26 | 1 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021
Μουσική Συνοδεία
Αν πω «η αστραπή φωτίζει», έχω θέσει την αστραπή μια φορά ως δραστηριότητα και μια δεύτερη φορά ως υποκείμενο, και έτσι έχω προσθέσει στο συμβάν ένα ον που δεν είναι ένα με το συμβάν, αλλά μάλλον παραμένει, είναι και δεν «γίνεται». ― Το να θεωρείς το συμβαίνειν επενεργείν: και την επενέργεια ως ον: αυτή είναι η διπλή πλάνη, η ερμηνεία, για την οποία είμαστε ένοχοι...
Ψυχολογική ιστορία της έννοιας «υποκείμενο». Το σώμα, το πράγμα, το «όλον» το κατασκευασμένο από το μάτι, αφυπνίζουν τη διάκριση μεταξύ μιας πράξης και εκείνου που την έκανε: εκείνος που την έκανε, η αιτία της πράξης, καθώς συλλαμβάνεται ολοένα και πιο λεπτά, αφήνει στο τέλος πίσω το «υποκείμενο».
Η κακή μας συνήθεια να παίρνουμε μια μνημονική, μια συντομευμένη φόρμουλα, σαν ον, τελικά σαν αιτία, π.χ. να λέμε για την αστραπή «λάμπει». Η μικρή λέξη «εγώ». Το να μετατρέπουμε την αιτία λόγω της οποίας βλέπουμε σε είδος προοπτικής: αυτό ήταν το τέχνασμα στην επινόηση του «υποκειμένου», του «εγώ»!
«Υποκείμενο», «αντικείμενο», «κατηγόρημα» ― οι διακρίσεις αυτές είναι κατασκευασμένες και έχουν επιβληθεί τώρα σαν σχηματισμός πάνω σε όλα τα εμφανή γεγονότα. Η θεμελιώδης ψευδής παρατήρηση είναι ότι εγώ πιστεύω πως εγώ κάνω κάτι, υποφέρω από κάτι, «έχω» κάτι, «έχω» μια ιδιότητα. Παρατηρώ κάτι και αναζητώ ένα λόγο γι' αυτό· αυτό σημαίνει πρωταρχικά: αναζητώ μια πρόθεση σ' αυτό, και πάνω απ' όλα κάποιον που έχει προθέσεις, ένα υποκείμενο, έναν τελεστή: κάθε συμβάν πράξη...
Αυτό που δίνει εξαιρετική στερεότητα στην πίστη μας στην αιτιότητα δεν είναι η μεγάλη συνήθεια να βλέπουμε ένα περιστατικό να ακολουθεί ένα άλλο, αλλά η ανικανότητα μας να ερμηνεύουμε τα συμβάντα διαφορετικά από συμβάντα που έχουν προκληθεί από προθέσεις. Είναι η πίστη στο ζων και στο σκεπτόμενο ως τη μόνη αποτελεσματική δύναμη ―στη θέληση, στην πρόθεση―, είναι η πίστη ότι κάθε συμβάν είναι πράξη, ότι κάθε πράξη προϋποθέτει κάποιον που τη κάνει, είναι η πίστη στο «υποκείμενο»...
Ερώτημα: είναι η πρόθεση αιτία ενός συμβάντος; Ή είναι κι αυτό αυταπάτη; Δεν είναι και το ίδιο το συμβάν;
Friedrich Nietzsche
~
.~`~.
26 | 1 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021
