16 Μαΐου 2021

Προβλήματα ταυτότητας.


16 | 5 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021

Μουσική Συνοδεία



Η Τουρκία έχει αποκτήσει υπερβολικά μεγάλη βαρύτητα και σημασία για τον Έλληνα πολίτη, σε επίπεδο εθνικής ταυτότητας, συγκριτικά με τη σημασία και τη βαρύτητα που έχει η Ελλάδα για τον Τούρκο πολίτη. Με διαφορετικά λόγια, η Τουρκία κατέχει υπέρμετρα μεγάλο μέρος των σκέψεων, της ενημέρωσης και ευρύτερα της ατομικής και συλλογικής διάστασης της ταυτότητας του μέσου Έλληνα, ο οποίος ασχολείται υπερβολικά και συνεχώς με την Τουρκία, σε αντίθεση με τον μέσο Τούρκο πολίτη ο οποίος ασχολείται σε μικρότερο αν όχι ελάχιστο βαθμό με την Ελλάδα, καθώς η χώρα μας αποτελεί μικρό κομμάτι της εθνικής του ταυτότητας. Κάτι ανάλογο ισχύει και για τα καθαρά αρνητικά συναισθήματα που τρέφουν οι πολίτες των δύο κρατών. Ο αντιτουρκισμός είναι πολύ περισσότερο διαδεδομένος και διάχυτος στην Ελλάδα απ' ό,τι ο ανθελληνισμός στην Τουρκία. Τουλάχιστον σήμερα. Δεν υπάρχει ανάλογης έκτασης και έντασης ανθελληνισμός στην Τουρκία, όπως αντιτουρκισμός στην Ελλάδα. Αναφέρομαι σε χρόνο ενεστώτα. Όχι πριν από εβδομήντα χρόνια ή έναν αιώνα. 

Τα προηγούμενα δε συμβαίνουν επειδή οι Έλληνες είναι έτσι και οι Τούρκοι είναι αλλιώς (καλοί, κακοί και άλλα τέτοια παιδικά). Συμβαίνουν για πολύ συγκεκριμένους λόγους, ορισμένοι από τους οποίους είναι οι εξής:

Πρώτον, η Τουρκία είναι μεγαλύτερη, πολυπληθέστερη, ισχυρότερη, δυναμικότερη, πιο φιλόδοξη και πιο νεανική κρατική κοινωνία συγκριτικά με την Ελλάδα (αυτός, ασφαλώς, είναι και ο λόγος που η Τουρκία επιθυμεί και επιδιώκει πύκνωση και ενίσχυση των άμεσων διμερών σχέσεων και επαφών μεταξύ των δύο χωρών, όχι μόνο για την επίλυση προβλημάτων αλλά και ευρύτερα, σε αντίθεση με την Ελλάδα που επιθυμεί παρεμβάσεις, λύσεις, διαμεσολαβήσεις και διαιτησίες τρίτων. Βέβαια στην επιλογή της Ελλάδας για παρέμβαση-διαμεσολάβηση τρίτων υπάρχει και η διάσταση της μη απώλειας νομιμοποίησης της υπάρχουσας πολιτικής τάξης. Αλλά αυτό είναι θέμα αποκλειστικού κειμένου).

Δεύτερον, η Τουρκία έχει μεγαλύτερους και ισχυρότερους ανταγωνιστές από ό,τι η Ελλάδα και αντιμετωπίζει σοβαρότερους κινδύνους και απειλές συγκριτικά με εμάς (αυτό εξηγεί, μεταξύ άλλων, τη διαφορά ανάμεσα στον έντονο ή αυξημένο αντιτουρκισμό στην Ελλάδα ―η οποία θεωρεί ως κύρια κρατική της απειλή την Τουρκία― και τον μειωμένο ανθελληνισμό στην Τουρκία, η οποία αντιμετωπίζει περισσότερες, ευρύτερες και εντελώς διαφορετικού μεγέθους και κλίμακας κρατικές, ασύμμετρες και ακρατικές απειλές).

Τρίτον, οι Έλληνες πολίτες ανησυχούν περισσότερο για το ενδεχόμενο μιας πολεμικής σύγκρουσης με την Τουρκία παρά οι Τούρκοι πολίτες για το ενδεχόμενο μιας πολεμικής σύγκρουσης με την Ελλάδα.

Τέλος, ο εντονότατος ετεροκαθορισμός και τουρκοκεντρισμός της ταυτότητας του Έλληνα πολίτη στις μέρες μας φαίνεται και από έναν ακόμη παράγοντα. Αν ρωτούσα εσάς, τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες, εάν επιθυμείτε την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το πιθανότερο είναι πως πλειοψηφικά η απάντηση θα ήταν «Όχι». Η αρνητική απάντηση δεν θα ξάφνιαζε. Ερμηνεύεται εύκολα. Πίσω της θα υπήρχε μια λογική του στυλ (αναφέρομαι σε μια ρεαλιστική επιχειρηματολογία) «γιατί θα χαθεί η αποκλειστικότητα ενός προνομιακού πεδίου για την Ελλάδα, μέσω του οποίου μπορεί να αποκομίσει οφέλη, να αυξήσει συντελεστές ισχύος κ.λπ, που τους χρησιμοποιεί προς το δικό της συμφέρον και εις βάρος ή προς εξισορρόπηση της Τουρκίας». Η ουσία όμως δε βρίσκεται στην πιθανή απάντησή σας αλλά στο γεγονός ότι η ευρωπαϊκή διάσταση στην Ελλάδα είναι συνυφασμένη με την τουρκική  (αν μάλιστα προσθέσουμε στον τουρκοκεντρισμό και στον ευρωκεντρισμό, τον δυτικοκεντρισμό, τη ψυχρολεμική ιδεολογική αντιπαράθεση καπιταλισμός-σοσιαλισμός, τη Ρωσσία κ.λπ, γενικότερα όλα όσα εσωτερικεύουμε από το εξωτερικό ―και αυτά είναι τα περισσότερα―, είναι να απορεί κανείς με το τι απομένει στο τέλος σαν ελληνική ταυτότητα). Όμως ο Τούρκος πολίτης στο βαθμό που επιθυμεί την ένταξη της χώρας του στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την επιθυμεί για λόγους εντελώς ανεξάρτητους από την Ελλάδα (μην καθηλώνεστε στην ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε υπό στενή έννοια. Ουσιαστικά μιλάμε για την ένταξη της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό σύστημα ισορροπιών). Δηλαδή και εν κατακλείδι: ενώ από τη μια μεριά η ευρωπαϊκή διάσταση στην Ελλάδα ενσωματώνει έναν τουρκοκεντρισμό ―εξ ου και όταν κυριαρχεί η εντύπωση πως δεν υπάρχουν αρκετά οφέλη από τη συμμετοχή, έναντι της Τουρκίας, η ευρωκεντρικότητα κλονίζεται και η κριτική προς την «Ευρώπη» αυξάνεται―, από την άλλη μεριά, η ευρωπαϊκή διάσταση και προοπτική στην Τουρκία είναι εντελώς ανεξάρτητη από την Ελλάδα.

Τα προηγούμενα είναι ορισμένα ενδεικτικά παραδείγματα και ζητήματα που μπορεί να διαπιστώσει κανείς αναφορικά με προβλήματα (εθνικής) ταυτότητας. Επέλεξα τα συγκεκριμένα γιατί είναι πολιτικά, σχετίζονται με το συμφέρον και αφορούν το παρόν, το σήμερα, και όχι το παρελθόν, όπως συμβαίνει με ιστορικά παραδείγματα και ζητήματα που αφορούν κατά κύριο λόγο την απόδοση δικαιοσύνης.


.~`~.

Αν θεωρείτε πως ο χρόνος που αφιερώνεται και οι ιδέες που εκφράζονται έχουν αξία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Donate, προκειμένου να συμβάλλετε στην απρόσκοπτη συνέχιση του εγχειρήματος της Κοσμοϊδιογλωσσίας. Ευχαριστώ.


16 | 5 | 2 μ.Κ (Year ΙΙ AQ) | 2021