόσφατα ως ανώτερος σύμβουλος για τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Αράβων και Ισραηλινών.

.~`~.

Το βιβλίο μου κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Τόπος με τίτλο:

Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης

Από την Ουκρανία και την Πανδημία στη Νέα Πλανητική Τάξη

Δημήτρης Β. Πεπόνης

Μπορείτε να προμηθευτείτε και να παραγγείλετε Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης (Τόπος) σε όλα τα βιβλιοπωλεία πανελλαδικά. Ενδεικτικοί σύνδεσμοι με το βιβλίο: Πολιτεία, Ιανός, Πρωτοπορία, Public κ.λπ.

~

Κοσμοϊδιογλωσσία στο facebook

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.

7533 ε.Κ. (A.M.) | 4722 黄帝历 | 21 | 11 | 2025 μ.Χ. | 1447 سنة هجرية (A.H.) | 6 μ.Κ. (VI A.Q.)

Read More

Ο Αγγλοαμερικανικός Κόσμος, η Ινδική Υποήπειρος και η εκλογή Μαμντάνι στη δημαρχία της Νέας Υόρκης.

7533 ε.Κ. (A.M.) | 4722 黄帝历 | 13 | 11 | 2025 μ.Χ. | 1447 سنة هجرية (A.H.) | 6 μ.Κ. (VI A.Q.)

Ι

Έχουν γραφτεί πολλά για την εκλογή του Ζοχράν Μαμντάνι στη δημαρχία της Νέας Υόρκης. Στο παρόν κείμενο αναδεικνύεται μια διαφορετική προοπτική, η οποία, βεβαίως, δεν αποτελεί εναλλακτική έναντι όλων των υπολοίπων προσεγγίσεων· απλώς επιδιώκει την ένταξη της συγκεκριμένης εκλογής σε ένα νέο πλαίσιο και τον φωτισμό μιας διάστασης που δεν έχει μέχρι τώρα αναδειχθεί και διατυπωθεί δημόσια.

Κάποιος μπορεί να δει τον Ζοχράν Μαμντάνι, πλέον εκλεγμένο δήμαρχο της Νέας Υόρκης, και τον Σαντίκ Καν, δήμαρχο του Λονδίνου ―δύο εκ των κορυφαίων μητροπολιτικών κέντρων της Αγγλόσφαιρας ή του αγγλοαμερικανικού κόσμου― ως μουσουλμάνους, ως δημοκρατικούς σοσιαλιστές ή φιλελεύθερους, ως εκφραστές ή φορείς της πολυπολιτισμικότητας, ως μεσολαβητές μεταξύ ελίτ και λαϊκών στρωμάτων, ως χαρακτηριστικά παραδείγματα της υπερπαραγωγής ελίτ ή ως οτιδήποτε άλλο· Μπορεί, ωστόσο, εξίσου να τους δει ως ανθρώπους με καταγωγή από την Ινδική Υποήπειρο, την πολυπληθέστερη περιοχή του πλανήτη, στην οποία ζουν περίπου 1,9 δισεκατομμύρια άνθρωποι· δηλαδή σχεδόν 400 εκατομμύρια περισσότεροι από τον πληθυσμό της Αφρικής, ο οποίος ανέρχεται σε 1,5 δισεκατομμύριο ανθρώπους.

ΙΙ

Η αφωνία γύρω από την πληθυσμιακή βαρύτητα και δυναμική της Ινδικής Υποηπείρου συγκριτικά και σε αντίθεση, παραδείγματος χάριν, με τις συνεχείς αναφορές στην Αφρική, τουλάχιστον όσον αφορά την τρέχουσα ιστορική συγκυρία των τελευταίων τριών δεκαετιών, δηλαδή το παρόν και το πρόσφατο παρελθόν και όχι τις προβολές στο μέλλον, είναι οφθαλμοφανής και γίνεται εξόφθαλμη αν κανείς σταθμίσει τα εξής:

• Μόνο στην Ινδία, το πολυπληθέστερο κράτος του πλανήτη, που αποτελεί ένα τμήμα ―και όχι το σύνολο― της Ινδικής Υποηπείρου, ζουν μόλις 100 εκατομμύρια λιγότεροι άνθρωποι απ’ ό,τι σε όλα τα 54 κράτη της Αφρικής.

• Στο Πακιστάν, το δεύτερο πολυπληθέστερο κράτος της Ινδικής Υποηπείρου, ζουν περισσότεροι άνθρωποι απ' ό,τι στο πολυπληθέστερο κράτος της Αφρικανικής Ηπείρου, τη Νιγηρία.

• Στο Μπαγκλαντές, το τρίτο πολυπληθέστερο κράτος της Ινδικής Υποηπείρου, ζουν περισσότεροι άνθρωποι απ' ό,τι στο δεύτερο πολυπληθέστερο κράτος της Αφρικής, την Αιθιοπία.

• Στο ένα (1) κράτος της Ινδίας ζει τριπλάσιος και πλέον αριθμός ανθρώπων απ’ ό,τι σε όλα τα 22 αραβικά κράτη (Αραβικός Σύνδεσμος), που εκτείνονται από τις αφρικανικές ακτές του Ατλαντικού μέχρι την Ερυθρά Θάλασσα, τις αφρικανικές ακτές του Ινδικού Ωκεανού, τον Περσικό Κόλπο και την Αραβική Θάλασσα.

• Στο ένα (1) κράτος της Ινδίας ζουν περίπου 400 εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι απ' ό,τι σε όλα τα (35) κράτη της Νότιας και της Βόρειας Αμερικής.

• Τέλος, στο (1) κράτος της Ινδίας ζει σχεδόν διπλάσιος αριθμός ανθρώπων απ' ό,τι σε όλα τα (50) κράτη που υπάρχουν από τη Λισαβόνα μέχρι το Βλαδιβοστόκ, δηλαδή από τις ευρωπαϊκές ακτές του Ατλαντικού μέχρι τις ρωσσικές ακτές του Ειρηνικού.

ΙΙΙ

Ένας στους τέσσερις ή ένας στους πέντε ανθρώπους στον πλανήτη ―περίπου το 20%-25% του παγκόσμιου ανθρώπινου πληθυσμού― ζει στην Ινδική Υποήπειρο. Και αυτό χωρίς να περιλαμβάνονται κράτη όπως το Αφγανιστάν, το Νεπάλ ή η Μιανμάρ (Δες αμέσως παρακάτω). Η Ινδική Υποήπειρος είναι με διαφορά η πολυπληθέστερη περιοχή του πλανήτη.

Σε ένα υπερκρατικό, υπερεθνικό και υπερθρησκευτικό πολιτισμικό πλαίσιο ―ανάλογο της «Δύσης» ή του «δυτικού» πολιτισμού―, οι άνθρωποι που ζουν στο Πακιστάν και στο Μπαγκλαντές μπορούν να γίνουν αντιληπτοί ως μουσουλμανική έκφραση και διάσταση της «ινδικής» πολιτισμικής σφαίρας ή, καλύτερα, της Bharat. Ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι απαράδεκτο για πολλούς σύγχρονους οπαδούς της ιδεολογίας Hindutva (Ινδικότητα), του ινδουιστικού εθνικισμού. Παλαιότερα Ινδοί εθνικιστές είχαν θεωρήσει προδότη τον Μοχάντας (Μαχάτμα) Γκάντι, ο οποίος αγωνίστηκε σθεναρά μαζί με τον Abdul Ghaffar Khan για τη συμφιλίωση ινδουιστών και μουσουλμάνων ― όχι μόνον από καλή καρδιά ή λόγω της κοινότητας συμφερόντων και της ανάγκης κοινού αγώνα κατά του ιμπεριαλισμού και της αποικιοκρατίας της Βρετανίας, αλλά και επειδή πίστευαν ακράδαντα στην ενότητα της Ινδικής Υποηπείρου· εξ ου και αντιτάχθηκαν στον διαμελισμό της Ινδίας και στη δημιουργία ξεχωριστού μουσουλμανικού κράτους (Ντομίνιον του Πακιστάν, αρχικά, στη συνέχεια Ανατολικό και Δυτικό Πακιστάν και, τελικά, Μπαγκλαντές και Πακιστάν). Θυμίζω ότι ο Γκάντι δολοφονήθηκε από τον Nathuram Vinayak Godse, ο οποίος αποπειράθηκε να τον δολοφονήσει δύο φορές ανεπιτυχώς πριν τα καταφέρει την τρίτη φορά. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ινδία είναι το κράτος με τον τρίτο μεγαλύτερο μουσουλμανικό πληθυσμό στον πλανήτη (≈200 εκατομμύρια), μετά από το Πακιστάν και την Ινδονησία. Συνολικά, στην Ινδική Υποήπειρο κατοικούν περίπου 550-600 εκατομμύρια μουσουλμάνοι, δηλαδή περισσότεροι από τους Άραβες μουσουλμάνους (≈450 εκατομμύρια), τους μη Άραβες μουσουλμάνους της Αφρικής (≈310 εκατομμύρια), της Νοτιοανατολικής Ασίας (Ινδονησία, Μαλαισία, Ταϊλάνδη κ.λπ) (≈300 εκατομμύρια) και της Δυτικής, Κεντρικής και Βόρειας Ασίας (Ρωσσία, Καύκασος, Ιράν, Τουρκία, Ουζμπεκιστάν, Καζακστάν κ.λπ) (≈270 εκατομμύρια).

Στην Ινδική Υποήπειρο, οι Χίντου, οι Παντζάμπ (Punjabis), οι Σιχ και οι Βεγγαλέζοι ―κάτοικοι της κεντρικής και βόρειας Ινδίας, του Πακιστάν και του Μπαγκλαντές― είναι γλωσσικά συγγενείς, παρά τα διαφορετικά θρησκεύματα και ανεξάρτητα από το αν είναι πολίτες διαφορετικών κρατών και από την όποια μεταξύ τους εχθρότητα. Αντιθέτως, οι άνθρωποι του ινδικού νότου, που μιλούν Ταμίλ και Τελούγκου, δηλαδή δραβιδικές και όχι ινδοάριες γλώσσες, ναι μεν δεν είναι γλωσσικά συγγενείς με τους Χίντου ή τους προηγούμενους, αλλά είναι πολίτες της Ινδίας και μέλη της ιστορικής Bharat. Υπό αυτή την οπτική, η έννοια «του κόσμου ή της σφαίρας της Ινδικής Υποηπείρου» περιλαμβάνει τόσο τα κράτη (Ινδία, Πακιστάν, Μπαγκλαντές) και τις γλώσσες (ινδοαρίες, δραβιδικές) όσο και τα θρησκεύματα (Ινδουισμός, Ισλάμ, Χριστιανισμός, Σιχισμός, Βουδισμός, Τζαϊνισμός κ.λπ.).

Ως μέλη της Akhand Bharat (όχι απλώς της Bharat) μπορούν, επιπλέον, να θεωρηθούν ―πέρα από τα προαναφερθέντα τρία κράτη: Ινδία, Πακιστάν, Μπαγκλαντές― και το Αφγανιστάν, το Μπουτάν, το Θιβέτ, η Μιανμάρ (σε αυτές τις περιπτώσεις δεν υπάρχει γλωσσική σύνδεση με την Ινδία, καθώς συναντάμε τόσο την ιρανική γλωσσική σφαίρα: Αφγανιστάν, όσο και τις σινοθιβετικές γλώσσες: Μπουτάν, Θιβέτ, Μιανμάρ), το Νεπάλ, η Σρι Λάνκα και οι Μαλδίβες (ινδοάριες γλώσσες). Σε ό,τι αφορά το παρελθόν, η έννοια της Akhand Bharat υπήρξε μια προσπάθεια διατήρησης της ενότητας απέναντι στο ιμπεριαλιστικό βρετανικό/αγγλικό «διαίρει και βασίλευε», το οποίο τελικά κυριάρχησε, μέσω των κατά τόπους εθνικισμών, οδηγώντας στην πολυδιάσπαση σε εννέα μέχρι στιγμής κράτη (πορεία που θα μπορούσε να εμβαθυνθεί περαιτέρω με την προώθηση αποσχιστικών κινημάτων και τη δημιουργία κρατών των Σιχ, των Ταμίλ κ.λπ). Ωστόσο, όσον αφορά το παρόν, με την έννοια της Akhand Bharat εισερχόμαστε στο πεδίο του αλυτρωτισμού, εξ ου και δεν περιλαμβάνω στις συγκριτικές αναφορές του προηγούμενου τμήματος (II) τα συγκεκριμένα κράτη. Αν προσμετρηθούν, τότε ο πληθυσμός της Ινδικής Υποηπείρου, ως Akhand Bharat, υπερβαίνει με άνεση τα δύο (2) δισεκατομμύρια ανθρώπους. 

Πάντως το 2015, με συμφιλιωτικό και όχι αλυτρωτικό πνεύμα, ο Ναρέντρα Μόντι είχε δηλώσει ότι «Το Rashtriya Swayamsevak Sangh εξακολουθεί να πιστεύει ότι μια μέρα [η Ινδία, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές], που για ιστορικούς λόγους έχουν χωριστεί μόλις πριν από 60 χρόνια, θα ξανασμίξουν, μέσω της λαϊκής καλής θέλησης, και θα δημιουργηθεί η Akhand Bharat».

Τέλος, αν σταθμίσει κανείς την ακόμα ευρύτερη έννοια της ινδικής πολιτισμικής σφαίρας ή του ινδικού κόσμου (Indian cultural sphere, Indic world, Greater India), πέρα από τα όρια της Ινδικής Υποήπειρου ―όπου περιλαμβάνονται κράτη από τη Νοτιοανατολική Ασία και την παλαιά/πρώην αποικιακή Ινδοκίνα, φτάνοντας μέχρι την Ινδονησία, τη Μαλαισία ή ακόμα και τις Φιλιππίνες―, τότε μιλάμε για μια περιοχή που υπερβαίνει τα 2,5 δισεκατομμύρια κατοίκους, δηλαδή περίπου το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Πέρα από τη Ινδία ως κράτος, λοιπόν, έχουμε στη διάθεσή μας τρεις επιπλέον έννοιες: την Ινδική Υποήπειρο, την Akhand Bharat και τον Ινδικό Κόσμο ή την Ινδική Πολιτισμική Σφαίρα (Ο όρος «Ινδόσφαιρα», αντίστοιχος της Αγγλόσφαιρας και παρεμφερής με έννοιες όπως ―ακολουθώντας μια πορεία από τη δύση προς την ανατολή, για την καλύτερη εξοικείωση του αναγνώστη― Hispanidad, Φραγκοφωνία/Φραγκόσφαιρα, Deutschsprachiger Raum, Slavosphere/Slavic world, Russkiy Mir, Turkic world, Αραβικός Κόσμος, Greater Iran/Persianate world/Iranosphere, Σινική Σφαίρα/Kanji cultural sphere κ.λπ, μοιάζει κάπως άχαρος. Ας σημειωθεί ότι όλες αυτές οι έννοιες, όπως και ο όρος «ευρωπαϊκός», έχουν τουλάχιστον κάποιο ενδεικτικό και στοιχειώδες περιεχόμενο, κάποια ιστορική, πολιτισμική, γλωσσική κ.λπ αναφορά, σε αντίθεση με την παγκόσμια πρωτοτυπία του πλέον αόριστου όρου στην ανθρώπινη ιστορία: «δυτικός» και «Δύση», που προκύπτει από γεωγραφικό προσανατολισμό σε σχέση με τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα: Βορράς, Νότος, Ανατολή, Δύση, και που αν όντως τον πάρει κανείς σοβαρά από πλευράς λογικής θα πρέπει να δεχθεί, σε ένα πολιτισμικό πλαίσιο, ότι υπάρχουν τέσσερις πολιτισμοί στον πλανήτη: ο δυτικός, ο ανατολικός, ο βόρειος και ο νότιος).

ΙV

Στο βιβλίο μου, Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης, έχω επισημάνει, μεταξύ άλλων:

Είναι αδύνατον να επιχειρήσει κάποιος να μιλήσει συνολικά για την ολοκλήρωση της αμερικανικής ηγεμονικής περιόδου χωρίς να αναφερθεί στην Ε.Ε. και στο Ηνωμένο Βασίλειο, κάποτε μητροπολιτικό κέντρο του οποίου ήταν περιφέρεια η Βόρεια Αμερική, με τους όρους να έχουν αντιστραφεί όχι μόνο ως προς τη σχέση Ηνωμένου Βασιλείου - ΗΠΑ, αλλά και ως προς τη σχέση Ηνωμένου Βασιλείου και των πρώην κτήσεών του επί βρετανικής αυτοκρατορίας· όπως εντελώς ενδεικτικά φανερώνει η ανάδειξη του πρώτου τέκνου γονέων με ινδοάρια εθνογλωσσική καταγωγή (Punjabis) στην πρωθυπουργία της χώρας, του Ρίσι Σούνακ, με το κόμμα των Συντηρητικών. Μόλις έξι γενιές νωρίτερα η βασίλισσα Βικτώρια αναγνωριζόταν ως «αυτοκράτειρα της Ινδίας». Αυτή η αντιστροφή στη σχέση μεταξύ κέντρου και περιφέρειας αποτελεί τη συμβολική κορυφή του παγόβουνου... Ενδεικτικά, η οικονομία της Ινδίας ξεπέρασε την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου, ανεβαίνοντας στην πέμπτη θέση με όρους ονομαστικού ΑΕΠ. Από πλευράς ισοτιμίας αγοραστικής δύναμης η Ινδία είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία ήδη από το 2011.

Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης, Σελ. 192

Υπό μια τέτοια οπτική ―της αντιστροφής στη σχέση κέντρου-περιφέρειας μεταξύ Αγγλόσφαιρας και Ινδικής Υποηπείρου― μπορούν να ενταχθούν στο ίδιο πλαίσιο και να φωτιστούν με παρόμοιο φως: ο Ζοχράν Μαμντάνι, δήμαρχος της Νέας Υόρκης (νονός του οποίου ήταν ο πρώτος πρόεδρος της Γκάνας, Kwame Nkrumah)· ο Σαντίκ Καν, δήμαρχος του Λονδίνου· ο Ρίσι Σούνακ, πρώην πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος και ένας από τους πλουσιότερους Βρετανούς· μαζί με τον Γκόπι Χιντούγια (Gopichand Parmanand Hinduja), πρόσφατα αποθανόντα δισεκατομμυριούχο και πλουσιότερο άνθρωπο στο Ηνωμένο Βασίλειο· η Καμάλα Χάρις, 49η αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, υποψήφια πρόεδρος και μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος, Ταμίλ στην καταγωγή από την πλευρά της μητέρα της, από οικογένεια Βραχμάνων μάλιστα· ο ινδικής καταγωγής (Punjabi) μουσουλμάνος στο θρήσκευμα Αφτάμπ Πούρεβαλ (Aftab Pureval), δήμαρχος του Σινσινάτι από το 2022. 

Σε αυτό το σημείο, αξίζει να σημειωθούν δύο πράγματα, σε ό,τι αφορά ειδικά τις όχι και τόσο Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Πρώτον, η Τούλσι Γκάμπαρντ, διευθύντρια της Κοινότητας Υπηρεσιών Πληροφοριών (United States Intelligence Community, IC), που γεννήθηκε στη Σαμόα, έχει ασπαστεί τον Ινδουισμό, και υπό αυτή την έννοια είναι η πρώτη Ινδουίστρια και Σαμοανή Αμερικανίδα, μέλος του Κογκρέσου. Δεύτερον, παρόλο που όλα τα εκλεγμένα μέλη στο Κογκρέσο που είναι ινδικής καταγωγής προέρχονται από το Δημοκρατικό Κόμμα (Rohit Khanna, Raja Krishnamoorthi, Shri Thanedar, Suhas Subramanyam, όπως άλλωστε και η Tulsi Gabbard), πλέον, η πλάστιγγα είχε γείρει στην αντίπερα όχθη, στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, με πρόσωπα κλειδιά όπως ο Βιβέκ Ραμασουάμι, δισεκατομμυριούχος, ιδεολόγος, ακτιβιστής και πολιτικός ―που μαζί με τον Ίλον Μάσκ βρέθηκε στη διεύθυνση του Τμήματος Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας (DOGE)―, ο Κας Πατέλ, Διευθυντής του FBI, ο Σριράμ Κρισνάν (Sriram Krishnan), Ανώτερος Σύμβουλος Πολιτικής του Λευκού Οίκου για την Τεχνητή Νοημοσύνη, ο Τζέι Μπαταχαρία (Jay Bhattacharya), Διευθυντής των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών, η Χαρμίτ Ντίλον (Harmeet Dhillon), νομικός σύμβουλος παλαιότερα της προεκλογικής καμπάνιας του Τραμπ που διορίστηκε στη διεύθυνση του Τμήματος Πολιτικών Δικαιωμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης. 

Επιπλέον, αξίζει ιδιαίτερης μνείας η γνωστή Νίκι Χέιλι (Nimarata Randhawa Haley), πρώην κυβερνήτης της Νότιας Καρολίνας και πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στα Ηνωμένα Έθνη, η πρώτη «έγχρωμη» ―όπως χαρακτηριστικά λένε στις ΗΠΑ― γυναίκα που υπήρξε υποψήφια για το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων, καθώς και η πρώτη γυναίκα που έθεσε υποψηφιότητα εναντίον ενός πρώην προέδρου ως υποψήφια μεγάλου κόμματος. Επίσης, η πρώτη γυναίκα και η πρώτη Αμερικανίδα ασιατικής καταγωγής που κέρδισε προκριματικές εκλογές των Ρεπουμπλικάνων για την προεδρία (αργότερα αποσύρθηκε: επί της ουσίας κατέλαβε τη δεύτερη θέση, μετά τον Τραμπ, και μάλιστα με τεράστια διαφορά από τον τρίτο Ντε Σάντις, που πολλοί περίμεναν ―ή απλά προωθούσαν την ιδέα― ότι θα ήταν ο ισχυρότερος αντίπαλός του). Ακόμη, ήταν το πρώτο άτομο ινδικής καταγωγής, ανεξαρτήτως φύλου, στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, που κέρδισε προκριματικές εκλογές είτε των Ρεπουμπλικάνων είτε των Δημοκρατικών. Τέλος, εφόσον διεκδίκησε την προεδρία των ΗΠΑ στις εκλογές του 2024, αν είχε εκλεγεί, θα είχε γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος και η πρώτη Ασιάτισσα Αμερικανίδα πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, μόλις δεκαέξι χρόνια μετά τον πρώτο Αφροαμερικανό πρόεδρο στην ιστορία της χώρας, Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος χρειάστηκε να περάσουν 220 χρόνια από την ίδρυση του αμερικανικού κράτους (Σύνταγμα, 1788) προκειμένου να εκλεγεί (Και εδώ μιλάμε για το Ρεπουμπλικανικό και όχι το Δημοκρατικό Κόμμα). Η Νίκι Χέιλι είναι ινδικής καταγωγής (Punjabi και Jat Sikh).

Επιπροσθέτως, όπως είναι γνωστό, η σύζυγος του αντιπροέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, Τζει Ντι Βανς, και Δεύτερη Κυρία των ΗΠΑ, Ούσα Βανς (Usha Bala Chilukuri Vance), είναι ινδικής καταγωγής. Κι αυτή, όπως η Καμάλα Χάρις, κατάγεται από οικογένεια βραχμάνων που μιλούν δραβιδική (όχι ινδοάρια) γλώσσα: απλώς η Χάρις/Gopalan προέρχεται από Ταμίλ, ενώ η Βανς/Chilukuri από Τελούγκου γλωσσικό περιβάλλον.

Τέλος, ευρύτερα, επιστρέφοντας στο υπερκομματικό πλαίσιο ―καθώς ποτέ η ουσία των ζητημάτων δεν περιορίζεται στα κόμματα, εφόσον όλες οι πραγματικά μεγάλες τάσεις και μεταβολές όχι απλώς είναι υπερκομματικές αλλά, επιπλέον, υπερβαίνουν τις εκάστοτε παρατάξεις, παρά την προσπάθεια που κάνουν τα κόμματα είτε να αποκρύψουν είτε να διαχειριστούν προς όφελός τους μια τέτοια πραγματικότητα―, συναντάμε σε θέσεις εξουσίας, π.χ. ως διευθύνοντες συμβούλους, πρόσωπα όπως οι Σουντάρ Πιτσάι (CEO της Alphabet Inc. και της Google), Σάτια Ναντέλα (CEO της Microsoft), Άρβιντ Κρίσνα (CEO της IBM) και Νιλ Μόχαν (CEO του YouTube)· ο Μουκές Αμπάνι, πλουσιότερος Ινδός και μεταξύ των δεκαπέντε πλουσιότερων ανθρώπων παγκοσμίως, πρώτος μη Αμερικανός μέλος και διευθυντής του διοικητικού συμβουλίου της Bank of America· ο Ατζάι Μπάνγκα, πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας· οι πρωτοπόροι σε τομείς όπως η τεχνολογία υπολογιστών Ajay Bhatt, Vinod Dham και Sabeer Bhatia· και πολλοί ακόμα.

Συνολικά, υπάρχουν περίπου πέντε με έξι εκατομμύρια Αμερικανοί πολίτες ινδικής καταγωγής, οι οποίοι είναι συνήθως περισσότερο ευκατάστατοι και ανώτερου μορφωτικού επιπέδου σε σύγκριση με άλλες ομάδες με μεταναστευτικό υπόβαθρο. Είναι φανερό ότι υφίσταται υπερ-αντιπροσώπευση των Ινδών Αμερικανών σε ανώτερα επίπεδα. Από την άλλη πλευρά, εκτιμάται ότι υπάρχουν λιγότεροι από ένα εκατομμύριο Ινδοί μετανάστες που διαμένουν παράνομα στις ΗΠΑ. Τόσο κατά την πρώτη όσο και κατά την παρούσα κυβέρνηση Τραμπ έχουν απελαθεί παράνομοι μετανάστες ινδικής καταγωγής, γεγονός που έχει προκαλέσει τριβές μεταξύ Ουάσιγκτον και Νέου Δελχί ― όχι ως προς το δικαίωμα απέλασης καθαυτό, αλλά ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης τόσο των παράνομων μεταναστών που απελαύνονται (χειροπέδες, χρήση στρατιωτικών μεταγωγικών αεροσκαφών αντί για ναυλωμένες πτήσεις της πολιτικής αεροπορίας κ.λπ. Πρόσφατα έγινε κάτι ανάλογο με τη μαζική σύλληψη μεταναστών από τη Ν. Κορέα που εργάζονταν σε εργοστάσιο της Hyundai στην Τζόρτζια) όσο και, κυρίως, φοιτητών που υφίστανται συνεχή αυστηροποίηση ελέγχων ή την απειλή απέλασης, π.χ. αν παραβιάσουν τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας (υπερβολική ταχύτητα, αλκοτέστ κ.λπ.). 

Από τα προηγούμενα μπορούν να προκύψουν πολλές γόνιμες παρατηρήσεις, αναλόγως το πλαίσιο και τους άξονες ανάλυσης που χρησιμοποιεί κανείς: μεταβολή της δημογραφικής δομής των ΗΠΑ, σχέση ινδικής μειονότητας και κυρίαρχης λευκής πλειοψηφίας, διαφορά στη μεταχείριση και την τύχη μεταξύ ανθρώπων ινδικής καταγωγής που διαμένουν νόμιμα ή παράνομα στις ΗΠΑ, διακρατικές σχέσεις ΗΠΑ-Ινδίας, αντίδραση του Λευκού Χριστιανικού Εθνικισμού στην άνοδο των Ινδών Αμερικανών στα ανώτερα κλιμάκια του κράτους, ενσωμάτωση Ινδών στις αμερικανικές ελίτ, αντιθέσεις στο εσωτερικό των αμερικανικών ελίτ, εντάσεις στο εσωτερικό του κινήματος MAGA, υπερπαραγωγή ελίτ, διαμόρφωση αντι-ελίτ και συγκρούσεις μεταξύ ελίτ και αντι-ελίτ κ.λπ. Επί του παρόντος, θα περιοριστούμε στην εξής παρατήρηση:

Όλα τα προαναφερθέντα πρόσωπα συμβολίζουν την απαρχή μιας μεταβολής που λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο της αντιστροφής στη σχέση κέντρου-περιφέρειας, την οποία επιφέρει η Ινδία (μόνη της, ούτε καν ο κόσμος της Ινδικής Υποηπείρου) στην Αγγλόσφαιρα ― και μάλιστα στον πυρήνα της: στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο, στη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο και το Σαν Φρανσίσκο (Σίλικον Βάλεϊ). Με άλλα λόγια, όλα τα προηγούμενα μπορούν να γίνουν αντιληπτά ως τα αρχικά στάδια της μεταβολής που θα επιφέρει στον αγγλοαμερικανικό κόσμο η σφαίρα της Ινδικής Υποηπείρου.

Δημήτρης Β. Πεπόνης

.~`~.

Το βιβλίο μου κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Τόπος με τίτλο:

Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης

Από την Ουκρανία και την Πανδημία στη Νέα Πλανητική Τάξη

Δημήτρης Β. Πεπόνης

Μπορείτε να προμηθευτείτε και να παραγγείλετε Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης (Τόπος) σε όλα τα βιβλιοπωλεία πανελλαδικά. Ενδεικτικοί σύνδεσμοι με το βιβλίο: Πολιτεία, Ιανός, Πρωτοπορία, Public κ.λπ.

~

Κοσμοϊδιογλωσσία στο facebook

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.

7533 ε.Κ. (A.M.) | 4722 黄帝历 | 13 | 11 | 2025 μ.Χ. | 1447 سنة هجرية (A.H.) | 6 μ.Κ. (VI A.Q.)

Read More