6 Αυγούστου 2025

Με αφορμή τα 80 χρόνια από τους αμερικανικούς ατομικούς βομβαρδισμούς στη Χιρόσιμά και στη Ναγκάσακί.


7533 ε.Κ. (A.M.) | 4722 黄帝历 | 6 | 8 | 2025 μ.Χ. | 1447 سنة هجرية (A.H.) | 6 μ.Κ. (VI A.Q.)

Μουσική Συνοδεία


I

Στις 6 Αυγούστου, οι Ηνωμένες Πολιτείες έριξαν την ατομική βόμβα στη Χιρόσιμά. Τα επίσημα ιαπωνικά έγγραφα, τόσο στρατιωτικά όσο και διπλωματικά, δεν περιγράφουν τις ατομικές βόμβες ως δύναμη που ανάγκασε την Ιαπωνία να παραδοθεί. Στις 7 Αυγούστου, μία ημέρα μετά τη Χιρόσιμά, ο πρωθυπουργός Σουζούκι συγκάλεσε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου. Η συζήτηση δεν αφορούσε το αν θα παραδοθεί η χώρα λόγω του σοκ από την ατομική βόμβα. Η σύσκεψη αφορούσε τον τρόπο «ανταπόκρισης» στην ανακοίνωση του Αμερικανού Προέδρου Τρούμαν για τη χρήση ατομικής βόμβας. Ο Αναμί ανέφερε ότι το Αυτοκρατορικό Γενικό Επιτελείο είχε στείλει μια επιστημονική ομάδα έρευνας στη Χιρόσιμά για να επαληθεύσει ότι είχε χρησιμοποιηθεί βόμβα ουρανίου. Ο Τόγκο χαρακτήρισε το γεγονός σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου και πρότεινε η Ιαπωνία να υποβάλει έντονη διαμαρτυρία μέσω του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού. Ακόμη και εκείνη τη στιγμή, ο Τόγκο πίεζε τον πρέσβη Σάτο να συζητήσει την ειδική ειρηνευτική αποστολή με τον Μόλότοφ. Οι ενέργειες του Τόγκο δεν έδειχναν καμία επείγουσα ανάγκη για άμεση παράδοση. Η ατομική βόμβα από μόνη της δεν επιτάχυνε την απόφαση της Ιαπωνίας να παραδοθεί.  

Αντίθετα, η είδηση της σοβιετικής επίθεσης αποτέλεσε το έναυσμα για το Ανώτατο Συμβούλιο για τη Διεύθυνση του Πολέμου να καταλήξει, μέσα σε τριάντα ώρες, σε συναίνεση για την παράδοση και την αποδοχή της Διακήρυξης του Πότσνταμ. Ο Μόλότοφ είχε διαβάσει τη σοβιετική κήρυξη πολέμου κατά της Ιαπωνίας πριν την παραδώσει στον Σάτο στις 8 Αυγούστου στις 5:00 μ.μ. ώρα Μόσχας (11:00 μ.μ. ώρα Τόκιο). Επικαλούμενη την άρνηση της Ιαπωνίας να αποδεχθεί τη Διακήρυξη του Πότσνταμ, η δήλωση ισχυριζόταν ότι το αίτημα της Ιαπωνίας για ειρηνευτική μεσολάβηση της Μόσχας ήταν αβάσιμο και, ως εκ τούτου, κατόπιν πρότασης των Συμμάχων, η σοβιετική κυβέρνηση αποφάσισε τη συμμετοχή στον πόλεμο κατά της Ιαπωνίας προκειμένου να επιταχυνθεί το τέλος του πολέμου και η έλευση της ειρήνης. Σύμφωνα με τη δήλωση, η Σοβιετική Ένωση θα εισέρχονταν σε κατάσταση πολέμου με την Ιαπωνία από τις 9 Αυγούστου, αλλά δεν διευκρινιζόταν αν η ημερομηνία αυτή ήταν ώρα Μόσχας ή άλλη. Όταν ο Μόλότοφ παρέδωσε τη δήλωση στον Σάτο, ήταν ήδη σχεδόν μεσάνυχτα της 8ης προς την 9η Αυγούστου στο μέτωπο της Υπερβαϊκάλης και στο πρώτο και δεύτερο μέτωπο της Άπω Ανατολής, που ήταν έξι έως επτά ώρες μπροστά από την ώρα Μόσχας. Το τηλεγράφημα του Σάτο που ανέφερε τη σοβιετική δήλωση δεν έφτασε ποτέ στο Τόκιο.

Μέσα σε μια ώρα, ο Στρατός του Υπερβαϊκάλης και ο Πρώτος και Δεύτερος Στρατός της Άπω Ανατολής διέσχισαν τα σύνορα της Μαντζουρίας σε όλα τα μέτωπα. Η Σοβιετική Διοίκηση της Άπω Ανατολής ξεκίνησε τη μαζική επίθεσή της στις ιαπωνικές θέσεις στη Μαντζουρία. Αναγνωριστικές μονάδες, προωθημένα αποσπάσματα και μονάδες προφυλακής του Μετώπου του Υπερβαϊκάλης διέσχισαν τα σύνορα και εισέβαλαν στην Εσωτερική Μογγολία και τη Μαντζουρία. Η σοβιετική εκστρατεία με τις σχολαστικά σχεδιασμένες στρατηγικές επιθέσεις ξεκίνησε όχι μόνο στη Μαντζουρία, αλλά και στην Κορέα, στη νήσο Σαχαλίνη και στα νησιά Κουρίλες με δύναμη άνω του 1,5 εκατομμυρίου ανδρών. Το Τόκιο έμαθε για την αρχική επίθεση δύομισι ώρες αργότερα, όταν το πρακτορείο ειδήσεων Domei News Agency υπέκλεψε μια ραδιοφωνική εκπομπή από τη Μόσχα που ανέφερε ότι η σοβιετική κυβέρνηση είχε παραδώσει δήλωση πολέμου στον Ιάπωνα πρέσβη Σάτο.
  
Η τελευταία καταχώρηση του απόρρητου πολεμικού ημερολογίου, το οποίο συνεχίστηκε στις 9 Αυγούστου από τον υπολοχαγό Τακεσίτα Μασαχίκο του Τμήματος Στρατιωτικών Υποθέσεων του Υπουργείου Πολέμου, περιέγραφε τη δήλωση πολέμου της Σοβιετικής Ένωσης κατά της Ιαπωνίας ως τον αποφασιστικό λόγο για την έκτακτη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου για τη Διεύθυνση του Πολέμου. Σύμφωνα με την καταχώρηση, ο Τακεσίτα έλαβε τηλεφώνημα στις 7:10 π.μ. με το μήνυμα ότι οι Σοβιετικοί είχαν κηρύξει πόλεμο, οπότε έπρεπε να μεταβεί αμέσως στο γραφείο του.  

Νωρίτερα, στην κατοικία του, ο υπουργός Εξωτερικών Τόγκο είχε συγκαλέσει τρεις ανώτερους αξιωματούχους του Υπουργείου Εξωτερικών και είχαν καταλήξει σε συναίνεση ότι η Ιαπωνία έπρεπε να αποδεχτεί τη Διακήρυξη του Πότσνταμ. Γύρω στις 8:00 π.μ., ο Τόγκο επισκέφθηκε την κατοικία του πρωθυπουργού Σουζούκι και τον ενημέρωσε για την πρόταση του Υπουργείου Εξωτερικών. Με την παρουσία των Σουζούκι, Τόγκο, Αναμί, Γιοναί, Ουμέζου και Τογιόντα, η άκρως απόρρητη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου για την Κατεύθυνση του Πολέμου ξεκίνησε στις 10:30 π.μ. Σύμφωνα με το σημείωμα του Ουμέζου, ο πρωθυπουργός Σουζούκι δήλωσε ότι σκοπός της συνεδρίασης ήταν να συζητηθούν τα μέτρα που θα έπρεπε να ληφθούν ως απάντηση στην είσοδο της Σοβιετικής Ένωσης στον πόλεμο.
 
II

Στη συνεδρίαση, ο Τόγκο δήλωσε επίσημα ότι η είσοδος της Σοβιετικής Ένωσης στον πόλεμο ήταν ένα γεγονός που κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει, μια απίθανη εκτίμηση. Για να τονίσει την αμηχανία του, πρόσθεσε, ή επινόησε, ότι ο υπουργός Εξωτερικών Μόλότοφ στη Μόσχα είχε μόλις προσφέρει στις 5:00 μ.μ. της 8ης Αυγούστου να συναντηθεί με τον πρέσβη Σάτο σχετικά με την πρόταση της Ιαπωνίας για αποστολή ειρηνευτικής αποστολής... Ανεξάρτητα από το αν προσποιήθηκε σοκ και κατάρρευση από την είδηση, η αντίδραση του Τόγκο παρείχε ένα πρότυπο αφήγημα για τις μεταπολεμικές γενιές.    

Η συζήτηση στη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου για την Κατεύθυνση του Πολέμου, που αποκαλύφθηκε την επόμενη μέρα από τον Αναμί στον Τακεσίτα με σκοπό την καταγραφή, έκλινε προς τον τερματισμό του πολέμου. Ο Γιοναί είπε ότι, καθώς η Ιαπωνία δεν μπορούσε να κερδίσει τον πόλεμο, έπρεπε να αποδεχτεί τη Διακήρυξη του Πότσνταμ και να τερματίσει τον πόλεμο. Τόσο ο Γιοναί όσο και ο Τόγκο πρότειναν ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις σύμφωνα με τη Διακήρυξη του Πότσνταμ, με τη βασική ερμηνεία ότι η διακήρυξη εγγυόταν τη διατήρηση του αυτοκρατορικού συστήματος. Ο Αναμί παρουσίασε μια εναλλακτική πρόταση, την ειρηνευτική πρόταση του στρατού, με τις ακόλουθες τέσσερις προϋποθέσεις: διατήρηση του Κοκουτάι, αυτο-αφοπλισμός, μη κατοχή της Ιαπωνίας και μη διεξαγωγή πολεμικών δικών...

Έτσι, περίπου δώδεκα ώρες μετά την κήρυξη του πολέμου της Σοβιετικής Ένωσης κατά της Ιαπωνίας, η ιαπωνική κυβέρνηση συζητούσε ήδη την αποδοχή της Διακήρυξης του Πότσνταμ. Στις 11:30 π.μ., η είδηση για τη δεύτερη ατομική βόμβα έφτασε στο Ανώτατο Συμβούλιο για την Κατεύθυνση του Πολέμου. Η είδηση για τη Ναγκάσακί είχε ελάχιστη επίδραση στην ουσία της συζήτησης της ημέρας, η οποία είχε ήδη καθοριστεί από τη σοβιετική κήρυξη πολέμου. Η συνεδρίαση έληξε στις 1:30 μ.μ., διαρκώντας ενενήντα λεπτά περισσότερο από ό,τι είχε αρχικά προγραμματιστεί.    

Μετά τη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου για τη Διεύθυνση του Πολέμου, ξεκίνησε η συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου. Μετά από διακοπή στις 5:30 μ.μ., η συνεδρίαση συνεχίστηκε στις 6:30 μ.μ. και έληξε στις 10:20 μ.μ. Το επίκεντρο μετατοπίστηκε στο αν θα ακολουθηθεί η πρόταση του Τόγκο ή η πρόταση του Αναμί για την αποδοχή της Διακήρυξης του Πότσνταμ. Διάφοροι υπουργοί αναφέρθηκαν στην πολεμική ικανότητα της χώρας και στα επίπεδα παραγωγής τροφίμων και επισήμαναν τη δυσκολία συνέχισης του πολέμου. Κανείς δεν τόλμησε να είναι ο πρώτος που θα υποστήριζε τον τερματισμό του πολέμου. Απογοητευμένος, ο Αναμί διέκοψε. Σύμφωνα με το απόρρητο ημερολόγιο του πολέμου, ο Αναμί είπε ότι όλα αυτά τα σχόλια ήταν απλά γεγονότα που δεν χρειαζόταν να επαναληφθούν. Αργότερα, κατά τη διάρκεια της Αυτοκρατορικής Διάσκεψης, που διήρκεσε από τις 11:50 μ.μ. έως τις 2:20 π.μ., ο αυτοκράτορας Χιροχίτο εξέφρασε την υποστήριξή του στην πρόταση του Τόγκο. Λαμβάνοντας την αποκαλούμενη ιερή απόφαση (seidan), ο αυτοκράτορας Χιροχίτο διαμόρφωσε έτσι μια επίσημη συναίνεση για την έναρξη της διαδικασίας παράδοσης της Ιαπωνίας. Είχαν περάσει είκοσι οκτώ ώρες από την ένταξη της Σοβιετικής Ένωσης στον πόλεμο κατά της Ιαπωνίας.
 
III

Γύρω στις 4:00 π.μ. της 10ης Αυγούστου, ο Τόγκο επέστρεψε στο Υπουργείο Εξωτερικών για να συντάξει το κείμενο της παράδοσης που θα τηλεγραφούσε στους υπουργούς Κασέ Σουνίτσι στην Ελβετία και Οκαμότο Σουεμάσα στη Σουηδία. Μεταξύ 6:45 π.μ. και 10:15 π.μ., αποστάλθηκαν πέντε τηλεγραφήματα που περιείχαν την απόφαση της Ιαπωνίας να αποδεχτεί τη Διακήρυξη του Πότσνταμ, συμπεριλαμβανομένης της ερμηνείας ότι «η εν λόγω Διακήρυξη δεν περιλαμβάνει καμία απαίτηση που να θίγει τα προνόμια του Αυτού Μεγαλειότατου ως κυρίαρχου ηγεμόνα». Η αποστολή του Κάσε ήταν να μεταφέρει το μήνυμα στις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Κίνας, ενώ η αποστολή του Οκαμότο ήταν να κάνει το ίδιο με τις κυβερνήσεις της Βρετανίας και της Σοβιετικής Ένωσης. 

Ο Τόγκο σε αυτές τις επικοινωνίες δεν ανέφερε ποτέ τις δύο ατομικές βόμβες ως λόγο για την απόφαση της Ιαπωνίας να αποδεχτεί τη Διακήρυξη του Πότσνταμ. Οι υποκλοπές από ιαπωνικά τηλεγραφήματα έδειξαν επίσης ότι η ατομική βόμβα δεν αναφερόταν ούτε στο μήνυμα του Γενικού Επιτελείου του Ιαπωνικού Στρατού προς τους στρατιωτικούς ακόλουθους της Ιαπωνίας στη Σουηδία, την Ελβετία και την Πορτογαλία, ούτε αναφερόταν ως λόγος για την παράδοση. Το πρώτο τηλεγράφημα που έστειλε ο Τόγκο στον Κασέ στην Ελβετία και στον Οκαμότο στη Σουηδία στις 6:45 π.μ. της 10ης Αυγούστου ανέφερε απλώς την ετοιμότητα της Ιαπωνίας να αποδεχθεί τη Διακήρυξη του Πότσνταμ.    

Το δεύτερο τηλεγράφημα που στάλθηκε και στους δύο στις 7:15 π.μ. ανέφερε συγκεκριμένα ότι η αποτυχία επίτευξης ειρήνης μέσω της σοβιετικής κυβέρνησης επιτάχυνε την απόφαση της Ιαπωνίας.

Το απόρρητο ημερολόγιο πολέμου δεν ανέφερε καθόλου τη δεύτερη ατομική βόμβα στην καταχώριση της 9ης Αυγούστου. Από τότε μέχρι τις 15 Αυγούστου, υπήρχαν μόνο δύο αναφορές στο απόρρητο ημερολόγιο πολέμου για το genshi bakudan (ατομική βόμβα). Τουλάχιστον στις 10 Αυγούστου, ο αυτοκράτορας Χιροχίτο σχολίασε στην αυτοκρατορική σύσκεψη ότι η εμφάνιση της ατομικής βόμβας είχε αυξήσει τον κίνδυνο να οδηγήσει η χώρα στην καταστροφή, οπότε προτιμούσε να τερματιστεί ο πόλεμος. Ωστόσο, στις 14 Αυγούστου, ο στρατάρχης Χατά Σουνρόκου, κατά την επιστροφή του στο Τόκιο από τη Χιρόσιμά, ενημέρωσε τον στρατό ότι η καταστροφική δύναμη της βόμβας δεν ήταν τόσο μεγάλη όσο ισχυριζόταν η εχθρική προπαγάνδα. Το λεγόμενο «σοκ» των ατομικών βομβών και η επίδρασή του στην απόφαση για παράδοση δεν ήταν ομοιόμορφα αισθητά μεταξύ των πολιτικών ηγετών.  

IV

Μόνο αφού ο Τόγκο έστειλε αυτά τα τηλεγραφήματα στην Ελβετία και τη Σουηδία, επιβεβαιώνοντας την ετοιμότητα της Ιαπωνίας για παράδοση στους Συμμάχους, συμφώνησε να συναντηθεί με τον Γιακόφ Μάλικ, τον Σοβιετικό πρέσβη στην Ιαπωνία. Ο Μαλίκ είχε ζητήσει συνάντηση με τον Τόγκο στις 9 Αυγούστου για να του παραδώσει τη σοβιετική κήρυξη πολέμου. Αλλά ο Τόγκο τον έκανε να περιμένει μέχρι την επόμενη μέρα. Στις 11:15 π.μ. ξεκίνησε η συνάντηση και ο Μαλίκ διάβασε την κήρυξη πολέμου, με αναδρομική ισχύ από τις 9 Αυγούστου. Ο Τόγκο απάντησε ότι κατανοούσε. Πρόσθεσε ότι η ιαπωνική κυβέρνηση είχε ήδη αποδεχτεί τη Διακήρυξη του Πότσνταμ με την προϋπόθεση ότι δεν θα άλλαζε τα προνόμια του αυτοκράτορα. Ο Τόγκο επεσήμανε ότι η σοβιετική κήρυξη πολέμου βασιζόταν στην εσφαλμένη υπόθεση της Μόσχας ότι η Ιαπωνία είχε απορρίψει τη Διακήρυξη του Πότσνταμ. Αναφερόμενος στην αποστολή ειρήνης του Κονόε, ο Τόγκο συνέχισε λέγοντας ότι η Ιαπωνία δεν είχε ποτέ εγκαταλείψει την προσπάθεια να τερματίσει τον πόλεμο μέσω των καλών υπηρεσιών της Σοβιετικής Ένωσης, γι' αυτό και περίμενε την απάντηση της Μόσχας πριν αποφασίσει τι θα κάνει με τη Διακήρυξη του Πότσνταμ. Δεδομένης της επιθυμίας της για ειρήνη, εξήγησε ο Τόγκο, η Ιαπωνία δεν έβλεπε κανένα τεχνικό λόγο να πολεμήσει τη Σοβιετική Ένωση.  

Σε αυτό το σημείο του πολέμου της Ιαπωνίας, το σενάριο που σχεδίασαν πολλοί από τους πολεμικούς σχεδιαστές και στρατηγικούς αναλυτές της Ιαπωνίας έγινε πραγματικότητα [Δ`~.: Σύμφωνα με την ανάλυση του Αυτοκρατορικού Γενικού Αρχηγείου, υπήρχαν δύο πιθανά εναύσματα για την είσοδο της Σοβιετικής Ένωσης στον πόλεμο κατά της Ιαπωνίας: μια στρατιωτική επίθεση των ΗΠΑ εναντίον της Ιαπωνίας που θα απειλούσε τα σοβιετικά συμφέροντα και οποιαδήποτε ένδειξη επικείμενης παράδοσης της Ιαπωνίας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Για κάθε μια από αυτές τις δύο περιπτώσεις το Αυτοκρατορικό Γενικό Αρχηγείο σκιαγράφησε τρία σενάρια. Συνολικά διαμορφώθηκαν έξι σενάρια]: με την είσοδο της Σοβιετικής Ένωσης στον πόλεμο κατά της Ιαπωνίας, η Ιαπωνία έδειξε τελικά την προθυμία της να τερματίσει τον πόλεμο χωρίς να αντισταθεί. Όταν ο Μαλίκ παρέδωσε τη δήλωση πολέμου, ο Τόγκο αντιμετώπισε τη στιγμή με αυτοκυριαρχία. Αν και υπονοούσε την προδοσία της Σοβιετικής Ένωσης έναντι της Ιαπωνίας, ο Τόγκο δεν εξέφρασε ποτέ ανοιχτή εχθρότητα προς τη Σοβιετική Ένωση. Αντίθετα, πρότεινε ακόμη και τη συνέχιση της φιλίας μεταξύ των δύο χωρών. Αν και τα σωζόμενα αρχεία δεν περιγράφουν την αντίδραση του Μαλίκ σε αυτή την είδηση, ο Μαλίκ συμφώνησε ότι οι Σοβιετικοί είχαν πράγματι κηρύξει πόλεμο με βάση την υπόθεση ότι η Ιαπωνία αρνήθηκε να παραδοθεί. Ωστόσο, ο Μαλίκ υπαινίχθηκε επίσης ότι και ο Τρούμαν είχε δικαιολογήσει τη χρήση των ατομικών βομβών με βάση την ψευδή υπόθεση ότι η Ιαπωνία είχε αρνηθεί να παραδοθεί, οπότε η Σοβιετική Ένωση δεν έπρεπε να είναι η μόνη υπεύθυνη για την πρόωρη δράση...

Μέχρι τότε, τα σοβιετικά στρατεύματα είχαν αρχίσει να εισβάλλουν στη Μαντζουρία και την Κορέα. Σύμφωνα με τις πολυάριθμες οδηγίες, τα ιαπωνικά στρατεύματα αποσύρθηκαν και προέβαλαν μόνο σποραδική αντίσταση. Δεδομένου ότι η ιαπωνική κυβέρνηση δεν κήρυξε ποτέ τον πόλεμο στη Σοβιετική Ένωση, τα επείγοντα καθήκοντα ήταν να τερματιστεί ο πόλεμος και να περιοριστούν στο ελάχιστο οι ζημίες. Ωστόσο, η σοβιετική κυβέρνηση διέκοψε απροσδόκητα την επικοινωνία με την ιαπωνική κυβέρνηση. Η Σοβιετική Ένωση, που είχε τόσο σημαντικό ρόλο στα πολεμικά σχέδια της Ιαπωνίας, εξαφανίστηκε από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων και η Ιαπωνία βρέθηκε ξαφνικά να διαπραγματεύεται αποκλειστικά με την κυβέρνηση των ΗΠΑ για τον τρόπο και τη φύση της παράδοσης της Ιαπωνίας.

Το πρωί της 10ης Αυγούστου (το βράδυ της 10ης Αυγούστου, ώρα Ιαπωνίας), η κυβέρνηση των ΗΠΑ υπέκλεψε την εκπομπή ειδήσεων της Domei που περιείχε την ετοιμότητα της Ιαπωνίας να παραδοθεί πριν από την επίσημη ανακοίνωση της ελβετικής κυβέρνησης. Εφεξής, οι Ηνωμένες Πολιτείες, προετοιμαζόμενες να αποδεχθούν την παράδοση της Ιαπωνίας, επικεντρώθηκαν αποκλειστικά στην ερμηνεία του αιτήματος της ιαπωνικής κυβέρνησης ότι η Διακήρυξη του Πότσνταμ «δεν θα περιλαμβάνει καμία απαίτηση που να θίγει τα προνόμια του Αυτού Μεγαλειότατου ως κυρίαρχου ηγεμόνα»...

Ενώ ο υπουργός Εξωτερικών Τζέιμς Μπερνς αντιτάχθηκε στην ιδέα της αποδοχής της προσφοράς της Ιαπωνίας ως υπό όρους αποδοχή της Διακήρυξης του Πότσνταμ, ο πρόεδρος Τρούμαν, μαζί με τον αρχηγό του επιτελείου του, ναύαρχο Γουίλιαμ Λέιχι, και τον υπουργό Πολέμου Χένρι Στίμσον, τάχθηκαν υπέρ της αποδοχής της παράδοσης της Ιαπωνίας. Ο Στίμσον θεωρούσε απαραίτητο να είναι ευέλικτος όσον αφορά την παράδοση της Ιαπωνίας, λαμβάνοντας υπόψη την προέλαση του σοβιετικού στρατού. Ήθελε η Ιαπωνία να παραδοθεί πριν οι Σοβιετικοί αποκτήσουν υπερβολική επιρροή στον πόλεμο.
 
Ένας συμβιβασμός με την Ιαπωνία ήταν απαραίτητος. Με τα λόγια του, «ήταν πολύ σημαντικό να πάρουμε την [ιαπωνική] πατρίδα στα χέρια μας πριν οι Ρώσοι μπορέσουν να διεκδικήσουν ουσιαστικά την κατοχή και τη διακυβέρνησή της»... Αυτό που είχε σημασία σε εκείνη τη συγκυρία —ακόμη και μετά τη χρήση της δεύτερης ατομικής βόμβας— ήταν να εξασφαλιστεί η παράδοση της Ιαπωνίας με αμερικανική πρωτοβουλία και να περιοριστούν οι σοβιετικές στρατιωτικές επιχειρήσεις...

Η αμερικανική κυβέρνηση πρόσφερε στο Τόκιο τους ίδιους συμβιβαστικούς όρους που ορίζονταν στη Διακήρυξη του Πότσνταμ, ότι «η τελική μορφή της κυβέρνησης της Ιαπωνίας θα καθοριστεί από την ελεύθερα εκφρασμένη βούληση του ιαπωνικού λαού». Το σιωπηρό μήνυμα ήταν ότι η τελική μορφή της ιαπωνικής κυβέρνησης θα συμμορφωνόταν αποκλειστικά με τις επιθυμίες των ΗΠΑ.

Η ένταση μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας σύντομα έγινε εμφανής...

Την επόμενη μέρα, 13 Αυγούστου, δεν υπήρξε συναίνεση εντός της ιαπωνικής κυβέρνησης σχετικά με τον τρόπο απάντησης στο σημείωμα του Μπερνς. Ο Αναμί ζήτησε δύο ακόμη ημέρες για διαβούλευση, αλλά ο Σουζούκι φέρεται να εξήγησε σε έναν αξιωματικό του ναυτικού που συνόδευε τον Αναμί ως εξής: «Αν δεν δράσουμε τώρα, οι Ρώσοι θα εισβάλουν όχι μόνο στη Μαντζουρία και την Κορέα, αλλά και στο βόρειο τμήμα της Ιαπωνίας... Πρέπει να δράσουμε τώρα, όσο ο κύριος εχθρός μας είναι ακόμα μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες».

V
Έξοδος

Στις τελευταίες ημέρες πριν από το τέλος του πολέμου, η διμερής επικοινωνία μεταξύ Τόκιο και Ουάσιγκτον καθόρισε τη φύση της παράδοσης της Ιαπωνίας. Οι δύο χώρες επικεντρώθηκαν τόσο πολύ στο μέλλον του αυτοκρατορικού συστήματος που παραμέλησαν τη μοίρα της ηπειρωτικής αυτοκρατορίας της Ιαπωνίας, πόσο μάλλον τη δέσμευση και την ευθύνη της Ιαπωνίας απέναντί της. Ο Στάλιν, σύμβολο της σύγκλισης των πολέμων στον Ειρηνικό και την Ευρασία, είχε απορροφηθεί από την τελευταία φάση της σοβιετικής στρατιωτικής επιχείρησης κατά της Ιαπωνίας και άφησε τις Ηνωμένες Πολιτείες να καθορίσουν μονομερώς τη φύση της παράδοσης της Ιαπωνίας και να αναδειχθούν ως ο μοναδικός κατακτητής της Ιαπωνίας, αν όχι ως κληρονόμος της ιαπωνικής αυτοκρατορίας. Αυτές οι συνθήκες διευκόλυναν τη μεταπολεμική δημιουργία της αφήγησης του «Πολέμου του Ειρηνικού», στην οποία ο μακρύς και περίπλοκος πόλεμος της Ιαπωνίας με διαστάσεις στην Ευρασία και τον Ειρηνικό απλοποιήθηκε και αντικαταστάθηκε από μια γραμμική ιστορία της στρατιωτικής σύγκρουσης της Ιαπωνίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που ξεκίνησε με το Περλ Χάρμπορ και έληξε με τη Χιρόσιμά και τη Ναγκάσακί.

Η αμερικανική χρήση των ατομικών βομβών, πολύ μακριά από το να χρησιμεύσει ως «τέλος» του πολέμου αυτό καθαυτό, έπαιξε κυρίαρχο ρόλο στη δημιουργία του μύθου, εκδιώκοντας τη Σοβιετική Ένωση από τις διαπραγματεύσεις... 

Οι Ιάπωνες δεν πίστευαν ότι οι βομβαρδισμοί της Χιρόσιμά και της Ναγκάσακί νομιμοποιούσαν την Αμερική ως τον μοναδικό νικητή του πολέμου.






Αποσπάσματα από το εξαιρετικό έργο της Yukiko Koshiro, καθηγήτριας Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Nihon [Nichidai (日大)] της Ιαπωνίας, με τίτλο «Αυτοκρατορική Έκλειψη: Η Στρατηγική Σκέψη της Ιαπωνίας για την Ηπειρωτική Ασία πριν από τον Αύγουστο του 1945» (Imperial Eclipse: Japan's Strategic Thinking about Continental Asia before August 1945, Cornell University Press, 2013).


.~`~.

Το βιβλίο μου κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Τόπος με τίτλο:


Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης
Από την Ουκρανία και την Πανδημία στη Νέα Πλανητική Τάξη

Δημήτρης Β. Πεπόνης




Μπορείτε να προμηθευτείτε και να παραγγείλετε Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης (Τόπος) σε όλα τα βιβλιοπωλεία πανελλαδικά. Ενδεικτικοί σύνδεσμοι με το βιβλίο: Πολιτεία, ΙανόςΠρωτοπορίαPublic κ.λπ.




~


Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


7533 ε.Κ. (A.M.) | 4722 黄帝历 | 6 | 8 | 2025 μ.Χ. | 1447 سنة هجرية (A.H.) | 6 μ.Κ. (VI A.Q.)