22 Ιουνίου 2020

Αυτό είναι το νόημα όλων των περιπτώσεων παρακμής στην ιστορία.

22 | 6 | 1 μ.Κ (Year Ι AQ) | 2020

Απαραίτητη μουσική συνοδεία


Ένας πολιτισμός γεννιέται τη στιγμή που μια μεγάλη ψυχή ξυπνάει μέσα από την πρωτογενή ψυχική κατάσταση του αιωνίως παιδικού ανθρώπου και αποχωρίζεται, μια μορφή που βγαίνει μέσα από το άμορφο, κάτι περιορισμένο και εφήμερο μέσα από το απεριόριστο και μόνιμο. Ανθίζει σε μια ακριβώς οριοθετήσιμη περιοχή, με την οποία παραμένει συνδεδεμένη σαν φυτό. Ένας πολιτισμός πεθαίνει όταν αυτή η ψυχή έχει πραγματοποιήσει το σύνολο των δυνατοτήτων της με τη μορφή λαών, γλωσσών, θρησκευτικών δογμάτων, τεχνών, κρατών, επιστημών, οπότε επιστρέφει πάλι στην πρωτογενή ψυχική κατάσταση. Αλλά η ζωντανή της ύπαρξη, εκείνη η σειρά μεγάλων εποχών που σημαδεύει με αυστηρό περίγραμμα την προοδευτική τελειοποίηση, είναι ένας εσώτατος, γεμάτος πάθος αγώνας για τη διατήρηση και επικράτηση της ιδέας εναντίον των δυνάμεων του χάους προς τα έξω, εναντίον του ασυνειδήτου προς τα μέσα, στο οποίο έχουν αποτραβηχτεί γεμάτες μνησικακία. Δεν αγωνίζεται μόνον ο καλλιτέχνης για να σπάσει την αντίσταση της ύλης και να αποτρέψει την εξόντωση της ιδέας μέσα του. Κάθε πολιτισμός έχει μια βαθύτατα συμβολική και σχεδόν μυστικιστική σχέση προς την έκταση, τον χώρο στον οποίο και μέσω του οποίου θέλει να πραγματοποιηθεί. Όταν ο στόχος έχει επιτευχθεί και η ιδέα, το σύνολο των εσωτερικών δυνατοτήτων, έχει ολοκληρωθεί και πραγματοποιηθεί προς τα έξω, τότε ο πολιτισμός παγώνει ξαφνικά, πεθαίνει, το αίμα του πήζει, οι δυνάμεις του σπάζουν ― και ο πνευματικός πολιτισμός γίνεται τεχνικός πολιτισμός... Έτσι μπορεί, σαν ένα αποσυντεθείμενο γιγαντιαίο δέντρο στη ζούγκλα, να κρατάει ακόμη ψηλά τα σαθρά του κλαδιά επί αιώνες και χιλιετίες...

Αυτό είναι το νόημα όλων των περιπτώσεων παρακμής στην ιστορία ― της εσωτερικής και εξωτερικής ολοκλήρωσης, της αποπεράτωσης, στην οποία μέλλει να καταλήξει κάθε ζωντανός πολιτισμός... ενώ ήδη σήμερα νοιώθουμε μέσα μας και γύρω μας τα πρώτα σημάδια της δικής μας... που θα είναι μια υπόθεση των πρώτων αιώνων της επόμενης χιλιετίας ―το λυκόφως των χωρών του δειλινού―, της «παρακμής της Δύσης».

Κάθε πολιτισμός διατρέχει τις ηλικιακές βαθμίδες του ανθρώπινου ατόμου. Όλοι έχουν την παιδική τους ηλικία, τη νεότητα τους, την ανδρική τους ηλικία και τα γηρατειά τους... Όσο πιο πολύ ένας πολιτισμός πλησιάζει προς το μεσημβρινό μεσουράνημα της ύπαρξης του, τόσο πιο ανδρική, πιο στυφή, πιο αυτοκυρίαρχη και κορεσμένη γίνεται η επιτέλους διασφαλισμένη μορφολογική του γλώσσα, τόσο πιο βέβαιη αισθάνεται τη δύναμη του, τόσο πιο σαφή τα χαρακτηριστικά του. Στην πρώιμη εποχή όλα αυτά ήταν μουντά, συγκεχυμένα, σε περίοδο αναζήτησης και ταυτόχρονα γεμάτα παιδική λαχτάρα και φόβο... Τελικά, στη γεροντική ηλικία με τον αναδυόμενο τεχνικό πολιτισμό, σβήνει η φωτιά της ψυχής. Η μειωμένη δύναμη τολμά ακόμη μια φορά, με μισή επιτυχία, να φέρει σε πέρας μια μεγάλη δημιουργία· η ψυχή ξαναθυμάται με πόνο την παιδική της ηλικία. Τέλος, κουρασμένη, στενοχωρημένη και ψυχρή, δεν έχει πλέον όρεξη για ζωή και ποθεί να αποσυρθεί από το χιλιόχρονο φως ξανά στο σκοτάδι της πρωτογενούς μυστικιστικής ψυχής, στη μήτρα, στον τάφο.





Der Untergang des Abendlandes
Umrisse einer Morphologie der Weltgeschichte ist das kulturphilosophische Hauptwerk

1918-1923



Oswald Spengler

.~`~.



22 | 6 | 1 μ.Κ (Year Ι AQ) | 2020