Χριστός ή Τζένγκις Χαν.

7533 ε.Κ. (A.M.) | 4722 黄帝历 | 24 | 12 | 2025 μ.Χ. | 1447 سنة هجرية (A.H.) | 6 μ.Κ. (VI A.Q.)

Ι

Η φράση “survival of the fittest” ―που συνήθως μεταφράζεται στα ελληνικά ως «επιβίωση του ισχυρότερου», αν και το νόημά της αποδίδεται καλύτερα ως «επιβίωση του καταλληλότερου ή του προσαρμοστικότερου»― εισήχθη ως έννοια και αρχή από τον Χέρμπερτ Σπένσερ στο βιβλίο του «Οι Αρχές της Βιολογίας» (1864). Η φράση έγινε ευρέως γνωστή μέσω της 5ης έκδοσης του βιβλίου «Η Καταγωγή των Ειδών» του Καρόλου Δαρβίνου (1869), όπου εκφράζεται η άποψη ότι οι οργανισμοί που προσαρμόζονται καλύτερα στο περιβάλλον τους επιτυγχάνουν μεγαλύτερη επιτυχία τόσο στην αναπαραγωγή όσο και στην επιβίωση. 

Αν προσπαθούσαμε να συμπυκνώσουμε σε μια πρόταση τη θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου, μέσω του μηχανισμού της φυσικής επιλογής, θα λέγαμε ότι αναφέρεται στη φόρμουλα μιας τυχαίας παραλλαγής που ακολουθείται από μη τυχαία επιβίωση, ως τη μόνη εξήγηση η οποία, στην πιο γενική της μορφή, μπορεί να οδηγήσει από την απλότητα στην πολυπλοκότητα. 

II

Εφόσον δεχθούμε ότι η λέξη “fittest” ορίζεται βιολογικά ως αναπαραγωγική επιτυχία και, επιπλέον, ότι η φράση “survival of the fittest” μπορεί να αποδοθεί, σύμφωνα με τη δαρβινική θεωρία, ως «επιβίωση της μορφής που θα αφήσει τα περισσότερα αντίγραφα του εαυτού της στις επόμενες γενιές», τότε ―και μόνο τότε― στην «ανώτερη βαθμίδα της ανθρώπινης εξέλιξης», ως πλέον “fittest”, βρίσκεται ένας συγκεκριμένος άνθρωπος: 

Ο Τζένγκις Χαν.

Ο πολέμαρχος και κατακτητής Τζένγκις Χαν θεωρείται ότι έχει τους περισσότερους εν ζωή απογόνους από κάθε άλλον άνθρωπο στην ιστορία.

III

Αν μεταφέρουμε αυτή την αντίληψη από το βιολογικό στο συμβολικό επίπεδο, δηλαδή απαντήσουμε στο ερώτημα ποιος άφησε πίσω του τα περισσότερα συμβολικά παιδιά, καθώς «ο άνθρωπος μετεξελίχθηκε από βιολογικό σε συμβολικό ζώο προκειμένου να συνεχίσει την ύπαρξή του μετά το πέρας της βιολογικής του ζωής... με σκοπό να διαιωνίσει την ύπαρξή του μέσω της συλλογικότητας»  (Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης, Σελ. 258) ―δηλαδή μια συλλογική συμβολική νίκη επί του θανάτου, η οποία είναι αδύνατη στο επίπεδο του ατόμου―, τότε το ερώτημα που προκύπτει είναι:

Χριστός ή Τζένγκις Χαν;

IV

Υπό αυτή την έννοια, μπορούμε να ευχηθούμε σε όσους και όσες θεωρούν ότι ο άνθρωπος είναι ζώο συμβολικό ―εκτός από βιολογικό― καλά Χριστούγεννα.

V

Για ακόλουθους άλλων θρησκειών, στο ένα άκρο του ερωτήματος Χριστός ή Τζένγκις Χαν, μπορεί να βρεθεί ο Βούδας, ο Μωάμεθ ή ο Κομφούκιος ―ή οποιοσδήποτε άλλος πιστεύει κανείς ότι άφησε πίσω του τους περισσότερους συμβολικούς απογόνους―, ως το απέναντι από το μόνιμο άκρο της άλλης πλευράς: τον Τζένγκις Χαν, που άφησε πίσω του τα περισσότερα βιολογικά «αντίγραφα του εαυτού του». Παρεμπιπτόντως, η θρησκεία του ανθρώπου που συνδύασε στον ύψιστο βαθμό τη βιολογική αναπαραγωγή και επιβίωση με τη δύναμη και την κυριαρχία του ως άτομο, του Τζένγκις Χαν (το όνομα σημαίνει «παγκόσμιος κυβερνήτης») ήταν ο Τενγκρισμός.

Στη δεύτερη θέση, με τα περισσότερα βιολογικά παιδιά, πολύ μακριά και με χαοτική διαφορά από τον πρώτο Temüjin (το «βαφτιστικό» όνομα του Genghis Khan), αναφέρεται συχνά ―αν και η ιστορία του είναι αμφιλεγόμενη και πιθανώς υπερβολική― ο Feodor Vassilyev, ένας χωρικός αγρότης από την περιοχή Shuya της Ρωσσίας (περιφέρεια Ivanovo Oblast), ενώ η μια από τις δύο γυναίκες του, η Valentina Vassilyeva, υποτίθεται ότι είναι η γυναίκα που έχει γεννήσει τα περισσότερα παιδιά στην καταγεγραμμένη ανθρώπινη ιστορία. 

Επιστρέφοντας από το βιολογικό στο συμβολικό, ο Μωάμεθ μάλλον δεν μπορεί να συμπεριληφθεί στη λίστα των συμβολικών πατέρων, διότι είναι απλώς «προφήτης, απόστολος και ο τελευταίος αγγελιοφόρος του Θεού», δηλαδή τίποτα απ' όσα περιλαμβάνονται στο Κοράνιο δεν μπορούν να του αποδοθούν, άρα ούτε και τα συμβολικά παιδιά ―οι πιστοί― του Κορανίου: οι μουσουλμάνοι. Από την άλλη, η οικογένεια Kong του Κομφούκιου κατέχει το μακροβιότερο καταγεγραμμένο γενεαλογικό δέντρο στην ανθρώπινη ιστορία: περισσότερες από 80 γενιές (ρεκόρ Guinness), χρονική περίοδος μεγαλύτερη από τον βίο και την ιστορία των περισσότερων συλλογικών οντοτήτων της ανθρώπινης ιστορίας (όπως κι αν ορίσει κανείς τις συλλογικές οντότητες: θρησκείες, κρατικές ή ακρατικές κοινωνίες, κράτη, έθνη κ.λπ.), παρουσιάζοντας πρωτοφανή αντοχή και προσαρμογή, αναπαραγωγή, επιβίωση και συνέχεια όχι μόνο στο βιολογικό, αλλά και στο συμβολικό επίπεδο.

Τέλος, θα πρέπει να τονιστεί ότι η φράση «οι άνθρωποι πολεμούν και θυσιάζονται για τις μελλοντικές γενιές» δεν έχει νόημα σε ένα αποκλειστικά ατομικό και βιολογικό πλαίσιο, δίχως αναφορά στο συλλογικό και το συμβολικό.

VI

Σε όσους και όσες θεωρούν ότι ο άνθρωπος είναι απλώς βιολογικό ζώο, αποδίδοντας απόλυτη προτεραιότητα, ή ακόμα και αποκλειστικότητα, στο ατομικό επίπεδο της ανθρώπινης ύπαρξης, θα πρέπει να επισημανθούν τα εξής:

Ο Αριστοτέλης, που αντιλαμβανόταν τον άνθρωπο ως εκ φύσεως ζῷον πολιτικόν, είχε ισχυριστεί ότι είναι προφανές ότι η πόλη (το συλλογικό) υπάρχει από τη φύση της και είναι προγενέστερη από τον καθένα από εμάς (το άτομο) (Στο πλαίσιο της κοσμοθεώρησης ορισμένων «μοντέρνων»: συλλογικό vs ατομικό. Όμως πριν από την επικράτηση της δικής τους κοσμοθεώρησης η σχέση ήταν ανάμεσα σε οντότητα ή σώμα και μέλος, ή ανάμεσα σε σύνολο και μέρος, και το ένα δεν λειτουργούσε απαραίτητα εναντίον του άλλου, ούτε ήταν εναλλακτικό προς αυτό). Επιπλέον, ο Σταγειρίτης ισχυρίστηκε ότι ο άνθρωπος εκτός πολιτικής κοινωνίας ―και αυτό σημαίνει, μεταξύ άλλων, στο απόλυτο ατομικό επίπεδο, εφόσον μόνο στο πλαίσιο της συλλογικότητας μπορεί να υπάρξει πόλις, οικογένεια, νόμοι, εστία, θυσία κ.λπ.―, εκείνος που δε μπορεί να ζει μέσα στην κοινωνία με τους άλλους (ὁ μὴ δυνάμενος κοινωνεῖν), ή αυτός που δεν έχει ανάγκη από τίποτε, είναι είτε θηρίο είτε θεός.

ἐκ τούτων οὖν φανερὸν ὅτι τῶν φύσει ἡ πόλις ἐστί, καὶ ὅτι ὁ ἄνθρωπος φύσει πολιτικὸν ζῷον, καὶ ὁ ἄπολις διὰ φύσιν καὶ οὐ διὰ τύχην ἤτοι φαῦλός ἐστιν, ἢ κρείττων ἢ ἄνθρωπος· ὥσπερ καὶ ὁ ὑφ’ Ὁμήρου λοιδορηθεὶς «ἀφρήτωρ ἀθέμιστος ἀνέστιος»·... ὅτι μὲν οὖν ἡ πόλις καὶ φύσει καὶ πρότερον ἢ ἕκαστος, δῆλον· εἰ γὰρ μὴ αὐτάρκης ἕκαστος χωρισθείς, ὁμοίως τοῖς ἄλλοις μέρεσιν ἕξει πρὸς τὸ ὅλον, ὁ δὲ μὴ δυνάμενος κοινωνεῖν ἢ μηδὲν δεόμενος δι’ αὐτάρκειαν οὐθὲν μέρος πόλεως, ὥστε ἢ θηρίον ἢ θεός.

VII

Ακριβώς επειδή η νίκη επί του θανάτου είναι δυνατή μόνο σε συμβολικό επίπεδο και μόνο μέσω της συλλογικότητας (είναι δηλαδή αδύνατη σε ατομικό επίπεδο), φανερώνεται ότι το τελικό στάδιο του ατομικισμού ως ιδεολογικής αντίληψης για τον άνθρωπο είναι μια «ζωώδης» συνθήκη. Μια αποκλειστικά ατομικιστική και βιολογική αντίληψη για τον άνθρωπο οδηγεί, με εσωτερική λογική συνέπεια, στην υποβάθμιση του ανθρώπου σε ζώο ― μόνο που στο ζωικό βασίλειο τα πράγματα είναι κατά φύσιν, ενώ ο άνθρωπος, όπως τονίζει ο Αριστοτέλης, γεννιέται έχοντας ως όπλα την φρόνηση και την αρετή και, επιπλέον, στο πλαίσιο της πολιτείας, τον νόμο και τη δικαιοσύνη. Εξ ου και παρόλο που ο άνθρωπος είναι το ανώτερο από τα όντα, όταν φθάνει στην τελειότητά του, αν διακόψει κάθε σχέση με τον νόμο και τη δικαιοσύνη (που δεν υπάρχουν έξω από το συλλογικό), μπορεί να γίνει το χειρότερο απ' όλα τα όντα: 

ὥσπερ γὰρ καὶ τελεωθεὶς βέλτιστον τῶν ζῴων ἄνθρωπός ἐστιν, οὕτω καὶ χωρισθεὶς νόμου καὶ δίκης χείριστον πάντων.

VIII

Στις μέρες μας παρατηρούνται, μεταξύ άλλων, οι εξής αντιλήψεις: στο επίπεδο της καθημερινότητας, είτε μια απόλυτη ταύτιση ζώου και ανθρώπου, είτε μια αγάπη για τα ζώα που συνοδεύεται από μίσος για τον άνθρωπο ―ή σε ένα περισσότερο τεχνολογικό πλαίσιο―, είτε η υποβάθμιση του ανθρώπου στο επίπεδο του ζώου και ο συνδυασμός του με τη μηχανή (ορισμένες από αυτές τις αντιλήψεις σχετίζονται, έμμεσα, με πράγματα που επισημάνθηκαν σε παλαιότερο κείμενο), είτε «ο επαναπροσδιορισμός των ορισμών, των ορίων και των σχέσεων ζώου, ανθρώπου και μηχανής» (Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης, Σελ. 335).

ΙX

Με βάση τα προηγούμενα, αν εφαρμόσουμε την αρχή “Survival of the fittest” με τον τρόπο που περιγράψαμε, και συμπεριλάβουμε τόσο τη βιολογική όσο και τη συμβολική διάσταση, τότε στις «ανώτερες βαθμίδες της ανθρώπινης εξέλιξης», ως πλέον “fittest”, έχουμε έναν κατακτητή-πολέμαρχο (Τζένγκις Χαν), έναν χωρικό-αγρότη (Feodor Vassilyev), έναν διδάσκαλο-φιλόσοφο (Κομφούκιο) και, ασφαλώς, τον Χριστό, ο οποίος στην κοσμική καθημερινή ζωή του μπορεί να θεωρηθεί όχι απλώς ως μαραγκός αλλά εξίσου ως ξυλουργός και κτίστης, ως τεχνίτης ξύλου και πέτρας, δηλαδή ως οικοδόμος-τέκτων.

X

Επίλογος του παρόντος και πρόλογος μελλοντικού κειμένου

Ο Όμηρος είναι συμβολικός γενάρχης των Ελλήνων ως ποιητής ― όχι ως ιδρυτής θρησκείας (όπως είναι π.χ. ο Αβραάμ πατριάρχης των Εβραίων-Ισραηλιτών). Η απάντηση στο ερώτημα κατά πόσο μπορεί να συμπεριληφθεί ο Όμηρος στη λίστα μαζί με τον Χριστό, τον Βούδα, (τον Μωάμεθ...;), τον Κομφούκιο κ.λπ., προκειμένου να απαντηθεί, με όλες τις απαραίτητες διευκρινήσεις ―και αυτές είναι αρκετές λόγω της αποκλειστικότητας που διεκδικούν το ευρωπαϊκό και το «δυτικό» στη σχέση τους με το ρωμαϊκό, κυρίως με το ελληνικό ή ακόμα και το ομηρικό―, είναι αντικείμενο αποκλειστικού μελλοντικού κειμένου.

Ωστόσο, μπορούμε να ολοκληρώσουμε προσφέροντας μια πρόγευση: Στο ερώτημα τίνος συμβολικά παιδιά είναι οι δικοί μας ιστορικοί πρόγονοι, και απόγονοι του ελληνιστικού κόσμου, οι άνθρωποι που ονόμαζαν τους εαυτούς τους Ρωμαίους, μιλούσαν, σκέφτονταν και θεωρούσαν τα πράγματα ελληνικά και πίστευαν στον Χριστό, η απάντηση είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί, οι λεγόμενοι «Βυζαντινοί», ήταν τα συμβολικά παιδιά του Ομήρου και του Χριστού ― που, επιπλέον, είχαν άμεση σχέση, τόσο ιστορική όσο και γεωγραφική (χρονική και χωρική) τόσο με την οικουμενική φάση του κλασικού ελληνορωμαϊκού πολιτισμού, του οποίου αποτέλεσαν οργανική συνέχεια, όσο και με το κράτος και την πόλη της Ρώμης. Ωστόσο, επειδή οι πολυθεϊστές λατινόγλωσσοι είχαν σχέση αποκλειστικότητας με τη Ρώμη, στην ιστορική ουσία, η Κωνσταντινούπολη υπήρξε η (Νέα) Ρώμη ―η πρωτεύουσα πόλη― των συμβολικών παιδιών του Ομήρου και του Χριστού.

Δημήτρης Β. Πεπόνης

Το γεγονός ότι οι «Βυζαντινοί» υπήρξαν τα συμβολικά παιδιά τόσο του Ομήρου όσο και του Χριστού ―μοναδικό φαινόμενο στην ανθρώπινη ιστορία που εμφανίζεται μόνο με την έλευσή τους στο ιστορικό προσκήνιο―, φαίνεται καθαρά, μεταξύ άλλων, σε αποσπάσματα της «βυζαντινής» γραμματείας. Ενδεικτικά, μπορεί κανείς να διαβάσει πώς ξεκινά η Άννα Κομνηνή (1083 – 1153) το έργο της Αλεξιάς:

Ακάθεκτος κυλάει ο χρόνος και στην αέναη κίνησή του παρασύρει τα πάντα και τα καταποντίζει στο βυθό της αφάνειας ―πότε πράγματα ασήμαντα και πότε μεγάλα και αξιομνημόνευτα― και, όπως λέει ο τραγικός ποιητής, φέρνει στο φως τα άδηλα και κρύβει τα φανερά. Αλλά ο λόγος της ιστορίας γίνεται φράγμα πανίσχυρο για το ρεύμα του χρόνου και σταματάει κατά κάποιον τρόπο την ακάθεκτη ροή του κι απ' όσα συμβαίνουν στο κύλισμα του, συγκρατεί και περισφίγγει όλα όσα επιπλέουν και δεν τ' αφήνει να ξεγλιστρήσουν σε λήθης βυθούς.

Αυτή τη διαπίστωση έχω κάμει εγώ, η Άννα, κόρη των βασιλέων Αλεξίου και Ειρήνης, πορφυρογέννητη και πορφυροθρεμμένη, όχι άμοιρη γραμμάτων, αλλά με σοβαρότατη σπουδή των ελληνικών, χωρίς να έχω παραμελήσει ούτε τη ρητορική και αφού διάβασα προσεκτικά τόσο τα έργα του Αριστοτέλη όσο και τους διαλόγους του Πλάτωνος και κόσμησα το πνεύμα μου με τα μαθηματικά, την αστρονομία και τη μουσική ―πρέπει να αναφέρονται αυτά και δεν είναι περιαυτολογία να απαριθμείς όσα η φύση και ο πόθος της γνώσης έχουν δώσει και επιβράβευσε ο επουράνιος Θεός με τη συνεπικουρία των περιστάσεων―, γι' αυτό και θέλω, με το σύγγραμμα μου αυτό, να εξιστορήσω τα έργα του πατέρα μου, που δεν είναι άξια να παραδοθούν στη σιωπή ούτε να παρασυρθούν από το ρεύμα του χρόνου σαν σε πέλαγος λήθης, όσα επετέλεσε αφού ανέλαβε το σκήπτρο και όσα έπραξε πριν απ' τη στέψη του, όταν ήταν στην υπηρεσία άλλων βασιλέων. 

Έρχομαι λοιπόν να μιλήσω γι' αυτά όχι για να κάμω επίδειξη της συγγραφικής μου δεινότητας, αλλά για να μη μείνει αμνημόνευτο στους μεταγενέστερους ένα τόσο σπουδαίο έργο, επειδή και τα μεγαλύτερα κατορθώματα, αν δεν τα διαφυλάξει η ιστορία παραδίδοντας τα στη μνήμη, τα σβήνει το σκοτάδι της σιωπής.

Το απόσπασμα από το βιβλίο «Αλεξιάς» της Άννας Κομνηνής με τίτλο Τα μεγαλύτερα κατορθώματα, αν δεν τα διαφυλάξει η ιστορία παραδίδοντας τα στη μνήμη, τα σβήνει το σκοτάδι της σιωπής στην Κοσμοϊδιογλωσσία.

.~`~.

Το βιβλίο μου κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Τόπος με τίτλο:

Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης

Από την Ουκρανία και την Πανδημία στη Νέα Πλανητική Τάξη

Δημήτρης Β. Πεπόνης

Μπορείτε να προμηθευτείτε και να παραγγείλετε Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης (Τόπος) σε όλα τα βιβλιοπωλεία πανελλαδικά. Ενδεικτικοί σύνδεσμοι με το βιβλίο: Πολιτεία, Ιανός, Πρωτοπορία, Public κ.λπ.

~

Κοσμοϊδιογλωσσία στο facebook

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.

7533 ε.Κ. (A.M.) | 4722 黄帝历 | 24 | 12 | 2025 μ.Χ. | 1447 سنة هجرية (A.H.) | 6 μ.Κ. (VI A.Q.)