7533 ε.Κ. (A.M.) | 4722 黄帝历 | 2 | 12 | 2025 μ.Χ. | 1447 سنة هجرية (A.H.) | 6 μ.Κ. (VI A.Q.)
Μουσική Συνοδεία
Θυμάμαι ορισμένες αντιδράσεις που συνάντησα το 2023 για συγκεκριμένα μέρη του βιβλίου ― αναφέρομαι σε γόνιμες αντιδράσεις όχι σε πολεμικές.
Η κυριότερη ήταν σχετικά με το μέρος του βιβλίου που αναφέρεται στον επανεξοπλισμό της Γερμανίας [1]: μου είχε ειπωθεί, χαρακτηριστικά, ότι ήταν «εκτός τόπου και χρόνου» (Θυμίζω, συγγραφή: φθινόπωρο 2022, κυκλοφορία: άνοιξη 2023). Δυόμισι χρόνια μετά, η δήλωση του καγκελάριου Μερτς ότι «οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις (Bundeswehr) θα γίνουν ο μεγαλύτερος συμβατικός στρατός της Ευρώπης» κατέστησε το συγκεκριμένο μέρος ―μαζί με ορισμένα ακόμα σημεία που αναφέρονται στη Γερμανία― όχι εκτός αλλά εντός τόπου χρόνου. Δεν χρειάζεται να γράψω κάτι περισσότερο για το συγκεκριμένο ζήτημα.
Μια άλλη αντίδραση, σαφώς πιο εκλεπτυσμένη, ήταν απέναντι στο μέρος που αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στο ζήτημα της Ταϊβάν [2]. Εδώ συνάντησα ένα «ναι μεν, αλλά». Η αντίδραση ήταν απέναντι στην θέση ότι το ζήτημα της Ταϊβάν δεν πηγάζει απλώς από τον κινεζικό εμφύλιο ούτε είναι απλώς και μόνον ζήτημα Κίνας-ΗΠΑ, αλλά ότι «ο Α΄ Σινοϊαπωνικός Πόλεμος (1894-1895) οδηγεί στην κατάληψη της τότε νησιωτικής επαρχίας της Κίνας από το αυτοκρατορικό ιαπωνικό κράτος και στην κατοχή του νησιού για μια πεντηκονταετία, η οποία λήγει με το τέλος του Β΄ Σινοϊαπωνικού Πολέμου, δηλαδή του Β΄ ΠΠ στην Ασία, που ξεκίνησε τουλάχιστον δύο χρόνια νωρίτερα από ό,τι στην Ευρώπη, το 1937...» (Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης, Σελ, 112). Η αντίδραση ήταν διφυής: τόσο απέναντι στην υποβάθμιση του ιδεολογικού ζητήματος όσο και απέναντι στον αμερικανοκεντρισμό. Σε ό,τι αφορά το πρώτο σκέλος, πολλοί προσπαθούν να υπετονίσουν μια ιδεολογική βάση του ζητήματος που εξωγενώς και τεχνητά διατηρεί ανοιχτό το ζήτημα του κινεζικού εμφυλίου σε ένα ψυχροπολεμικό πλαίσιο, που συνήθως συνοδεύεται (και εδώ περνάμε στο δεύτερο σκέλος, τον αμερικανοκεντρισμό), από τη μεταπολεμική δημιουργία της «αφήγησης του Πολέμου του Ειρηνικού», στην οποία ο μακρύς και περίπλοκος πόλεμος της Ιαπωνίας με διαστάσεις στην Ευρασία και τον Ειρηνικό απλοποιήθηκε και αντικαταστάθηκε από μια γραμμική ιστορία της στρατιωτικής σύγκρουσης της Ιαπωνίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που ξεκίνησε με το Περλ Χάρμπορ και έληξε με τη Χιρόσιμά και τη Ναγκάσακί. Ουσιαστικά αυτές οι δύο ματιές δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στο τέλος του πολέμου θέτοντας στο επίκεντρο είτε έναν ιδεολογικοκεντρισμό είτε έναν αμερικανοκεντρισμό ―όμως και αυτά καλύπτονται στο βιβλίο [3]― ενώ το κύριο κοινό τους χαρακτηριστικό είναι ότι υποβαθμίζουν την Ιαπωνία.
Μετά την πρόσφατη δήλωση της πρωθυπουργού της Ιαπωνίας, Σαναέ Τακαΐτσι (Sanae Takaichi, 高市 早苗), σχετικά με την Ταϊβάν και ―τη θύελλα αντιδράσεων από κινεζικής πλευράς αλλά κυρίως― την αντίδραση του Τραμπ και την παρέμβασή του για να χαμηλώσουν οι τόνοι σχετικά με την Ταϊβάν (οι ΗΠΑ, μάλιστα ―για να σας ενημερώσω για ένα γεγονός που δεν έγινε ευρέως γνωστό― προχώρησαν αθόρυβα στην προγραμματισμένη, κατά τα λοιπά, απόσυρση πυραύλων μεσαίου βεληνεκούς που είχαν αναπτύξει πρόσφατα στην Οκινάουα), μετά λοιπόν από την παρέμβαση Τραμπ, οι αντιδράσεις σχετικά με τη θέση που εκφράζεται στο βιβλίο για το ζήτημα της Ταϊβάν από «ναι μεν, αλλά» μπορεί να έγιναν περισσότερο «ναι» και λιγότερο «αλλά».
Πίσω από αυτές τις αντιδράσεις κατ' ουσίαν κρύβεται ένα συγκεκριμένο ζήτημα. Και αυτό είναι η σχέση των ΗΠΑ με τα κεντρικά συμμαχικά τους κράτη και κατά πόσο τα τελευταία είναι κυρίαρχα κράτη (και εφόσον είναι σε ποιο βαθμό) ή εξαρτημένα κράτη πελάτες, προτεκτοράτα, υποχείρια, αντιπρόσωποι κ.λπ.
Η περίπτωση της Ταϊβάν είναι ξεκάθαρη: όταν το 2019 γίνεται η πρώτη κυβέρνηση σε ολόκληρη την Ασία των 4.7 δισεκατομμυρίων ανθρώπων που αναγνώρίζει τον γάμο μεταξύ ομοφυλόφιλων (οι «δυτικές δημοκρατίες» της ανατολικής Ασίας, δηλαδή η Ν. Κορέα και η Ιαπωνία, δεν έχουν θεσμοθετήσει κάτι ανάλογο) και όταν ο πρόεδρος της, Lai Ching-te, έχει αρχίσει να αναφέρεται στη Ταϊβάν ως «το Ισραήλ της Ασίας», τότε, πέραν πάσης αμφιβολίας, έχουμε να κάνουμε με ένα τοπικό-παράρτημα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής στην Ασία του Ειρηνικού.
Ωστόσο οι περιπτώσεις της Γερμανίας και της Ιαπωνίας είναι περισσότερο περίπλοκες. Αν είναι πελάτες και όχι αφεντικά, πώς γίνεται να κάνουν κάτι που φαίνεται να μην θέλουν οι ΗΠΑ; Τουλάχιστον μέσω του προέδρου τους; Πίσω από αυτό το ερώτημα κρύβεται ένας άλλος προβληματισμός που απασχολεί πολλούς ανθρώπους: τελικά, οι ΗΠΑ ωθούν τα εξαρτημένα κράτη-πελάτες, τα παραρτήματα, τα προτεκτοράτα και τους αντιπροσώπους τους να κάνουν το τάδε πράγμα και απλά ο Τραμπ αντιδρά απέναντι σε αυτό, κατόπιν εορτής, επειδή είναι υποκριτής παίζοντας θέατρο προκειμένου να έχει ευλογοφανές άλλοθι και δυνατότητα άρνησης (plausible deniability); Ή υπάρχει μια καλή Αμερική (ουσιαστικά η εκάστοτε διοίκηση, στην προκειμένη περίπτωση η κυβέρνηση Τραμπ) που έχει ειλικρινείς προθέσεις και η οποία παρεμποδίζεται από μια κακή Αμερική (γραφειοκρατία, βαθύ κράτος κ.λπ);
Όμως η δεύτερη περίπτωση, το τελευταία αυτό ερώτημα, αποκρύπτει ότι το χάσμα ανάμεσα σε διοίκηση ή κυβέρνηση και σε γραφειοκρατία ή βαθύ κράτος προϋπάρχει, δεν είναι τωρινό. Όπως χαρακτηριστικά γράφω στο βιβλίο για την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν: «Η αποχώρηση ασφαλώς και έπρεπε να (έχει) γίνει. Την είχαν επιδιώξει, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, τρεις πρόεδροι των ΗΠΑ· η αδυναμία τους να την ολοκληρώσουν φανερώνει την ένταση μεταξύ των συμφερόντων και των υποχρεώσεων του κράτους από τη μία και της ηγεμονίας από την άλλη – ή μεταξύ republic και empire με παραδοσιακούς όρους» [4].
Στην πραγματικότητα, αυτό που έχει αλλάξει είναι ότι επί της δεύτερης θητείας Τραμπ φαίνεται να υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι που αποδίδουν μεγαλύτερη βαρύτητα στο χάσμα ανάμεσα στην κυβέρνηση (ή διοίκηση) από τη μια μεριά και στο βαθύ κράτος (ή τη γραφειοκρατία) από την άλλη, και οι οποίοι, επιπλέον, φαίνεται να πιστεύουν ότι ο Τραμπ (δηλαδή η persona του Τραμπ) είναι κάτι ποιοτικά διαφορετικό από τους προηγούμενους προέδρους και ότι, τέλος, το χάσμα ανάμεσα σε κράτος και ηγεμονία ή μεταξύ republic και empire είναι πλέον αγεφύρωτο ― Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το δίλημμα περί του status των συμμαχικών κρατών: κυρίαρχα κράτη ή κράτη-πελάτες, προστατευόμενες τοπαρχίες και παραρτήματα, επιλύεται: απλώς συμμαχούν με τη γραφειοκρατία ή το βαθύ κράτος, την empire, με την Αμερικανική αυτοκρατορία και την ηγεμονία (που ενδύεται ιδεολογικά τον όρο «Δύση»), εις βάρος της republic, λειτουργώντας ως το σύγχρονο αντίστοιχο των επαρχιών της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Σε μια τέτοια περίπτωση, ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς (Friedrich Merz) και η πρωθυπουργός Σαναέ Τακαΐτσι (Sanae Takaichi, 高市 早苗), μπορούν να γίνουν αντιληπτοί ως το σύγχρονο αντίστοιχο των Ανθύπατων ή των Έπαρχων που ήταν κυβερνήτες επαρχιών της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας/Αυτοκρατορίας ― στην προκειμένη περίπτωση της γερμανικής και της ιαπωνικής επαρχίας της Αμερικανικής «Δυτικής» Αυτοκρατορίας.
Η άλλη πιθανότητα είναι ότι ο Τραμπ φοράει απλώς μια republican μάσκα και στην πραγματικότητα είναι ένας ηθοποιός και ένας διαχειριστής μαζών για λογαριασμό της empire που προσφέρει έναν διαφορετικό τρόπο κινητοποίησης των συμμάχων και νομιμοποίησης και διαχείρισης της αμερικανικής αυτοκρατορίας και της «δυτικής» ηγεμονίας.
Δημήτρης Β. Πεπόνης
[1] Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης, 9. Ουκρανία 2022: το παρόν του παρελθόντος, ο επανεξοπλισμός της Γερμανίας, Σελ. 72-75
[2] Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης, Πρώτο Μέρος, 15.Παρέκβαση: ιστορία, τάξη και σύστημα τριών πόλων στην Ανατολική Ασία – και το ζήτημα της Ταϊβάν, Σελ. 109-119
[3] Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης (Σελ 114): ''Με το τέλος του Β΄ ΠΠ και με βάση τις διακηρύξεις του Καΐρουκαι του Πότσνταμ, η Κίνα ανέκτησε την Ταϊβάν. «Η υποχώρηση του Τσιανγκ Κάι Σεκ και των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ δυνάμεων του Κινεζικού Εθνικιστικού Κόμματος (Guomindang) στην Ταϊβάν το 1949, μετά την ήττα τους στον κινεζικό εμφύλιο πόλεμο στην ηπειρωτική χώρα (από τις δυνάμεις του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας Υπό τον Μάο Τσετούνγκ), και η απόφαση των ΗΠΑ στις αρχές της δεκαετίας του 1950 να χρησιμοποιήσουν το καθεστώς που εδρεύει στην Ταϊπέι προκειμένου να αρνηθούν τη νομιμότητα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, με απώτερο στόχο την ανάσχεση και τον περιορισμό της κατά την πρώτη φάση του Ψυχρού Πολέμου» [όπως έχει επισημάνει ο πρέσβης Freeman], αποτελούν την ιδεολογική αμερικανική βάση του ζητήματος της Ταϊβάν ως προϊόντος-απομεινάρι της ψυχροπολεμικής παράνοιας,που εξωγενώς και τεχνητά διατηρεί ανοιχτό το ζήτημα του κινεζικού εμφυλίου. Η ιστορική και στρατηγική βάση και ρίζα του ζητήματος είναι η κατάρρευση της κινεζικής και η άνοδος της ιαπωνικής ισχύος, όπως και η αλλαγή των συσχετισμών στην Ανατολική Ασία.''
[4] Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης, Πρώτο Μέρος, 5. Ο Πόλεμος κατά της Τρομοκρατίας και η φύση του πολέμου, Σελ 185. Και συνεχίζω, γράφοντας, για να παραθέσω ένα σημείο που δεν σχετίζεται άμεσα με τον προβληματισμό που εξετάζεται εδώ αλλά καλό είναι να θυμηθούν οι άνθρωποι ότι τα πράγματα ούτε επί Μπάιντεν ήταν μέλι-γάλα μεταξύ ΗΠΑ και συμμάχων: «Δεν είναι απλώς όσα συνέβησαν πριν από τα γεγονότα του Αυγούστου του 2021 –η εγκατάλειψη συνεργατών, τοπικών τοποτηρητών και πελατών τους, άλλωστε, δεν είναι κάτι νέο–, ούτε είναι απλώς η απώλεια αξιοπιστίας, η δυσαρέσκεια και η ανησυχία που προκλήθηκε σε συμμάχους, συνεργάτες, εταίρους κ.λπ., στους Βρετανούς, εντός ΝΑΤΟ, σε κράτη της Ε.Ε. και της Νότιας και Ανατολικής Ασίας (αλλά και στο εσωτερικό των ίδιων των ΗΠΑ), που σημαίνει ότι οι προηγούμενοι δεν συμμερίζονται την αυτοκατανόηση των ΗΠΑ και της απόφασής τους».
.~`~.
Το βιβλίο μου κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Τόπος με τίτλο:
Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης
Από την Ουκρανία και την Πανδημία στη Νέα Πλανητική Τάξη
Δημήτρης Β. Πεπόνης
Μπορείτε να προμηθευτείτε και να παραγγείλετε Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης (Τόπος) σε όλα τα βιβλιοπωλεία πανελλαδικά. Ενδεικτικοί σύνδεσμοι με το βιβλίο: Πολιτεία, Ιανός, Πρωτοπορία, Public κ.λπ.
~
Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.
7533 ε.Κ. (A.M.) | 4722 黄帝历 | 2 | 12 | 2025 μ.Χ. | 1447 سنة هجرية (A.H.) | 6 μ.Κ. (VI A.Q.)
